Hendrik Karabagias en zijn invloed op de horeca in Zwolle
september 28, 2025
Herfte is een van de buurten van Zwolle die, hoewel niet in het stadscentrum gelegen, toch een prachtige mix biedt van natuur, geschiedenis en rust. In dit artikel worden de gegevens en historie van Herfte verwerkt om een compleet beeld te geven van deze bijzondere wijk en haar omgeving. Het artikel is gebaseerd op betrouwbare bronnen over de bevolking, woningbouw, landbouw, cultuurhistorie en ruimtelijke plannen in Herfte, Wijthmen en Zalné.
Herfte ligt in de gemeente Zwolle, in het zuidwesten van de stad. Hoewel Zwolle een stad is met een rijke historie en actieve toeristische aantrekkingskrachten, is Herfte een minder bekende, maar toch waardevolle wijk die zich uitstrekt over 762 hectare. Van deze oppervlakte is 723 hectare land en 39 hectare water. Dit betekent dat het een wijk is met ruime groene ruimte en een relatief lage bevolkingsdichtheid. In de buurt wonen momenteel 425 inwoners, verdeeld over 170 huishoudens. De gemiddelde woningwaarde is 656.000 euro (2024), wat aangeeft dat het een wijk is met een gematigde woningbouwmarkt vergeleken met andere stadsdelen. 83% van de woningen zijn koopwoningen, terwijl 220 personenauto’s zijn geregistreerd in de buurt.
In de buurt zijn ook 80 bedrijfsvestigingen geregistreerd, waardoor de wijk ook een rol speelt in de economische structuur van de gemeente. Met een gemiddelde van 2,5 personen per huishouden is de wijk typisch voor een rustige, vooral familiestandaard wijk. De bevolkingsdichtheid is met 64 adressen per vierkante kilometer laag, wat erop wijst dat Herfte zich vooral uitstrekt over open ruimte en relatief weinig bebouwd is.
De woonwaarde van woningen in Herfte is de afgelopen jaren gestegen. De WOZ-waarde is tussen 2013 en 2024 met 24% toegenomen, van 528.000 euro naar 656.000 euro. De groei is niet lineair, maar het gemiddelde jaarlijks stijgingspercentage is 2,16%. Dit geeft een indruk van een wijk die langzaam, maar gestaag in waarde groeit. In 2024 is het percentage stijging het hoogst geweest (4,46%) vergeleken met 2023, wat mogelijk een positieve trend aangeeft.
De ruimtelijke ordening en bebouwingsplannen
De ruimtelijke ordening van Herfte is voorzien van een aantal juridische en planologische kaders, zoals uitgelegd in het bestemmingsplan voor het buitengebied van Herfte en Wijthmen. Een voorbeeld van een recente wijziging is het perceel aan de Heinoseweg 16, dat eerst bestemd was voor agrarische doeleinden maar nu wordt aangepast naar woonbestemming. Dit is mogelijk gemaakt via een wijzigingsbevoegdheid die in het bestemmingsplan is opgenomen. Het plan legt uit dat de voorgenomen wijziging in overeenstemming is met de voorwaarden van de ruimtelijke ordening en dat sprake is van een "goede ruimtelijke ordening".
Het perceel ligt in het buitengebied van Zwolle en wordt omringd door agrarische percelen en boerderijen. Hierdoor heeft het gebied een vrij open karakter, wat betekent dat het niet dichtbebouwd is. De huidige bebouwing op Heinoseweg 16 is een agrarische bedrijfswoning, waarvan de activiteiten zijn beëindigd. De initiatiefnemer wil het perceel gebruiken als woonperceel, wat mogelijk is door de wijzigingsbevoegdheid. Het perceel is kadastraal bekend als sectie AB, nummer 450 in Zwolle.
Historische achtergronden
Herfte, Wijthmen en Zalné zijn wijkgebieden met een rijke historie. De cultuurhistorische waarde van de gebieden is onderzocht in het kader van het bestemmingsplan. In het plangebied aan de Heinoseweg 16 zijn geen specifieke cultuurhistorische waarden aanwezig, wat betekent dat er geen beschermde bouwwerken of monumenten zijn die in de ruimtelijke ordening een rol spelen. De cultuurhistorische analyse is vastgesteld in 2022 en geeft een overzicht van de bebouwing en de historische waarde van de gebieden.
Een van de historische gebeurtenissen is de openbare verkoop van de buitenplaats Veldwijk in 1843, die werd aangekondigd in de Provinciale Overijsselse Courant. Deze buitenplaats lag in Wijthmen en bestond uit een modern heerenhuis dat geschikt was voor zomerverblijf en winterverblijf. Ook zijn er historische huizen genoemd die niet meer bestaan, zoals het niet meer aanwezige Huize Valkenberg in Herfte, Soeslo en Veldwijk in Wijthmen, en Boschwijk en Landwijk in Zalné.
De invoering van het kadaster in 1832 bracht voor het eerst nauwkeurige kaarten en documentatie van het grondgebruik in de regio. Op deze kaarten zijn ook boerderijnamen te vinden, zoals Hoeksboer, Vonderman, Nijboer, Homberg, Konstapel, Kroes, Bulder, Mannes, Hoekbrink, Brunink, de Belten en Fakkert. Deze namen geven een indruk van de agrarische structuur van de regio in die tijd.
