De Kalverstraat in Zwolle: een verkenning van straatnaam, geschiedenis en context
september 28, 2025
De herdenking op 15 augustus in Zwolle is een belangrijke gebeurtenis in het rechterjaars kader van historische en nationale herinnering. Deze plechtigheid dient als herinnering aan alle burgers en militairen die de dood vonden door oorlog, bezetting, gevangenschap en terreur in Oost-Azië tussen 1941 en 1962. Het gebeurt jaarlijks bij het Indië- en Nieuw-Guinea-monument in Park Eekhout, een centraal punt van emotie en reflectie. Deze herdenking is niet alleen een historisch evenement, maar ook een kans voor het huidige en toekomstige publiek om stil te staan bij het verleden en het belang van vrede en herinnering te heroverwegen.
Historisch en symbolisch belang van de herdenking
De herdenking op 15 augustus duidt op de einddatum van de Tweede Wereldoorlog in het Koninkrijk der Nederlanden. Op deze dag werd de capitulatie van Japan aangekondigd, waardoor het oorlogstijd in de regio eindelijk een eind kwam. Voor Nederland was dit niet alleen het einde van de oorlog, maar ook het begin van een langdurige en complexe periode van herstel, herdenking en heroverwachting. In Zwolle wordt deze historische gebeurtenis herdacht aan de hand van drie specifieke historische perioden:
- De Japanse bezetting (1941–1945) – Tijdens deze periode vielen burgers en militairen aan het einde van de oorlogslimiet van Japan.
- De Bersiap-periode (1945–1949) – Dit was de onafhankelijkheidsoorlog van Indonesië, waarin er zowel geweld als hoop was op onafhankelijkheid.
- De kwestie Nieuw-Guinea (1949–1962) – Tijdens deze periode was er een langdurige politieke en militaire betrokkenheid van Nederland in Nieuw-Guinea.
De drie perioden worden symbolisch weerspiegeld in de drie onderling verbonden zuilen van het Indië- en Nieuw-Guinea-monument in Park Eekhout. Deze zuilen vormen een geheel dat de complexiteit van de geschiedenis en het verlies duidelijk maakt.
Het Indië- en Nieuw-Guinea-monument in Zwolle
Het Indië- en Nieuw-Guinea-monument in Zwolle werd in 2002 opgericht en is gevestigd in Park Eekhout. Het monument is het werk van Catharina Ramaekers en is gerealiseerd door de Stichting Budi Santoso 1955. Het monument is een visueel en emotioneel centrum van herdenking en symboliseert de verwerking van een pijnlijk historisch verleden.
Locatie:
Park Eekhout, Burgemeester van Roijensingel 4, 8011 CS Zwolle
Historische toelichting:
Het monument herinnert aan alle burgers en militairen die in de periode 1941–1962 omkwamen. De herdenking vindt jaarlijks op 15 augustus plaats en is georganiseerd door de commissie Herdenking 15 Augustus Zwolle. Het monument is een openbare ruimte voor reflectie en herinnering, waar zowel oudere generaties als jongeren hun eigen herinneringen kunnen leggen.
De plechtigheid: tijd, locatie en programma
De herdenking in Zwolle vindt jaarlijks op 15 augustus plaats. In 2025 is dit op 15 augustus 2025, beginnend om 19.15 uur en eindigend om 20.30 uur. De plechtigheid wordt bijgewoond door burgers, vertegenwoordigers van het openbaar bestuur, militairen en veteranen, en andere geïnteresseerden.
Programma van de herdenking (voorbeeld uit 2025):
| Tijd | Activiteit |
|---|---|
| 19:15 uur | Begin van de herdenking |
| 19:20 uur | Kranslegging door loco-burgemeester en Commissaris van de Koning |
| 19:30–20:20 uur | Sprekers en artistiek optreden |
| 20:20–20:30 uur | Eind van de plechtigheid, muzikale afsluiting |
| 20:30 uur | Einde herdenking |
De plechtigheid wordt geleid door ceremoniemeester Cathy Folmer, die ook voorzitter is van de commissie Herdenking 15 Augustus Zwolle. De herdenking is een stil en plechtig moment, waarin de betrokkenheid van de gemeenschap duidelijk te zien is.
Verkeersmaatregelen
Tijdens de herdenking zijn er enkele verkeersmaatregelen van kracht. Bezoekers en toeristen worden uitgenodigd om rekening te houden met eventuele verkeersbeperkingen in Park Eekhout. Meer informatie hierover is te vinden op de website van de gemeente Zwolle: www.zwolle.nl/bereikbaarheid.
Samenwerking en betrokkenheid
De herdenking is niet alleen een officiële plechtigheid, maar ook een kans voor samenwerking en betrokkenheid. Zo leggen vertegenwoordigers van de Parkschool een krans bij het monument. De school heeft het monument geadopteerd en draagt bij aan de herdenkingscultuur in Zwolle.
Ook is er een nasi bungkus-maaltijd voorzien na de plechtigheid. Deze maaltijd is bedoeld om de deelnemers na de herdenking te herinneren aan de culturele banden die nog steeds bestaan tussen Nederland en Azië. Circa tweehonderd deelnemers nemen deze maaltijd in de Theeschenkerij in Park Eekhout.
Historische context en betekenis
De herdenking in Zwolle is niet alleen gericht op het herdenken van slachtoffers, maar ook op het heroverwegen van de rol van Nederland in de geschiedenis van Oost-Azië. De herdenking biedt een moment voor reflectie over kolonialisme, oorlog en de gevolgen daarvan. Het is ook een kans om het huidige belang van vrede en coöperatie te heroverwegen.
De herdenking is een belangrijk onderdeel van de nationale herinneringscultuur. Hoewel de gebeurtenissen uit de Tweede Wereldoorlog al lang geleden zijn, blijven zij invloed hebben op de huidige samenleving. De herdenking is een kans voor het huidige publiek om de geschiedenis te leren kennen en de waarde van vrede en herinnering te heroverwegen.
Toegankelijkheid en betrokkenheid
De herdenking is open voor iedereen. Bezoekers kunnen op 15 augustus naar Park Eekhout reizen om bij te dragen aan het herdenken van de slachtoffers. De plechtigheid is een moment van stilte en reflectie, maar ook van betrokkenheid. Zowel oudere generaties als jongeren zijn welkom om hun eigen herinneringen te delen en deel te nemen aan de herdenking.
De herdenking is ook een kans voor toeristen om Zwolle te bezoeken en een uniek moment van historische en nationale betekenis te ervaren. Het is een kans om het verleden te leren kennen en het huidige belang van herinnering en vrede te heroverwegen.
Conclusie
De herdenking op 15 augustus in Zwolle is een belangrijk moment in het rechterjaars kader van historische herinnering. Het is een kans om stil te staan bij de slachtoffers van de oorlog in Oost-Azië en om de rol van Nederland in de geschiedenis van deze regio te heroverwegen. De plechtigheid bij het Indië- en Nieuw-Guinea-monument in Park Eekhout is een moment van stilte en reflectie, maar ook van betrokkenheid en betekenis. Voor toeristen is het een unieke kans om een historisch en nationaal moment te ervaren, dat duidelijk maakt hoe belangrijk herinnering en vrede zijn in de huidige samenleving.