Zwolle-Zuid: Groene Structuur, Historische Waarden en Stedelijke Uitbreidingen

Het gebied van Zwolle-Zuid vormt een belangrijk onderdeel van de stadsontwikkeling van Zwolle. Het plangebied is gekenmerkt door een combinatie van historische elementen, groene structuren en moderne stedelijke uitbreidingen. Deze regio, gelegen langs de spoorlijn Zwolle-Deventer, is vanaf de jaren negentig sterk gegroeid en vormt nu een integraal onderdeel van het stadsplan. In dit artikel worden de belangrijkste aspecten van Zwolle-Zuid belicht, met een nadruk op de structuur van openbare ruimte, historische en cultuurhistorische waarden, wijkparken, weteringen en het belang van het structuurgroen. Op basis van de gegevens uit de bronnen blijkt dat Zwolle-Zuid niet alleen een stedelijke uitbreiding is, maar ook een gebied met aandacht voor duurzaamheid, natuur en historische waarden.

Structuur van Zwolle-Zuid

Het plangebied van Zwolle-Zuid is uitgebreid in de jaren negentig en is vanaf het begin ontworpen met een thematische en expresieve opzet. Een van de kenmerkende elementen is de Kamerledenlaan, een route die zicht biedt op bijzondere elementen van het landschap en het Ittersumerpark. De bebouwing in Zwolle-Zuid is duidelijk afgestemd op de openbare ruimte. De woningen zijn voornamelijk vrijstaande, geschakelde of rijenhuizen van twee of drie lagen, met verschillende kapvormen of platte daken. Deze woningen hebben meestal een samengestelde vorm en een divers materiaal- en kleurgebruik.

De stedenbouwkundige structuur van Zwolle-Zuid is conserverend georiënteerd, wat betekent dat de bestaande bebouwing en openbare ruimte in grote mate behouden blijven. Dit conserverend karakter is ook van toepassing op de groene elementen en historische waarden in het gebied. De groene voorzieningen, zoals het landgoed Zandhove en het Ittersumerpark, vormen een essentieel onderdeel van de structuur van Zwolle-Zuid.

Groene structuur en weteringen

Een van de belangrijkste kenmerken van Zwolle-Zuid is de groene structuur, die zowel functioneel als esthetisch van belang is. Het gebied is gekenmerkt door een natuurlijke dekzandrug, waarop het oude dorp Ittersum en het landgoed Zandhove liggen. Aan weerszijden van deze zandrug lagen van oudsher weteringen, gegrachte waterlopen voor de afwatering. Deze weteringen zijn van historisch belang en vormen een essentieel onderdeel van de groene structuur van het gebied.

De weteringen zijn onderdeel van het structuurgroen en vormen visuele en functionele verbindingen in het gebied. De Steenwetering ligt aan de westelijke rand van het plangebied, terwijl een zijtak van de Zandwetering de oostelijke rand vormt. Deze weteringen zijn belangrijk voor de ecologie en het waterbeheer in het gebied. Daarnaast vormen ze een onderdeel van de recreatieve en recreatiegerichte activiteiten in het gebied.

Bij de aanleg van Zwolle-Zuid in de jaren zestig tot begin twintigste eeuw zijn de weteringen onderdeel gemaakt van het nieuwe woongebied. De waterstructuur is daarbij doorlopen en is geïntegreerd in de bebouwing. Aan de watergangen staan bijzondere woningtypen, zoals woningen langs stenige kades, groene singels of met achtertuinen met terrassen aan het water. Deze woningtypen vormen een karakteristiek element van Zwolle-Zuid.

Parken en recreatie

Een ander belangrijk element in Zwolle-Zuid is de aanwezigheid van parken en recreatiegebieden. Het Ittersumerpark is een wijkpark dat in de jaren negentig is aangelegd bij de stedelijke uitbreiding. Het park is gekenmerkt door een speelse en ruime opzet, met lig- en speelweiden, lusvormige paden en verspreide bosschages. Ook bevat het park een grote vijverpartij met een aanpalend terras. Het park vormt een centraal element in de openbare ruimte van Zwolle-Zuid en is een populaire plek voor recreatieve activiteiten.

Buiten het Ittersumerpark zijn er ook andere openbare groene voorzieningen in het gebied. De IJsselcentraleweg is bijvoorbeeld onderdeel van het structuurgroen door haar recreatieve betekenis, met name als rondje Zwolle. Daarnaast fungeert de weg als vliegroute voor vleermuizen tussen Zandhove en de IJssel. Dit toont aan dat ook ecologische aspecten een rol spelen in de groene structuur van Zwolle-Zuid.