Cultuur en verenigingsleven
De wijk Herfte is ook een wijk met een actief verenigingsleven. Zo is er in 2011 een initiatief ontstaan voor een jaarlijks terugkerende hardloopwedstrijd, de Wijthmenerplasloop, die in de omgeving van Wijthmen wordt gehouden. In 2007 werd het Gemeenschapscentrum De Elshof heringericht en opgevat als Kulturhus Wijthmen. Dit centrum is ook het nieuwe adres van de Lagere School 'De Kubus'. Deze herinrichting is een voorbeeld van de inspanningen om de wijk cultureel en functioneel te ontwikkelen.
Een ander historisch gebeurtenis was de opening van het verbouwde Gemeenschapscentrum in 2007 door Erica Terpstra, een bekende VVD-politica en sportbestuurder. Deze opening maakte deel uit van een bredere ontwikkeling in de wijk, die gericht was op het versterken van het sociale en culturele klimaat.
Natuur en recreatie
Herfte is een wijk waarin de natuur een belangrijke rol speelt. Een van de bekende locaties is Boschwijk, een gebied dat door een oude beukenlaan wordt binnengevoerd. Hier kan men genieten van het geweldige park, dat ooit een 200-jarige beuk bevatte. Deze beuk, die is gemeten in 2016, heeft een sterke wortelstructuur en een gezonde kroon, wat aangeeft dat hij nog jaren kan blijven staan.
Een andere plek in het bosgebied is de Emmertochtsloot, waar men letterlijk op waterniveau wandelt door een drijvende betonnen bak. Deze bak ligt onder de spoorlijn en beweegt mee met het waterniveau. Het is een unieke manier om door het gebied te wandelen en te genieten van de rustige omgeving.
Verder is het eerste grote zonnepark van Zwolle gevestigd in de buurt van Herfte, wat een symbolische rol speelt in de duurzame ontwikkeling van de gemeente. In de omgeving van het zonnepark ligt Selhorst, een van de oude buitenplaatsen in Zwolle. Deze buitenplaatsen zijn historische herinneringen aan een tijd waarin de regio vooral agrarisch georiënteerd was.
De Helmhorstweg en de poel
De Helmhorstweg is een route die bezoeken waard is. Hier is een verscholen poel te vinden, die vroeger werd gebruikt voor het baden van mensen van stand die op de Helmhorst woonden. Ook werd deze omgeving veel gebruikt voor het "gekuier", een term die verwijst naar het wandelen of kuieren door een bepaald gebied. De naam Kuyerhuislaan is volgens lokale gids Marianne ten Klooster afgeleid van dit gebruik van het gebied. De poel is een van de historische plekken in de wijk die een glimp geven van het verleden van Herfte.
Verkeer en spoorwegen
In 2012 werd het baanvak Zwolle-Emmen in gebruik genomen en bekend onder de naam Emmerlijn. Voor commerciële doeleinden werd het omgedoopt tot Vechtdallijnen. Deze spoorlijn is een belangrijke verbinding in de regio en draagt bij aan de toegankelijkheid van Herfte en haar omgeving. Het gebruik van de trein als transportmiddel maakt het mogelijk voor toeristen en inwoners om de regio te verkennen zonder afhankelijk te zijn van het eigen voertuig.
Bedrijfsleven en bouw
In 2005 werd Mulder-Eykelkamp BV opgericht uit een fusie tussen twee bedrijven: Loon- en Grondverzetbedrijf T. Mulder en Transport- en Grondverzetbedrijf F. Eykelkamp. Het bedrijf heeft jarenlange ervaring in loon-, grondverzet- en sloopwerk, en is actief in Overijssel en omstreken. Het bedrijf telt in 2005 al ruim 50 werknemers, wat aangeeft dat het een solide aanwezigheid heeft in de regio. Het werkgebied van het bedrijf reikt van Nijverdal tot Giethoorn en Kampen, en van Hattem tot Hardenberg.
Samenvatting
Herfte is een wijk in Zwolle die zich uitstrekt over ruime groene ruimte en historische locaties. Het is een wijk met een lage bevolkingsdichtheid en een rustige sfeer, waarin woningen langzaam in waarde stijgen. De ruimtelijke ordening van de wijk is voorzien van planologische kaders die ervoor zorgen dat de wijk zich in overeenstemming met de doelen van de gemeente kan ontwikkelen. In het kader van ruimtelijke plannen is een perceel in Wijthmen aangepast van agrarische bestemming naar woonbestemming, wat een voorbeeld is van de flexibiliteit in de ruimtelijke ordening.
De historie van Herfte en de omliggende wijk Wijthmen is rijk aan buitenplaatsen, boerderijen en verenigingen. De cultuurhistorische analyse geeft aan dat er in sommige delen van de wijk monumenten of historische gebouwen zijn die een rol spelen in de geschiedenis. De wijk is ook een populaire plek voor recreatie, met wandelingen door het bos, historische plekken en een actief verenigingsleven. De toegankelijkheid van de wijk wordt versterkt door de aanwezigheid van de Emmerlijn, die in 2012 in gebruik werd genomen en een belangrijke verbinding vormt in de regio.
Herfte is dus niet alleen een rustige wijk met woningen en bedrijven, maar ook een plek met historische waarde, cultuurhistorische interesses en natuurlijke aantrekkingskrachten die samen een uniek stukje van Zwolle vormen.