De Ronde van Nederland via LF-routes: Een complete fietsroute door het land
juli 9, 2025
Monopoly is een van de populairste bordspellen ter wereld, en in Nederland is het een veelgebruikt gezins- en groepsactiviteit. De Nederlandse editie van het spel bevat een unieke combinatie van straatnamen en steden, die opvallend genoeg niet altijd overeenkomen met de grootte of bekendheid van de betrokken steden. In dit artikel wordt uitgelegd waarom bepaalde steden en straatnamen zijn opgenomen in het Nederlandse Monopoly-spel, en wat het betekent voor de geschiedenis van het spel in Nederland.
Geschiedenis van Monopoly in Nederland
Monopoly werd voor het eerst in 1936 geïntroduceerd in Nederland door de winkelketen Perry & Co. Deze keten, die oorspronkelijk in 1866 in de Amsterdamse Kalverstraat begon, was al sinds de jaren dertig actief in diverse steden. In de oorlogstijd, toen de invoer van spellen uit het buitenland stopte, besloot de directeur van Perry, Freerk Verster, een volledig Nederlandse versie van het spel te ontwerpen. Hij koppelde dit aan de vestigingen van Perry in verschillende steden, waardoor de keuze van de straatnamen en steden logisch werd.
De eerste Nederlandse editie van Monopoly bevatte zeven steden: Arnhem, Haarlem, Utrecht, Groningen, Den Haag, Rotterdam en Amsterdam. Daarnaast kwam ook ‘Ons Dorp’ voor, een niet-bestaande plaats die bedoeld was om de minder waardevolle straten te vertegenwoordigen.
Waarom deze steden en straatnamen?
De keuze voor deze steden was grotendeels gebaseerd op de vestigingen van Perry & Co. De hoofdvestiging van de keten bevond zich in de Kalverstraat in Amsterdam, een van de belangrijkste winkelstraten van de stad. In Haarlem was er een groot magazijn in de Barteljorisstraat, en in Arnhem bevond zich een filiaal in de Ketelstraat. Deze straten werden gebruikt om de strategische locaties van de winkelketen weer te geven, wat zorgde voor een logische keuze voor het spel.
Deze aanpak was uniek, want tot dan toe hadden alle versies van Monopoly alleen straten uit één stad bevat. De Nederlandse editie was de eerste waarin straten uit verschillende steden werden gebruikt. Dit maakte het spel interessanter en leerzamer, aangezien spelers door het land konden reizen en verschillende steden konden bezitten.
De rol van ‘Ons Dorp’
Een van de meest interessante aspecten van de Nederlandse editie is de aanwezigheid van ‘Ons Dorp’, een fictieve plaats. De reden waarom deze plaats is opgenomen, blijkt niet duidelijk. Volgens sommige bronnen is het mogelijk dat men wilde om een echte stad niet als de goedkoopste te labelen. Ook is het mogelijk dat de makers van het spel een plek wilden geven voor de ‘rest van Nederland’, wat deel uitmaakt van de strategische aspecten van het spel.
De straatnamen in het spel
De straatnamen in het spel zijn meestal afgeleid van echte straten in de genoemde steden. Zo zijn er in het spel onder andere de Steenstraat in Arnhem, de Kalverstraat in Amsterdam, de Barteljorisstraat in Haarlem, de Neude in Utrecht, de Spui in Den Haag, de Hofplein in Rotterdam, en de Groote Markt in Groningen.
Er zijn ook straatnamen die niet in de betreffende stad voorkomen. Bijvoorbeeld de Houtstraat in Haarlem, die in werkelijkheid niet bestaat, maar wel een Grote Houtstraat is. Ook is de Vreeburg in Utrecht, die officieel alleen voorkomt in Oosterhout en Rosmalen, opgenomen in het spel.
De ranglijst van straatnamen in Nederland
De straatnamen uit het spel komen in Nederland op verschillende plekken voor. De meest voorkomende straatnaam is de Dorpsstraat, die 315 keer voorkomt in Nederland. Daarna volgt de Brink (67 keer), de Steenstraat (43 keer), de Kalverstraat (30 keer), de Plein (27 keer), de Groote Markt (19 keer), de Hofplein (17 keer), de Spui (15 keer), de Ketelstraat (9 keer), de Zijlweg (9 keer), de Herestraat (7 keer), de Leidsestraat (3 keer), de Blaak (2 keer) en de Vreeburg (2 keer).
Zwolle staat met zes straatnamen op de ranglijst, namelijk de Brink, Dorpsstraat, Steenstraat, Grote Markt, Spui en Kalverstraat. Dit maakt de stad tot de Monopoly-stad van Nederland. De stad heeft niet alleen veel straatnamen uit het spel, maar ook een combinatie van Brink en Dorpsstraat, wat het uniek maakt.
De invloed van de steden op het spel
De keuze voor bepaalde steden in het spel heeft ook invloed gehad op het ontwerp van het bord. De steden die zijn opgenomen, zijn over het algemeen kleinere steden, maar het speelveld is opgebouwd op een manier die deel uitmaakt van de strategie. Bijvoorbeeld, de stad Arnhem is met drie straten vertegenwoordigd: de Steenstraat, de Ketelstraat en het Velperplein. Deze straten zijn belangrijk omdat ze een hogere huur opleveren als ze bezorgd zijn.
De keuze voor bepaalde straten en steden is dus niet alleen gebaseerd op hun grootte of bekendheid, maar ook op de strategische positie van de winkelketen Perry & Co.
Conclusie
De Nederlandse editie van Monopoly is uniek vanwege de keuze voor straten uit verschillende steden. De keuze voor deze steden en straatnamen is grotendeels gebaseerd op de vestigingen van de winkelketen Perry & Co. De aanwezigheid van ‘Ons Dorp’ maakt het spel interessanter en leerzamer. De straatnamen die in het spel voorkomen, zijn vaak afgeleid van echte straten in de genoemde steden, maar sommige namen komen niet voor in de daadwerkelijke stad. De ranglijst van straatnamen toont aan dat Zwolle de Monopoly-stad van Nederland is, met zes straatnamen uit het spel. De invloed van de steden op het spel is duidelijk zichtbaar, en de strategie van het spel is gebaseerd op de positie van de winkelketen.
Bronnen
- Monopoly Stedeneditie
- Waarom Arnhem op het Monopoly-bord terechtkwam
- Monopoly in Nederland
- Monopoly: Een reis door Nederland
- De straatnamen van Monopoly
- De adressen van Monopoly
- De geschiedenis van Monopoly in Nederland
- Ons Dorp in het Monopoly-bord
- Waarom de Kalverstraat en de Leidsestraat in Monopoly staan
- Monopoly Steden