De Klokkensteeg in Zwolle: een historisch en cultureel hart van de stad
september 25, 2025
Het Broerenkwartier in Zwolle is momenteel in volle bloei. Het centrum van de stad is in het teken van groei, duurzaamheid en leefbaarheid, waarbij het Broerenkwartier centraal staat in de strategie van de gemeente om het Stadshart verder te ontwikkelen. Met de komst van nieuwe appartementen, hergebruik van bestaande gebouwen, en een mix van wonen, winkels en horeca, is het Broerenkwartier een levendig voorbeeld van duurzame stadsontwikkeling in de 21e eeuw. Deze artikel geeft een overzicht van de ontwikkelingen, de historische achtergronden, en de toekomstplannen, alles gebaseerd op recente publicaties en documenten.
Het Broerenkwartier als deel van het Stadshart
Het Broerenkwartier is onderdeel van het bredere Stadshartproject van Zwolle. Dit project richt zich op de binnenstad en de omliggende wijken en heeft als doel het gebied leefbaarder, groener en functioneler te maken. Het Broerenkwartier is opgedeeld in vier deelgebieden, elk met eigen invloedssfeer, maar die samen een samenhangend geheel vormen. Het Broerenkwartier is een transitiegebied tussen de historische binnenstad en de modernere wijken van Zwolle en speelt een cruciale rol bij de verdere uitbreiding van het Stadshart.
De gemeente Zwolle heeft in haar visie aangegeven dat er in het Broerenkwartier meer ruimte moet komen voor wonen, horeca en cultuur, naast de traditionele winkelfunctie. Deze mix zorgt voor een levendigere en duurzamere stad. Het Broerenkwartier is een van de meest actieve ontwikkelingsgebieden in Zwolle, waar bouwprojecten en herontwikkelingen op gang zijn gekomen of in voorbereiding zijn.
Ontwikkeling van het C&A-pand
Een van de centrale ontwikkelingen in het Broerenkwartier is de herontwikkeling van het C&A-pand. In 2021 is het Voorlopig Ontwerp vastgesteld, waarin staat dat het pand wordt getransformeerd in een combinatie van winkelfunctie op de begane grond en woonfunctie op de hogere verdiepingen. Daarnaast worden er drie bouwlagen toegevoegd aan het bestaande gebouw. In totaal komen er 68 huurappartementen in het gebouw. Ook wordt er een fietsenstalling gerealiseerd voor de bewoners.
Het project wordt uitgevoerd in samenwerking tussen de gemeente Zwolle en Fernhout Vastgoed, die op 14 juni 2023 een anterieure overeenkomst tekenden. Deze overeenkomst legt de afspraken vast over de ontwikkeling en de kostenverdeling. Wethouder Monique Schuttenbeld benadrukt dat dit project een goed voorbeeld is van passende inbreiding in de binnenstad en bijdraagt aan de duurzaamheid.
De bouw en oplevering van de appartementen hangt af van het verkrijgen van de omgevingsvergunning en de voorbereiding van de bouwwerkzaamheden. Het project wordt uitgevoerd gelijktijdig met andere herontwikkelingen in het Broerenkwartier. Naar verwachting start de bouw begin 2026.
Nieuwe appartementen in het voormalige Sikkes-pand
Een ander belangrijk project in het Broerenkwartier is de herbestemming van het voormalige Sikkes-pand aan de Drie Pistolengang. In dit pand komen negentien appartementen op de eerste, tweede en derde verdieping. De begane grond is ruim genoeg voor commerciële functies, waaronder een fietsenstalling voor de bewoners. Het plan is ontworpen door VersteeghHofman Architecten en maakt deel uit van de grotere visie op het Broerenkwartier.
De buitenkant van het gebouw wordt afgebroken, maar de bestaande constructie wordt hergebruikt voor het nieuwe gebouw. Dit is een voorbeeld van duurzaam hergebruik van bestaande structuren. Wethouder Anja Roelfs benadrukt dat dit project een goede ontwikkeling is voor het Broerenkwartier. Het brengt nieuwe woningen en commerciële functies, en draagt bij aan het beeld van een woon-werk-ontspanning-gebied in het Stadshart.
De gemeente Zwolle en de eigenaren van het Sikkes-pand, Famwijn B.V. en WTP Vastgoed B.V., ondertekenden eind 2023 een overeenkomst over de ontwikkeling. De appartementen worden verwacht in de komende jaren te worden opgeleverd.
Toekomstige ontwikkelingen in het Broerenkwartier
Naast de herontwikkeling van het C&A- en Sikkes-pand zijn er nog meer projecten in voorbereiding. De gemeente werkt aan een nieuw ontwerp voor de openbare ruimte in de Nieuwstraat, Roggestraat, Spiegelstraat en Broerenstraat. Deze straten worden anders en groener ingericht, wat bijdraagt aan de leefbaarheid en het functioneren van het Broerenkwartier.
In mei 2023 werd bekend dat de gemeente onderzoekt of het filmtheater Fraterhuis onderdak kan vinden in een nieuw te bouwen pand op de voormalige Xenos/Kruidvat-locatie. Dit zou een culturele functie toevoegen aan de mix van wonen, winkels en horeca.
Vorig jaar betrokken de eerste bewoners de Weeshuispassage, wat een eerste stap was in de verdere ontwikkeling van het Broerenkwartier. In de komende jaren is er verwachting dat het Broerenkwartier zich verder zal ontwikkelen tot een levendig en multifunctioneel deel van de Zwolse binnenstad.
De rol van de gemeente en partners
De gemeente Zwolle speelt een centrale rol bij de ontwikkeling van het Broerenkwartier. Met de Zwolse methode van gebiedsontwikkeling legt de gemeente afspraken vast in anterieure overeenkomsten. Deze overeenkomsten leggen de ontwikkelingsplannen vast en de verdeling van de kosten. De gemeente werkt samen met ontwikkelaars, architecten en andere partijen om de visie van het Broerenkwartier te realiseren.
Henk Snel, stedenbouwkundige bij de gemeente sinds 1992, benadrukt de belangrijkheid van stedenbouwkundige expertise in combinatie met andere inzichten en visies. Dit is nodig om de "cadans" van de stad te begrijpen en om te voorkomen dat stedenbouw voorbijgaat aan alledaagse ontwikkelingen in de stad.
Sjors de Vries, die het verstedelijkingsperspectief opstelde in 2019, benadrukt dat er in Zwolle snelle en korte lijnen zijn tussen de gemeente, corporaties en andere partijen. Dit maakt het mogelijk om projecten snel te realiseren en om iedereen snel op te trommelden bij het organiseren van initiatieven.
De kwaliteit van stadsontwikkeling in Zwolle
Zwolle is al jaren een pionier op het gebied van kwalitatieve stadsontwikkeling. De stad is bekend voor projecten zoals de Vinex-wijk Stadshagen, de spoorzone, en de vele vernieuwingen in en rond de binnenstad. De aandacht voor de inrichting van de openbare ruimte is consequent en zorgvuldig.
De Vries en Stahlie maken zich zorgen over de ontwikkeling van de stadsranden, waar distributiedozen oprijzen en waar de relatie tussen stad en ommeland opnieuw bekeken moet worden. Ze benadrukken de typisch Zwolse aandacht voor maat en schaal, afgestemd op de verkavelingsstructuur van de stad. Ze herinneren aan het Broerenkwartier in de zeventiger jaren, waar door een grootschalige ingreep de relatie tussen maat en schaal zoekraakte. Dit willen ze niet meer zien.
De toekomst van Zwolle
Zwolle is een stad met ambities. De economie groeit, en het inwonertal wordt verwacht te stijgen van 129.000 naar 160 tot 180.000 in de komende dertig jaar. Dit maakt dat de stad zich moet ontwikkelen in richting van duurzaamheid, energietransitie en een sterke arbeidsmarkt.
In opdracht van het Zwols Concilium stelden RUIMTEVOLK en Studio for New Realities (SFNR) in 2019 een verstedelijkingsperspectief op. Dit perspectief concentreert zich niet alleen op het aantal woningen, maar ook op maatschappelijke ambities. Het perspectief is een aanvulling op de groeiplan van Zwolle.
Conclusie
Het Broerenkwartier in Zwolle is momenteel in volle ontwikkeling. Met de herontwikkeling van het C&A-pand en het voormalige Sikkes-pand, en de komst van nieuwe woningen, commerciële functies en culturele activiteiten, wordt het Broerenkwartier een levendig deel van het Stadshart. De gemeente werkt samen met ontwikkelaars, architecten en andere partijen om deze visie tot werkelijkheid te maken.
Het Broerenkwartier is een voorbeeld van duurzame en kwalitatieve stadsontwikkeling. Het brengt een mix van wonen, winkels, horeca en cultuur, en draagt bij aan de leefbaarheid en het functioneren van de Zwolse binnenstad. Met de aandacht voor maat en schaal, en de combinatie van stedenbouwkundige expertise met andere inzichten en visies, wordt het Broerenkwartier een model voor toekomstige ontwikkelingen in Zwolle en andere steden in Nederland.