Cultuurhistorische waarden

Zwolle-Zuid bevat ook een aantal objecten met een hoge cultuurhistorische waarde. Deze objecten zijn van belang vanwege hun historische, architectonische of functionele waarde. De cultuurhistorische waarden zijn onderverdeeld in categorieën, zoals objecten met een hoge of zeer hoge waarde. De waardering hangt af van het belang van het object voor de historische context van het gebied.

Een van de belangrijkste historische elementen is het landgoed Zandhove. Het landgoed bestaat uit een Engels landschapspark met cultuurhistorische bebouwing. Het monumentale pand is in de loop van de jaren uitgebreid met bebouwing in één of twee lagen. De kleur- en materiaalgebruik is divers, wat een gevolg is van de verschillende bouwstijlen. Het landgoed is niet alleen een groene voorziening, maar ook een openbare ruimte voor recreatieve doeleinden. Daarnaast vormt het landgoed een overgang naar het landelijk gebied.

Ook de historische tuinen in het onderzoeksgebied zijn van cultuurhistorisch belang. De tuinen van Huize Ittersum en Huize Zandhove zijn voorbeelden van landschappelijke tuinaanleg die zijn gecombineerd met bospercelen. Beide landhuizen hebben een vijverpartij langs de straat, en het terrein van Huize Ittersum bevat lindenreeksen aan de kant van de Oldeneelallee.

Historische bebouwing en toponiemen

De historische bebouwing in Zwolle-Zuid speelt ook een rol in de cultuurhistorische waarde van het gebied. In het gebied zijn diverse boerderijen en erfgelegenheden aanwezig die dateren van de 18e en 19e eeuw. Deze bebouwing is vaak nog steeds in gebruik en vormt een historisch getuigenis van de stadsontwikkeling.

De toponiemen in het gebied geven ook inzicht in de historische context. Gebieden zoals "Ittersumer Wei- en Hooilanden" en "De Schellerhoek" zijn voorbeelden van namen die verwijzen naar het landbouwgebruik en de historische indeling van het grondgebied. Deze namen zijn vaak afgeleid van de functie of de eigendom van het grondgebied in eerdere tijden.

Infrastructuur en openbare ruimte

De infrastructuur in Zwolle-Zuid is ontworpen met een aandacht voor de openbare ruimte en groene structuur. De hoofdontsluiting van het gebied is gelegen langs de IJsselallee, terwijl de wijk ontsloten wordt via dwarswegen zoals de Ittersumallee en de Oldeneelallee. Deze wegen zijn ontworpen als onderdeel van het structuurgroen en vormen een visuele verbinding met de groene structuur van het gebied.

De bermen, taluds van geluidswallen, boombeplanting en watergangen behoren allemaal tot het groene dwarsprofiel van deze infrastructuurlijnen. Deze elementen moeten hun groene karakter behouden, wat betekent dat de bebouwing en de infrastructuur in harmonie moeten staan met de groene ruimte. Daarnaast vormen de fietsroutes en wandelpaden onderdeel van het openbaar verkeer en zijn verbonden met de groene structuur van Zwolle-Zuid.

Conclusie

Zwolle-Zuid is een stedelijke uitbreiding die niet alleen een rol speelt in de moderne stadsontwikkeling, maar ook een belangrijk aandeel heeft in de historische en natuurlijke context van Zwolle. Het gebied is gekenmerkt door een groene structuur, historische waarden en een aandacht voor duurzaamheid en openbare ruimte. De weteringen, parken en cultuurhistorische elementen vormen een essentieel onderdeel van het plangebied en dragen bij aan de identiteit van Zwolle-Zuid.

De stedenbouwkundige structuur is conserverend ontworpen, wat betekent dat de bestaande bebouwing en openbare ruimte in grote mate behouden blijven. Daarnaast is er een sterke nadruk op de groene ruimte, zowel functioneel als recreatief. Deze combinatie van historische, natuurlijke en stedelijke elementen maakt Zwolle-Zuid tot een uniek onderdeel van de stadsontwikkeling van Zwolle.

Bronnen

  1. Bestemmingsplan Zwolle zuidoost
  2. Margadant Makelaardij Zwolle

Related Posts