Erfgoed ontdekken in Zwolle tijdens Open Monumentendag

Zwolle speelt elk jaar een centrale rol bij Open Monumentendag, het grootste gratis culturele evenement in Nederland. Deze dag biedt een unieke kans om inzicht te krijgen in het rijke erfgoed van de stad en het land. In Zwolle is het mogelijk om binnen te lopen in historische gebouwen die normaal gesloten niet voor het publiek toegankelijk zijn, zoals het Vrouwenhuis, de Sassenpoort en het Balletjeshuis. Bovendien brengt de stad tijdens deze gelegenheid tal van activiteiten en optredens met zich mee, waarin het thema "Levend Erfgoed" centraal staat.

Deze gelegenheid benadrukt het belang van het bewaren en doorgeven van immaterieel en materieel erfgoed. Hierbij werken jongeren en ouderen samen om culturele tradities en ambachten te behouden. Dit jaar is het thema "Erfgoed & Architectuur" met de slogan "Gebouw(d) om te blijven", een kreet die de waarde van historische gebouwen benadrukt.

In dit artikel worden de activiteiten, de betrokken locaties en de organisatie van Open Monumentendag in Zwolle besproken, op basis van de beschikbare informatie uit betrouwbare bronnen.

Feestelijke opening en activiteiten

Open Monumentendag in Zwolle start al op vrijdag met een feestelijke opening, die centraal staat in het programma. In 2023 vond deze opening plaats op vrijdag 8 september in het centrum van Zwolle. Hierbij waren zowel ouderen als jongeren betrokken, waardoor het thema van erfgoed en generaties overdracht krachtig werd weergegeven. De opening is bedoeld om aandacht te geven aan het belang van het in stand houden van immaterieel erfgoed en het delen van culturele tradities.

De activiteiten tijdens Open Monumentendag worden verder uitgebreid op zaterdag en zondag, wanneer ruim 5.000 monumenten in Nederland hun deuren opnieuw openstellen. In Zwolle zijn op zaterdag 13 september bijna vijftig monumentale locaties toegankelijk voor bezoekers. Dit betreft onder andere historische gebouwen zoals het Vrouwenhuis, de Sassenpoort, de Dominicanenkerk en de Plantagekerk.

Betrokken locaties in Zwolle

Tijdens Open Monumentendag in Zwolle zijn verschillende historische locaties toegankelijk, die normaal gesloten gesloten zijn voor het publiek. De volgende locaties zijn in 2025 bijvoorbeeld geopend:

Locatie Beschrijving
Sassenpoort Een van de meest iconische torens van Zwolle. In 2025 is het mogelijk om de binnenkant van de toren te betreden.
Vrouwenhuis Historisch gebouw dat sinds 1908 dient als een centrum voor vrouwenactiviteiten en bevat een rijke collectie van kunst en historische stukken.
Balletjeshuis Een bijzonder gebouw dat ooit diende als woning voor dansers en muzikale figuren. Tijdens Open Monumentendag is het interieur te zien.
Dominicanenkerk Een historische kerk gebouwd in de 15e eeuw. Tijdens deze dag zijn de interieurbestanden en historische documenten te zien.
GGD Het gebouw van de GGD in Zwolle is een voorbeeld van eind-20e-eeuwse architectuur en biedt tijdens Open Monumentendag een kijkje achter de schermen.
Peperbus Een oude peperhandel in het centrum, die nu een museum is geworden. Het gebouw is rijk aan geschiedenis.
Museum de Fundatie Binnenkomen is normaal gesloten betalend, maar tijdens deze dag is het gratis. Het museum toont een diversiteit aan kunst en cultuur.
ArtEZ Het kunstenaarscollege biedt een kijkje in de historische gebouwen waarin cursussen en ateliers worden gegeven.
Plantagekerk Een bijzondere kerk met een rijke geschiedenis en een historische collectie interieurbestanden.

Deze gebouwen vertegenwoordigen een breed spectrum van Nederlandse architectuur en culturele geschiedenis. Het doel van Open Monumentendag is om dit erfgoed duidelijk te maken aan het publiek en te laten zien hoe belangrijk het is om deze historische en culturele schatten te bewaren.

Activiteiten en programma’s

Naast de toegang tot monumentale gebouwen, zijn er tijdens Open Monumentendag ook diverse activiteiten georganiseerd. Deze activiteiten zijn bedoeld om het thema van erfgoed en architectuur verder te verduidelijken en het publiek te betrekken bij het bewaren van dit culturele erfgoed.

Optredens en culturele activiteiten

Tijdens de feestelijke opening in Zwolle zijn er verschillende optredens georganiseerd. Deze omvatten muziek, vertellingen, ambachten en vuurspuwers. Alle activiteiten zijn uitgevoerd in samenwerking tussen jongeren en ouderen, waardoor het thema van overdracht en erfgood duidelijk wordt gemaakt. Dit benadrukt het belang van het behouden van culturele tradities en ambachten.

In 2023, bijvoorbeeld, werd de opening gecombineerd met de feestelijke viering van 800 jaar Hanze-gedachtegoed. Deze samenkoppeling benadrukte hoe verankerd het erfgoed van Zwolle is in de bredere geschiedenis van Nederland en de Hanse.

Werkshops en demonstraties

Daarnaast zijn er tijdens Open Monumentendag ook werkshops en demonstraties georganiseerd. Deze activiteiten geven inzicht in ambachten en tradities die verband houden met het erfgoed van Zwolle. Voorbeelden hiervan zijn demonstraties van ambachtelijke handelingen zoals het maken van een oude kerstboom, het schilderen van keramiek of het maken van historische kleding.

Deze activiteiten zijn vooral bedoeld voor kinderen en jongeren, om hen te betrekken bij het erfgoed van hun stad. Hierbij werken oudere ambachtslieden samen met jongeren, zodat de kennis en vaardigheden verder worden doorgegeven.

Vrijwilligers en organisatie

Open Monumentendag is een vrijwilligersproject dat wordt uitgevoerd in samenwerking met lokale organisaties, gemeenten en particulieren. In Zwolle wordt het evenement ondersteund door vrijwilligers die ervoor zorgen dat de activiteiten worden gerealiseerd en dat de toegang tot de monumentale gebouwen wordt beheerd.

In 2023 werden ongeveer 18.000 vrijwilligers ingezet over het hele land, waaronder ook in Zwolle. Deze vrijwilligers zorgen ervoor dat de activiteiten en toegang vlot verlopen. Harald de Boer, directeur van Nederland Monumentenland, benadrukte het belang van deze vrijwilligers in zijn toespraak: “Zonder hen geen Open Monumentendag. Laten we dat niet vergeten!”

Themas en doelen

Het thema van Open Monumentendag verandert elk jaar om een bepaalde aspect van erfgoed in kaart te brengen. In 2023 was het thema "Levend Erfgoed", wat gericht was op het bewaren en doorgeven van culturele tradities. In 2025 is het thema "Erfgoed & Architectuur" met de slogan "Gebouw(d) om te blijven". Deze thema’s benadrukken de waarde van historische gebouwen en het belang van architectuur in het behoud van het nationale erfgoed.

Het doel van Open Monumentendag is om mensen bewust te maken van het rijke erfgoed van Nederland en de rol die dit erfgoed speelt in de huidige samenleving. Door het openstellen van monumentale gebouwen en het organiseren van activiteiten, wordt het publiek uitgenodigd om de geschiedenis, architectuur en culturele tradities van hun omgeving te ontdekken en te waarderen.

Bezoekersinformatie

Open Monumentendag is een vrij toegankelijk evenement, waarbij de deuren van de meeste monumentale gebouwen gratis worden geopend. In Zwolle is dit mogelijk op zaterdag 13 september 2025. Er zijn wel enkele beperkingen:

  • Niet alle locaties zijn op zondag toegankelijk.
  • Sommige activiteiten vereisen inschrijving via de gemeentewebsite of via specifieke organisaties.
  • Voor de meeste activiteiten is geen ticket nodig, maar het is verstandig om vroegtijdig inschrijving te doen voor activiteiten die beperkte capaciteit hebben.

Informatie over de exacte locaties en activiteiten in Zwolle is beschikbaar via de officiële website van de gemeente Zwolle. Daar kan men ook een kaart vinden met alle betrokken locaties en een overzicht van de programma’s.

Samenwerking en partnerschap

Open Monumentendag in Zwolle wordt gerealiseerd in samenwerking met meerdere partijen, waaronder lokale organisaties, gemeenten en commerciële partners. Deze samenwerking is essentieel voor de organisatie van de activiteiten en het openstellen van monumentale gebouwen.

In 2023 werd de feestelijke opening mogelijk gemaakt door samenwerking met Wijzonol Bouwverven, Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland (KIEN) en de gemeente Zwolle. Deze partijen stelden middelen en logistiek ter beschikking om het evenement te realiseren.

De hoofdpartners van stichting Nederland Monumentenland, waaronder De VriendenLoterij, het Fonds voor Cultuurparticipatie, het Restauratiefonds en Energie voor Elkaar, spelen een sleutelrol in de organisatie van Open Monumentendag op nationaal niveau. Zonder deze financiële en logistieke ondersteuning zou het evenement niet mogelijk zijn.

Conclusie

Open Monumentendag in Zwolle is een unieke kans om het rijke erfgoed van de stad te ontdekken en te ervaren. Tijdens deze gelegenheid worden historische gebouwen geopend, worden culturele activiteiten georganiseerd en worden jongeren en ouderen samengebracht om tradities en ambachten door te geven. Het evenement benadrukt het belang van het bewaren en doorgeven van erfgoed, zowel materieel als immaterieel.

Zwolle speelt elk jaar een centrale rol bij Open Monumentendag en biedt bezoekers een rijke ervaring met diverse historische locaties en activiteiten. Het thema van deze editie benadrukt het belang van architectuur en gebouwen in het behoud van het nationale erfgoed. Voor toeristen en inwoners is dit evenement een must-visit, waarbij zowel het historische als het culturele aspect van Zwolle centraal staat.

Bronnen

  1. Erfgoedplatform Overijssel
  2. Nederland Monumentenland
  3. In de Buurt - Zwolle

Related Posts