De Klokkensteeg in Zwolle: een historisch en cultureel hart van de stad
september 25, 2025
De invoering van een zero-emissiezone in Zwolle brengt grote veranderingen met zich mee voor zowel marktkooplui als bedrijven die vrachtwagens of bestelauto’s gebruiken in de binnenstad. De gemeente Zwolle heeft duidelijk gemaakt dat de zero-emissiezone in de binnenstad per 1 januari 2025 ingaat voor bestel- en vrachtauto’s, wat leidt tot zorgen bij vele ondernemers. In dit artikel worden de belangrijkste aspecten van deze invoering besproken, met aandacht voor de regelgeving, de gevolgen voor marktbedrijven, en de mogelijkheden voor omgevingsvergunningen.
Invloed van de zero-emissiezone op marktbedrijven
De markt in Zwolle is een belangrijk commercieel centrum in de binnenstad. Echter, de invoering van een zero-emissiezone leidt tot zorgen bij marktkooplui. Volgens Wouter Westrik van de Marktcommissie gemeente Zwolle is het voor veel ondernemers niet haalbaar om de benodigde investeringen te doen. De aanschaf van een elektrische vrachtwagen kost gemiddeld minstens drie ton, wat voor veel kleine ondernemers onbetaalbaar is.
Financiële en operationele impact
De financiële druk op marktbedrijven is groot. Veel ondernemers zijn van mening dat de huidige regelgeving ongelijk verdeeld is. Zo is het mogelijk voor oude traktoren om de stad in te rijden, terwijl moderne vrachtwagens niet toegelaten worden. Dit veroorzaakt frustratie, omdat de regels niet duidelijk lijken te zijn of eerlijk toe te passen.
Bovendien is er onduidelijkheid over de tijdsplanning. Hoewel de gemeente heeft aangekondigd dat de zero-emissiezone in januari 2025 ingaat, is er nog steeds onzekerheid over de exacte regels voor Euro 4-voertuigen. Voor Euro 5-voertuigen is de ingangsdatum 1 januari 2026 en voor Euro 6 en hybride voertuigen is het 2030. In 2025 is er nog een overgangsperiode waarin de regels flexibel worden gehanteerd.
Communicatie en transparantie
Een van de grootste problemen is de gebrekkige communicatie van de gemeente. Ondernemers klagen dat er onduidelijkheid is over wie er ontheffingen kunnen krijgen en hoe de regels precies worden toegepast. Deze onzekerheid maakt het voor ondernemers moeilijk om plannen te maken of investeringen door te voeren. Wouter Westrik probeert onrust weg te nemen door verduidelijking te geven over de regels, maar voor veel ondernemers is het gevoel van onzekerheid nog steeds aanwezig.
Omgevingsvergunningen en aanvraagprocedures
De invoering van een zero-emissiezone heeft ook gevolgen voor bedrijven die vrachtwagens of bestelauto’s gebruiken in de binnenstad. Voor bedrijven die niet kunnen switchen naar elektrische voertuigen, is het mogelijk om een omgevingsvergunning aan te vragen. Deze vergunning is echter niet automatisch toegestaan en vereist een gedetailleerde aanvraagprocedure.
Aanvraagprocedure
De gemeente Zwolle heeft een duidelijke procedure vastgelegd voor het aanvragen van een omgevingsvergunning. Ondernemers moeten een aantal documenten aanleveren, waaronder tekeningen, berekeningen en foto’s. Deze documenten moeten in drievoud worden ingezonden. De gemeente beoordeelt de aanvraag eerst op volledigheid. Als aanvullende documenten nodig zijn, wordt dit de ondernemer duidelijk gemaakt.
Na de volledigheidstest volgt een inhoudelijke toetsing van de aanvraag. Als er aandachtspunten zijn die niet aan de eisen voldoen, krijgt de ondernemer de mogelijkheid om de aanvraag aan te passen. Pas als de aanvraag voldoet aan alle voorgeschreven eisen, wordt er een omgevingsvergunning verleend. In sommige gevallen kunnen er voorwaarden worden verbonden aan de vergunning.
Aanvraag via DigiD
Om online omgevingsvergunningen te regelen, maakt de gemeente Zwolle gebruik van DigiD. Ondernemers moeten daarom een DigiD-account hebben om hun aanvraag in te dienen. Meer informatie over DigiD en het aanvragen ervan is beschikbaar op de officiële website van DigiD.
Tijdlijn en kosten
De procedure voor het aanvragen van een omgevingsvergunning duurt ongeveer 26 weken. In uitzonderlijke gevallen kan de gemeente deze termijn eenmalig met maximaal 6 weken verlengen. Voor milieuneutrale wijzigingen geldt een kortere beslistermijn van 8 weken, die ook eenmalig met 6 weken kan worden verlengd.
Er zijn geen kosten voor het doen van een melding of het aanvragen van een omgevingsvergunning voor deze activiteit. Dit maakt het proces toegankelijker voor kleine ondernemers die mogelijk financiële beperkingen hebben.
Overzicht van de zero-emissiezones in Nederland
De invoering van een zero-emissiezone is niet uniek voor Zwolle. Inmiddels hebben 18 gemeenten een zero-emissiezone ingevoerd, terwijl 10 andere gemeenten en Schiphol onderzoek doen of al besloten hebben tot invoering. De ingangsdata variëren per gemeente, wat duidelijk maakt dat het beleid landelijk niet uniform is.
Lijst van gemeenten met zero-emissiezones
De volgende gemeenten hebben al een zero-emissiezone ingevoerd of staan op het punt dit te doen:
- Amersfoort (1-1-2025)
- Amsterdam (1-1-2025)
- Assen (1-1-2025)
- Delft (1-1-2025)
- Den Haag (1-1-2025)
- Eindhoven (1-1-2025)
- