Caroline in Zwolle: Thuiszorg, Rechtszaak en Samenlevingsontwikkeling
september 27, 2025
De Bartjensstraat in Zwolle, een van de straten die in de loop der jaren een stuk van haar oorspronkelijke wegverloop is kwijtgeraakt, biedt meer dan alleen een verkeersader in het hart van de stad. Deze straat, die vroeger vollediger was, is een levensader geweest in de lokale geschiedenis van Zwolle. Hier hebben mensen gewoond, gezworven op de fiets, verhalen gedeeld en soms zelfs een beetje snoep bemachtigd. Met behulp van herinneringen, straatnaamverhalen en woninggegevens uit recente bronnen, ligt een duidelijk beeld van deze straat en haar rol in het verleden van Zwolle bloot.
Een verdwenen stuk straat
Een van de eerste dingen die opvallen in de beschikbare informatie is het feit dat een deel van de Bartjensstraat verdwenen is. In een herinnering uit 2022, die op de website Zwolle in Beeld is te vinden, beschrijft een eervolle terugblik op de fietsroute van de middelbare school naar huis, die onder meer door dat verdwenen stuk van de Bartjensstraat liep. De beschrijving geeft een levendig beeld van hoe de straat er vroeger uitzag: een rustige, lage wijk waar op één van de huizen een vrouw vaak op de voordeur stond.
Deze vrouw, altijd in een smoezelige jasschort gekleed en met een iets slonzige uitstraling, werd door de verteller van de tekst herhaaldelijk genoemd als "zijn vriendinnetje". De omschrijving is duidelijk, humoristisch en biedt een persoonlijke blik op hoe de Bartjensstraat destijds functioneerde als een deel van het dagelijks leven van inwoners.
Woningen in de Bartjensstraat
Een woning aan de Bartjensstraat, nummer 17 in Zwolle, is recentelijk beschreven in een advertentie op de website Oozo.nl. De woning dateert uit 1950 en is gevestigd in de wijk Oud-Assendorp. Het pand beslaat 40 vierkante meter en biedt 2 kamers, waarvan er één een slaapkamer is. De geschatte waarde van de woning is 158.000 euro. Deze informatie geeft een goed beeld van de typische woning uit de vroege 20e eeuw in de wijk, en wijst op het karakteristieke landschap van de Bartjensstraat in die tijd.
Deze woning is niet uniek, en er zijn andere woningen in Oud-Assendorp te vinden die vergelijkbare kenmerken hebben. Het gegeven dat de wijk in 1950 was bebouwd, geeft ook aan dat de Bartjensstraat in die periode volledig was. De verdwijning van een deel van de straat kan dus het gevolg zijn van later uitbreidingen of herstructureringen van het woonlandschap in Zwolle.
De naam Bartjensstraat
Hoewel de naam "Bartjensstraat" op zich niet veel historische achtergrond levert, is de straat een integraal onderdeel van de lokale geschiedenis van Zwolle. In de verhalen van oudere inwoners en in de straatnaamverhalen die beschikbaar zijn, blijkt dat de Bartjensstraat meer is dan alleen een weg. Het is een plek van herinneringen, van kinderjaren, van schoolritten en van mensen die daar gewoond hebben.
De naam "Bartjensstraat" is niet verder uitgelegd in de beschikbare bronnen. Het is mogelijk dat de naam afkomstig is van een persoon of een historisch gegeven dat in de lokale geschiedenis verwerkt is. Aangezien geen verder onderzoek is vermeld in de bronnen over de oorsprong van de straatnaam, kan hier geen verder juridisch of historisch oordeel over worden geveld.
Bartjensstraat en de wijk Oud-Assendorp
Oud-Assendorp is een wijk in Zwolle die in de 20e eeuw snel is gegroeid. De woning aan Bartjensstraat 17 is daar een voorbeeld van. Oud-Assendorp is een typische voorbeeldwijk van het post-oorlogse wonen in Nederland, waarin de bebouwing zich richtte op functionele, goedkope woningen voor werknemers en gezinnen. De Bartjensstraat vormt hier een deel van het woonlandschap en is daarmee ook een spiegelbeeld van de wijk.
De wijk is in de loop van de jaren verder ontwikkeld, en ook de Bartjensstraat is veranderd. Aan de hand van de beschikbare gegevens is het duidelijk dat de straat vroeger langer was en een bredere rol speelde in het woon- en verkeerslandschap van Zwolle.
Herinneringen aan snoep en school
Een van de meest levendige herinneringen die verband houden met de Bartjensstraat is een verhaal over een winkel aan de hoek van de Cornelis Houtmanstraat en Willem Barentszstraat. Deze winkel was vroeger een kruidenierswinkel, waar kinderen snoep voor weinig geld konden kopen. In de herinnering van een oude inwoner wordt beschreven hoe hij en zijn zus een beetje geld vonden in de berm en uiteindelijk een zakje gemalen drop kochten met een beetje creativiteit en moed.
Deze herinnering geeft een warm beeld van het leven in de Bartjensstraat in een vroegere tijd, waarin kinderen niet alleen leerden fietsen, maar ook leerden omgaan met geld, gevoel en verbeelding. De Bartjensstraat was hierbij een plek van spontane avonturen, kleine vondsten en delen.
De Bartjensprijs
In de beschikbare bronnen wordt een suggestie gedaan voor een postume "Bartjensprijs" aan de vrouw die aan de Bartjensstraat woonde. Deze prijs zou haar beeldbepalende rol in de herinneringen van de verteller erkenning geven. De suggestie is niet serieus bedoeld, maar is wel een levendig voorbeeld van hoe mensen hun herinneringen aan de Bartjensstraat delen en soms zelfs een beetje fantasie erbij inschakelen.
De Bartjensprijs is hier dus meer een metafoor voor de emotionele waarde van een straat die in de tijd is veranderd, maar waarvan de herinneringen nog steeds leven.
Bartjensstraat in de context van andere straten in Zwolle
De Bartjensstraat is maar één van de talloze straten in Zwolle die een uniek verhaal vertellen. Andere straten in de stad, zoals de Wolweverstraat, de Gennestraat en de Rechterland, hebben hun eigen geschiedenis, herkomst en betekenis. In het bijzonder is de Wolweverstraat bekend van de Likeurstokerij en de Doopsgezinde Kerk, terwijl de Gennestraat een historisch verleden heeft in de verbetering van sociale omstandigheden in Zwolle.
Deze straten geven een goed beeld van hoe de stad zich heeft ontwikkeld, van welvarende en culturele centra tot wijkstraten die ooit armoedige woonomstandigheden kenden. De Bartjensstraat vormt hier een logisch deel van, en is een voorbeeld van hoe straatnaamverhalen en herinneringen een stad kunnen verrijken.
Conclusie
De Bartjensstraat in Zwolle is meer dan alleen een straat. Het is een plek van herinneringen, woningen en verhalen die in de loop der jaren zijn opgebouwd. Van de beschrijving van een woning uit 1950 tot de herinneringen van een oude inwoner die als kind snoep kocht, is de Bartjensstraat een levendig deel van het verleden van Zwolle.
Deze straat is veranderd, een deel ervan is verdwenen, maar de herinneringen aan de Bartjensstraat blijven leven. Voor wie het verleden van Zwolle wil verkennen, is de Bartjensstraat een interessante plek om te leren over de wijk Oud-Assendorp, het wonen in de 20e eeuw en de manier waarop mensen elkaar ontmoetten, leerden en leefden.