ANWB AutoMaatje Zwolle: Vrijwilligersvervoer als maatschappelijke oplossing voor minder mobiele inwoners

Het landelijke vervoersproject ANWB AutoMaatje is inmiddels bekend geworden als een creatieve en sociaal verantwoorde aanpak voor minder mobiele inwoners. In Zwolle is het initiatief sinds 2016 een feit en speelt het een belangrijke rol in het versterken van de sociale cohesie en het vervoer aanbod voor mensen die zelf niet meer in staat zijn om vervoer te organiseren. Het model, dat in het hele land werkt, is erop gericht om mensen met een beperkte mobiliteit weer te verbinden met het maatschappelijke en sociaal leven. Zwolle is een van de 119 gemeenten in Nederland waar het initiatief actief is, en het blijft groeien aan populariteit en maatschappelijke impact.

ANWB AutoMaatje Zwolle is een samenwerking tussen gemeente Zwolle, ANWB, ZwolleDoet!, WijZ Welzijn en vrijwilligers uit de regio. Het doel is om mensen die vervoerproblemen ondervinden – vaak door leeftijd of gezondheid – te ondersteunen door middel van vrijwillige hulp. In dit artikel wordt ingegaan op hoe het systeem werkt, de maatschappelijke context waarin het is ontstaan, de voordelen en uitdagingen, en de toekomstperspectieven van het project in Zwolle en in het brede landelijke perspectief.

Wat is ANWB AutoMaatje?

ANWB AutoMaatje is een landelijke vervoersdienst die is ontwikkeld om mensen met een beperkte mobiliteit te verbinden met vrijwilligers die hen in hun eigen auto naar een bepaalde bestemming brengen. Het model is gebaseerd op vrijwilligerschap en een lage onkostenvergoeding, waarbij de deelnemers direct en contant betalen aan de vrijwilliger, afhankelijk van het aantal kilometers dat wordt gereden. Het is geen taxi- of busdienst, maar een sociaal vervoersproject dat mensen niet alleen fysiek, maar ook sociaal verbindt.

In Zwolle is het initiatief sinds 2016 actief en is het een van de eersten in Nederland die het AutoMaatje-concept introduceren. Het is opgericht als een antwoord op het toenemende maatschappelijke probleem van sociale isolatie en vervoersbeperkingen voor zorgvragers, vooral in de ouderenbevolking. Het project is opgebouwd als een samenwerking tussen diverse partijen, waaronder ANWB, de gemeente, maatschappelijke organisaties en vrijwilligers.

Hoe werkt ANWB AutoMaatje Zwolle?

Het gebruik van ANWB AutoMaatje is vrij eenvoudig en toegankelijk. Mensen die het systeem willen gebruiken, moeten zich eerst inschrijven bij het project. Daarna kunnen ze maximaal twee werkdagen van tevoren contact opnemen met AutoMaatje via telefoonnummer 088-4780130 om een rit aan te vragen. Een medewerker van AutoMaatje koppelt de deelnemer aan een vrijwilliger in de omgeving die beschikbaar is. Het bedrag dat moet worden betaald wordt vooraf doorgenood, gebaseerd op het aantal kilometers dat gereden gaat worden.

De vrijwilliger komt op het afgesproken tijdstip voorrijden, brengt de reiziger naar de bestemming, en ontvangt een kleine onkostenvergoeding contant bij aankomst. Deze vergoeding is bedoeld om de brandstofkosten te dekken en is niet een vergoeding voor het vrijwilligerswerk zelf. Het systeem is bedoeld om zowel de vrijwilliger als de reiziger te belonen: de vrijwilliger voelt zich nuttig en de reiziger is weer in staat om sociale en medische afspraken te maken.

Voor wie wil deelnemen aan het systeem als vrijwilliger of als reiziger, is er de mogelijkheid om contact op te nemen via de telefoon of e-mail: [email protected].

Wat is de maatschappelijke context?

Het initiatief ANWB AutoMaatje is geïnitieerd om een maatschappelijk probleem aan te kaarten: de groeiende sociale isolatie en vervoersbeperkingen voor mensen die vanwege leeftijd of gezondheid niet meer zelf kunnen rijden of het bestaande vervoer aanbod niet goed kunnen benutten. Volgens een van de bronnen zijn er in Nederland zo’n 1 miljoen mensen die op een groeiende schaal geïsoleerd raken vanwege vervoersbeperkingen. Dit heeft gevolgen voor hun mentale en fysieke gezondheid en kan leiden tot een verder verdieping van het isolatieprobleem.

In Zwolle is dit probleem ook aanwezig, en daarom is het initiatief opgestart om mensen weer te verbinden met het maatschappelijke en sociaal leven. Het project is niet alleen een vervoersdienst, maar ook een manier om mensen sociaal contact te stimuleren. Tijdens de rit kan er een gesprek ontstaan, wat voor veel reizigers een waardevolle bijdrage is aan hun dag. Het idee achter AutoMaatje is dus niet alleen om iemand van A naar B te brengen, maar om ook een sociaal netwerk te versterken.

Voordelen van ANWB AutoMaatje

ANWB AutoMaatje biedt een aantal belangrijke voordelen zowel voor de reizigers als voor de vrijwilligers. Voor reizigers is het een toegankelijke, goedkope en flexibele vervoersoplossing die hen in staat stelt om weer actief te zijn op het sociaal- en maatschappelijke vlak. Het maakt het mogelijk om bijvoorbeeld naar een medische afspraak te gaan, een bezoek te brengen aan familie of vrienden, of gewoon een kopje koffie te drinken in het dorp.

