Meest bevolkte steden in Nederland: Analyse van de hoogste bevolkingsdichtheid

De bevolkingsdichtheid is een cruciaal aspect in de ruimtelijke ordening van een land, en Nederland staat hierin al jaren in de top 20 van de meest dichtbevolkte landen ter wereld. De meest bevolkte steden in Nederland zijn niet alleen een aandachtspunt voor beleidsmakers, maar ook van belang voor stadsontwikkelaars, architecten en natuurlijk voor inwoners. In dit artikel worden de belangrijkste informatiebronnen geanalyseerd om een overzicht te geven van de meest dichtbevolkte steden in Nederland, inclusief gegevens over bevolkingsdichtheid, groeikernen en de invloed van deze dichtheid op de ruimtelijke structuur.

Bevolkingsdichtheid en de meest bevolkte steden

De bevolkingsdichtheid wordt berekend als het aantal inwoners per vierkante kilometer land. In Nederland is het gemiddelde aantal inwoners per km² ongeveer 533. Maar de steden in de Randstad, met name Den Haag, Leiden, Haarlem en Amsterdam, hebben een veel hogere bevolkingsdichtheid dan het landelijke gemiddelde.

Volgens de gegevens van Waarstaatjegemeente.nl is Den Haag de stad met de hoogste bevolkingsdichtheid in Nederland. In 2023 bedraagt dit cijfer 6.868 inwoners per km². Dit cijfer is het hoogst in de geschiedenis en geeft aan dat Den Haag de meest dichtbevolkte stad is in het land. De bevolkingsdichtheid in Den Haag is dus meer dan tien keer zo hoog als het landelijke gemiddelde.

Leiden volgt met 5.725 inwoners per km², gevolgd door Haarlem met 5.583 inwoners per km². Amsterdam heeft een bevolkingsdichtheid van 5.273 inwoners per km², wat opmerkelijk is gezien het grote aantal inwoners in de hoofdstad. Deze steden zijn gekenmerkt door een hoge dichtheid, wat leidt tot meer verkeersopstoppingen en drukke stadsgezichten.

De meest dichtbevolkte gemeenten

Naast de grote steden zijn er ook gemeenten die, hoewel niet zo groot, een extreem hoge bevolkingsdichtheid hebben. Bijvoorbeeld, Krimpen aan den IJssel telt 3.833 inwoners per km², wat vooral terug te zien is aan de ligging van de gemeente dicht bij Rotterdam. De groei van Krimpen is in de jaren ’60 en ’70 begonnen, toen steeds meer mensen vanuit Rotterdam naar deze gemeente verhuisden.

Schiedam, ook in de regio rondom Rotterdam, heeft een bevolkingsdichtheid van 4.417 inwoners per km². Dit is een van de hoogste waarden in het land, en het is te verklaren door de historische betekenis van de stad, maar ook door de nabijheid van grote steden. De bevolking is in de afgelopen jaren toegenomen, wat leidt tot een toenemende drukte in deze regio.

Gouda heeft een bevolkingsdichtheid van 4.405 inwoners per km², wat een stijging is ten opzichte van de jaren ’70 tot ’90, toen de stad een sterke groei kende. In de jaren rond het millennium nam de bevolking af, maar in de afgelopen jaren is er weer een lichte groei geweest. Dit suggereert dat de trend zich de komende jaren zal doorzetten.

Delft heeft een bevolkingsdichtheid van 4.588 inwoners per km². Dit is een van de hoogste waarden in Nederland, met name door het aandeel van de mannelijke bevolking tussen de 20 en 30 jaar. Dit is een veel hoger percentage dan het landelijke gemiddelde, wat vooral te maken heeft met de aanwezigheid van de Technische Universiteit Delft.

