De Klokkensteeg in Zwolle: een historisch en cultureel hart van de stad
september 25, 2025
De Bomhofsplas in Zwolle is een unieke plek waar zandwinning, energieopwekking en duurzaamheid samenkomen. Gelegen ten noorden van Zwolle, dient deze locatie niet alleen als industriewater, maar ook als het grootste drijvende zonnepark van Europa. Het project is een symbool voor de toekomstvisie van de regio, waarbij energieopwekking in overeenstemming wordt gebracht met milieubescherming en lokale participatie. Dit artikel geeft een overzicht van de historische, ecologische en energietechnische aspecten van de Bomhofsplas, met aandacht voor de rol van partners en de betekenis van het project voor de regio Overijssel.
De locatie en historische achtergrond
De Bomhofsplas is gelegen ten noorden van Zwolle en is een industriewater waar al ongeveer dertig jaar zand wordt gewonnen. Deze zandwinning speelt een essentiële rol in de stad, aangezien in de komende jaren tot wel 1.500 woningen per jaar in Zwolle moeten worden gebouwd. Door het lokaal beschikbare bouwgrondstofaanbod kan het verkeer en de logistiek op een efficiënte manier worden beheerd. In overleg met de omwonenden wordt zandwinning gecombineerd met versterking van landschap, natuur en sociale verbindingen.
Ondanks dat het een industriewater is, bevat de Bomhofsplas ook onder- en bovenwaterleven. Het is dus niet enkel een productieplaats, maar ook een ecologisch waardevolle locatie.
Het drijvende zonnepark
In 2020 werd een belangrijk mijlpaal bereikt met de aansluiting van het drijvende zonnepark op het elektriciteitsnet. Het zonnepark, opgericht door GroenLeven, is nu geëigend door een consortium bestaande uit Energiefonds Overijssel, Blauwvinger Energie en een private investeerder. Deze overdracht maakte het zonnepark tot het grootste drijvende zonnepark van Europa en de grootste buiten Azië. Het park beslaat een oppervlakte van ruim 18 hectare en telt 72.000 zonnepanelen.
De energie die hier wordt opgewekt levert groene stroom voor ongeveer 7.200 huishoudens in Zwolle. Het park is ontworpen op zo’n manier dat het ecologisch evenwicht in en rond de plas behouden blijft. Tijdens de bouw van het zonnepark zijn lichtstraten tussen de rijen zonnepanelen gelaten, zodat het water kan circuleren en het onderwaterleven niet te veel last heeft van schaduwvorming.
Lokale participatie en burgers als mede-eigenaar
Een van de unieke aspecten van het Bomhofsplas zonnepark is de lokale participatie. Het park wordt beheerd via de coöperatie Blauwvinger Energie, in samenwerking met Greenchoice. Deze samenwerking zorgt ervoor dat de opgewekte stroom direct aan Zwolse huishoudens en bedrijven wordt geleverd.
Daarnaast is er ook een financiële participatie mogelijk voor burgers. Na de zomer werd de mogelijkheid geboden om aandelen in het zonnepark aan te kopen en via obligaties te investeren. Deze aanpak sluit aan bij de filosofie van GroenLeven, die streeft naar een toekomstbestendige samenleving waarin energieopwekking niet alleen duurzaam, maar ook lokaal en inclusief is.
GroenLeven CFO Siebren Zijlstra benadrukt de betekenis van dit project: “Het is de verwezenlijking van het Klimaatakkoord. Enerzijds de dubbelfunctie die wordt toegepast door industriewater te combineren met zonnepanelen, mét aandacht voor ecologie. Anderzijds het lokale eigenaarschap. Dit sluit perfect aan bij de filosofie van GroenLeven.”
Duurzaamheid en toekomstvisie
Het Bomhofsplas project is een voorbeeld van hoe zandwinplassen en andere binnenwateren een tweeledige functie kunnen hebben. Door zonnepanelen op het wateroppervlak te plaatsen, blijft bruikbare grond gespaard voor andere doeleinden. Dit maakt het mogelijk om energie op te wekken zonder het landgebruik verder in te perken.
De dubbelfunctie van de Bomhofsplas – zandwinning en energieopwekking – is een model dat elders in Nederland en Europa opgepakt kan worden. Het project draagt bij aan de klimaatdoelstellingen van de regio en versterkt tegelijkertijd de ecologie en het landschap. Gedeputeerde Tijs de Bree van de provincie Overijssel benadrukt dat dit een mijlpaal is voor de toekomstige energieopwek in de regio Zwolle.
Samenwerking en toekomstige projecten
De Bomhofsplas is niet enkel een technische prestatie, maar ook een sociaal en ecologisch project. Aan het park worden regelmatig werkbezoeken georganiseerd, waarbij partners uit de regio, zoals de raadsfractie van ChristenUnie Zwolle, de ondernemersvereniging en energiecoöperaties, betrokken worden. Deze samenwerkingen zijn essentieel voor de duurzaamheid van het project en voor de toekomstige ontwikkelingen in de regio.
Een voorbeeld hiervan is de exploratie van aquathermie. Tijdens een bezoek aan de plas werd onderzocht of de warmte en koude in het water gebruikt kunnen worden om bedrijven in de regio te helpen besparen op gas en elektriciteit. Dit onderzoek benadrukt de flexibiliteit en toekomstgerichtheid van het project.
Toekomstbestendige ontwikkeling
De Bomhofsplas is een symbool voor de toekomstbestendige ontwikkeling van Zwolle. De combinatie van zandwinning, energieopwekking, ecologie en sociale participatie maakt het mogelijk om de stad te groeien zonder de omgeving te belasten. Dit is essentieel in een stad waar tot 2040 jaarlijks ongeveer 1.500 woningen gebouwd moeten worden.
Door het drijvende zonnepark worden ook de klimaatdoelstellingen van Zwolle ondersteund. Het project helpt de stad op weg naar een CO2-neutrale toekomst en draagt bij aan de energietransitie in Nederland.
Conclusie
De Bomhofsplas in Zwolle is een uniek project dat zandwinning, energieopwekking, ecologie en sociale participatie combineert. Het drijvende zonnepark is niet alleen het grootste van Europa, maar ook het meest lokale. Door zonnepanelen op een industriewater te plaatsen, wordt energie opgewekt zonder het landgebruik in te perken. De opgewekte stroom levert groene energie voor duizenden huishoudens en bedrijven in Zwolle.
Het project benadrukt de toekomstvisie van de regio, waarbij duurzaamheid, lokaal eigenaarschap en ecologische evenwicht centraal staan. De samenwerking met partners uit de regio maakt het mogelijk om innovatieve oplossingen te ontwikkelen en een toekomstbestendige samenleving te creëren. De Bomhofsplas is dus niet enkel een technische prestatie, maar ook een voorbeeld van duurzame ontwikkeling en lokaal betrokkenheid.