De markt in Zwolle: een centraal plekje in de historie van de stad
september 27, 2025
De gemeente Zwolle heeft een uitgebreid inkoop- en aanbestedingsbeleid opgesteld om zowel efficiëntie als transparantie te waarborgen bij het uitvoeren van overheidsopdrachten. Dit beleid is onderdeel van een bredere samenwerking tussen Zwolle, Kampen en de provincie Overijssel binnen het shared service centrum ONS (ZKO). Het doel is om duidelijke kaders en doelstellingen te bieden aan de markt, waarbij zoveel mogelijk overeenkomstig inkoopprocedures worden gevolgd. In dit artikel wordt ingegaan op de essentiële elementen van dit aanbestedingsbeleid, zoals drempels, procedures, klachtenbehandeling en contractvorming. De nadruk ligt op feiten die worden opgeleverd via officiële documenten en beleidsregels van de betrokken partijen.
Inkoopbeleid ZKO
Het inkoopbeleid van de gemeente Zwolle, gemeente Kampen en de provincie Overijssel is samengesteld als een gecombineerd beleid dat onder de noemer Inkoopbeleid ZKO 2017 bekend staat. Het beleid is opgesteld om overeenkomstige inkoopprocedures te stimuleren en te waarborgen dat zowel de partners als de markt duidelijke richtsnoeren hebben. Het beleid is geldig sinds februari 2018 en is ontworpen om efficiënt, eerlijk en transparant te functioneren. Het beleid is verdeeld in verschillende secties, waaronder algemene uitgangspunten, maatschappelijke waarden, samenwerking en duurzaamheid. Dit brengt de inkoopprocessen in lijn met maatschappelijke doelstellingen en het beleid op het gebied van duurzaamheid en innovatie.
Algemene uitgangspunten
De partners hanteren een aantal algemene uitgangspunten bij aanbestedingen. Deze uitgangspunten zijn samengevat in drie categorieën: maatschappelijke waarde, samenwerking en duurzaamheid. Hieronder valt ook aandacht voor integriteit en belangenverzachting. De partners willen dat aanbestedingen worden uitgevoerd op een manier die zowel efficiënt als eerlijk is. Daarnaast wordt er aandacht besteed aan innovatie en het bevorderen van lokale economie.
Beleidsuitgangspunten
De beleidsuitgangspunten vormen de kern van het inkoopbeleid en bepalen de richting van de aanbestedingsprocedures. Het beleid legt uit dat er een nadruk ligt op:
- Maatschappelijke waarde: Aanbestedingen worden niet alleen beoordeeld op kosten, maar ook op hun bijdrage aan de maatschappij, inclusief duurzaamheid en innovatie.
- Samenwerking: De partners streven naar gezamenlijke inkoopprocedures, waarbij het voordeel van schaalvergroting en gedeelde expertise wordt benut.
- Lokaal/regionaal beleid: Aanbestedingen moeten zoveel mogelijk toegankelijk zijn voor lokale ondernemingen en regionale markten.
- Duurzaamheid: Het beleid legt een nadruk op duurzaam inkoopen, bijvoorbeeld via het gebruik van milieuvriendelijke producten of diensten.
- Innovatie: Het beleid stimuleert innovatie, zowel in opdrachtgevers als in opdrachtnemers.
- Integriteit, belangenscheiding: Het beleid legt aandacht aan op ethiek en belangenverzachting, waaronder de voorkoming van nepotisme en conflicten van belangen.
Aanbestedingsprocedures
Het inkoopbeleid legt uit dat de keuze voor een aanbestedingsprocedure afhankelijk is van de aard en het bedrag van de opdracht. Aan de hand van drempels worden verschillende procedures bepaald, waaronder enkelvoudig onderhandse, meervoudig onderhandse en Europese aanbestedingen. De drempels zijn onder meer afhankelijk van het type overheidsopdracht (werken, diensten of concessies).
Drempels voor overheidsopdrachten
De drempels zijn van invloed op de procedure die wordt gevolgd. Voor werken gelden de volgende drempels:
- Enkelvoudig onderhandse procedure: €0,= - €50.000,=.
- Meervoudig onderhandse procedure: €50.000,= - geldende Europese drempelbedragen.
- Europees openbaar: ≥ geldende Europese drempelbedragen.
Voor concessies en sociale of andere specifieke diensten gelden aparte drempels. Indien de waarde van een concessie een bepaalde drempel overschrijdt, is er sprake van een licht regime van aanbesteden. In dat geval wordt er in ieder geval een meervoudig onderhandse procedure gevolgd.
Uitnodigingenbeleid
Het uitnodigingenbeleid bepaalt hoe ondernemingen worden uitgenodigd voor een aanbestedingsprocedure. Uitgangspunt is dat er vanuit de lokale groslijst in principe meer ondernemingen worden ingeloot dan vanuit andere aanmeldingen. Echter, indien het aantal aanmeldingen lokaal laag is of ongeschikt, kan de aanbestedende dienst besluiten af te wijken van dit uitgangspunt.
Het aantal uitnodigingen per staffel bij werken is afhankelijk van het drempelbedrag. Bijvoorbeeld:
- 125.000 – 250.000: 3 uitnodigingen.
- 250.000 – 500.000: 3 uitnodigingen.
Het beleid legt uit dat het aantal uitnodigingen en het lotingsschema afhankelijk is van het verwachte aanneemsom en het aantal ondernemingen dat wordt uitgenodigd. Na loting wordt aan de ingelote ondernemingen het bestek of de offerteaanvraag toegestuurd.
Klachten- en bezwarenprocedures
Het inkoopbeleid biedt ondernemers en brancheorganisaties de mogelijkheid om vragen te stellen of klachten in te dienen. Vragen worden beantwoord binnen gestelde termijnen. Klachten kunnen worden ingediend bij een klachtenmeldpunt, waarbij het beleid een klachtenafhandeling in beeld brengt. Dit klachtenmeldpunt is onder het domein van de gemeente Zwolle en is bereikbaar via een e-mailadres.
Bezwaren
Indien een onderneming ontevreden is over de beslissingen die worden genomen in de inkoopprocedure, is het mogelijk om bezwaren aan te brengen. Het beleid stelt dat dit gebeurt via een juridische procedure bij de rechter. Het aanbestedingsdocument zal altijd aangeven waar en binnen welke termijn dit dient te gebeuren.
Contractvorming
Het inkooptraject eindigt met het sluiten van een overeenkomst. Tijdens het inkooptraject wordt een conceptovereenkomst voorgelegd aan potentiële opdrachtnemers. Deze opdrachtnemers kunnen suggesties doen om de overeenkomst zo goed mogelijk aan te sluiten bij de aard en omvang van de opdracht. Het doel is om risico’s zo evenwichtig mogelijk te verdelen tussen de partijen.
Bij de contractvorming worden algemene inkoopvoorwaarden gehanteerd. Voor leveringen en diensten worden Algemene Inkoopvoorwaarden voor leveringen en diensten gebruikt. Voor ICT-leveringen en dienstverlening worden Gemeentelijke voorwaarden bij IT-overeenkomsten (GIBIT) gehanteerd. Voor werken worden UAV of UAV GC gebruikt. De opdrachtnemers worden uitdrukkelijk gewezen op de voorwaarden van de opdrachtgever.
Conclusie
Het inkoopbeleid van Zwolle, Kampen en de provincie Overijssel biedt een duidelijke kader voor aanbestedingsprocedures. Het beleid legt uit dat drempels, uitnodigingen, klachten en contractvorming aan bepaalde richtlijnen moeten voldoen. Het beleid is ontworpen om efficiënt, eerlijk en transparant te functioneren. Aan de hand van duidelijke drempels en procedures wordt zorg genomen voor een eerlijke toegang tot overheidsopdrachten. Daarnaast worden klachten- en bezwarenprocedures beschreven, zodat ondernemers weten hoe ze deze kunnen indienen. Het contractvormingsproces is doordacht en gericht op het zoveel mogelijk evenwichtig verdelen van risico’s.
Het beleid ondersteunt ook de maatschappelijke waarden van de partners, zoals duurzaamheid, innovatie en integriteit. Hiermee worden niet alleen de inkoopprocessen verbeterd, maar ook het algemene beleid van de betrokken gemeenten en provincie. Het beleid is onderdeel van een bredere samenwerking en benadrukt de waarden van samenwerking, duurzaamheid en innovatie.