Bevolkingsgroei en toekomstige verwachtingen

De groei van de bevolking is een belangrijk onderdeel van de analyse van de meest bevolkte steden. De meeste gemeenten zien een toename van de bevolkingsdichtheid, wat overigens al jaren achtereen het geval is. Het gemiddelde aantal inwoners per km² in Nederland is in 2023 toegenomen met 1,3%. Slechts 10 gemeenten laten een daling zien, wat vooral in de regio’s met lage bevolkingsdichtheid plaatsvindt.

De bevolkingsgroei is vooral te vinden in groeikernen rondom de grote steden, zoals Capelle aan den IJssel, die inmiddels 4.749 inwoners per km² telt. Capelle is in de jaren ’50 begonnen met groei, toen er steeds meer mensen vanuit Rotterdam naar deze stad verhuisden. Dit type groei is typisch voor de regio rondom de Randstad.

In sommige gemeenten, zoals Eemsdelta, Meerssen en Stein, wordt verwacht dat de bevolking zal dalen. Deze gemeenten liggen vooral in het noordoosten van Groningen, Drenthe en de Achterhoek. De verwachting is dat deze gemeenten in de komende jaren met krimp te maken krijgen, wat vooral te maken heeft met de migratie van jonge gezinnen naar grotere steden.

Invloed van bevolkingsdichtheid op de ruimtelijke structuur

De bevolkingsdichtheid heeft een aanzienlijke invloed op de ruimtelijke structuur van een stad. Een hoge bevolkingsdichtheid kan leiden tot meer verkeersopstoppingen, minder ruimte voor recreatie en een toenemende drukte in de stadscentra. Dit heeft gevolgen voor de kwaliteit van het stedelijke landschap en de leefbaarheid van inwoners.

In de Randstad, waar de meeste grote steden van Nederland liggen, is de bevolkingsdichtheid extreem hoog. Dit leidt tot een sterk gevarieerde stadsstructuur, met hoge wolkenkrabbers en beperkte groenruimte. Daarnaast zijn er ook veel woningbouwprojecten en herstructureringen van stadsdelen om aan de vraag naar woningen te voldoen.

In tegenstelling tot de Randstad zijn er in de provincies Groningen, Friesland, Drenthe en Zeeland veel gemeenten met een lage bevolkingsdichtheid. Hier is de bevolkingsgroei laag, en sommige gemeenten hebben zelfs een krimpende bevolking. Dit kan leiden tot tekorten aan voorzieningen, zoals scholen en winkels, en een dalende economische activiteit.

Conclusie

De meest bevolkte steden in Nederland zijn een belangrijk onderdeel van de ruimtelijke ordening van het land. Den Haag is de stad met de hoogste bevolkingsdichtheid, gevolgd door Leiden, Haarlem en Amsterdam. De groeikernen rondom de grote steden, zoals Capelle aan den IJssel, hebben een significante bijdrage geleverd aan de stijging van de bevolkingsdichtheid.

De bevolkingsgroei is een van de belangrijkste factoren in de ontwikkeling van steden, en de verwachting is dat dit zich de komende jaren zal doorzetten. Voor sommige gemeenten, zoals Eemsdelta en Stein, is echter een afname van de bevolking verwacht, wat belangrijke gevolgen heeft voor de ruimtelijke structuur.

De analyse van de bevolkingsdichtheid in Nederland laat zien dat de steden in de Randstad een extreem hoge dichtheid hebben, terwijl de regio’s in het noorden en oosten van het land een lage bevolkingsdichtheid vertonen. Dit heeft invloed op de ruimtelijke structuur en de leefbaarheid van de inwoners.

Bronnen

1. Lijst van grote Nederlandse steden
2. Wassenaar als meest modale gemeente
3. Grootste steden Nederland in 2025
4. Aantal inwoners per gemeente in Nederland
5. Dichtstbevolkte steden van Nederland
6. Bevolkingsdichtheid Nederland (2009)
7. Dashboard Bevolking - Regionaal
8. Bevolking - Regionaal
9. Dichtstbevolkte steden van Nederland
10. Meest - Woordenboek
11. Meest - Ensie
12. Bevolkingsgroei in Nederland