Voor vrijwilligers biedt het systeem een manier om hun omgeving te ondersteunen en zich nuttig te voelen. Vrijwilligers doen dit niet voor geld, maar omdat ze willen helpen. Dit helpt ook om hun eigen sociale netwerk te versterken, omdat ze regelmatig contact hebben met mensen uit de gemeenschap.

De combinatie van vervoer en sociale interactie maakt AutoMaatje uniek in vergelijking met andere vervoersdiensten. Het is een voorbeeld van hoe maatschappelijke problemen op een creatieve en duurzame manier kunnen worden aangepakt.

Uitdagingen en kritiek

Hoewel ANWB AutoMaatje een succes is in veel gemeenten, zijn er ook uitdagingen die niet onopgemerkt blijven. Een van de belangrijkste uitdagingen is het financiële aspect. In sommige gemeenten, zoals Enschede, is er bijvoorbeeld sprake van een mogelijke afbouw van de subsidie, wat leidt tot onzekerheid over de toekomst van het project. In Enschede was AutoMaatje razendpopulair, maar de gemeente stopte de subsidie, omdat het gebruik van een andere vervoersdienst – de Regiotaxi – niet was afgenomen, zoals eerst was gehoopt.

De organisatie Alifa, die het project leidt in Enschede, zoekt nu naar alternatieve manieren om aan geld te komen, zoals via andere afdelingen van de gemeente. Dit toont aan dat het model, hoewel sociaal en maatschappelijk succesvol, niet altijd financieel duurzaam is zonder subsidies of andere vormen van maatschappelijke steun.

In Zwolle lijkt het initiatief stabiel, maar het is belangrijk om er rekening mee te houden dat ook daar subsidies en maatschappelijke steun een rol spelen in de voortdurende uitvoering van het project. De vraag is of het systeem op de lange termijn kan blijven bestaan zonder externe financiering.

Landelijke context en groeicijfers

In het landelijke perspectief is AutoMaatje inmiddels een bekend fenomeen. In 2023 was het actief in meer dan 115 gemeenten, waaronder Zwolle. In Enschede is het project zelfs uitgegroeid tot de grootste AutoMaatje-afdeling van Nederland. In 2023 werden er ruim 25.000 ritten verreden landelijk, waarvan 9.000 in Enschede alleen al in 2022.

De groeicijfers zijn indrukwekkend, en toont aan dat het project niet alleen in Zwolle, maar ook elders in Nederland een belangrijke rol speelt. In Overijssel is het model opgenomen in ruim twee derde van de gemeenten, wat aantoont dat het landelijk een sterke groei ondervindt. De combinatie van sociale, economische en maatschappelijke voordelen maakt het tot een aantrekkelijke aanvulling op het bestaande vervoer aanbod.

Wat is de toekomst van ANWB AutoMaatje?

De toekomst van ANWB AutoMaatje hangt af van diverse factoren, waaronder financiering, maatschappelijke steun en de behoefte aan een dergelijke dienst. In Zwolle lijkt het systeem op dit moment stabiel, maar het is belangrijk om er rekening mee te houden dat ook daar subsidies en maatschappelijke steun een rol spelen in de voortdurende uitvoering van het project. De vraag is of het systeem op de lange termijn kan blijven bestaan zonder externe financiering.

In Enschede is het initiatief al in de toekomst geplaatst onder vraagtekens, wat aantoont dat het model, hoewel sociaal en maatschappelijk succesvol, niet altijd financieel duurzaam is zonder subsidies of andere vormen van maatschappelijke steun. De organisatie Alifa, die het project leidt in Enschede, zoekt nu naar alternatieve manieren om aan geld te komen, zoals via andere afdelingen van de gemeente.

Conclusie

ANWB AutoMaatje Zwolle is een maatschappelijk en sociaal verantwoord initiatief dat bijdraagt aan het versterken van het vervoer aanbod voor minder mobiele inwoners. Het model is gebaseerd op vrijwilligerschap, een kleine onkostenvergoeding en sociale interactie. Het is ontwikkeld als een antwoord op het toenemende probleem van sociale isolatie en vervoersbeperkingen in de ouderenbevolking.

In Zwolle is het initiatief sinds 2016 actief en is het een van de eersten in Nederland die het AutoMaatje-concept introduceren. Het is opgericht als een samenwerking tussen gemeente Zwolle, ANWB, ZwolleDoet!, WijZ Welzijn en vrijwilligers uit de regio. Het doel is om mensen die vervoerproblemen ondervinden – vaak door leeftijd of gezondheid – te ondersteunen door middel van vrijwillige hulp.

Het systeem is eenvoudig in gebruik en toegankelijk voor zowel reizigers als vrijwilligers. Het is bedoeld om mensen niet alleen fysiek, maar ook sociaal te verbinden. Het idee achter AutoMaatje is dus niet alleen om iemand van A naar B te brengen, maar om ook een sociaal netwerk te versterken.

Bronnen

  1. ANWB AutoMaatje Zwolle start in Zwolle
  2. Lokale regelgeving
  3. Juist nu alles goed gaat, dreigt AutoMaatje de afgrond in te rijden
  4. AutoMaatje: sociaal vervoer verbreekt alle records

Related Posts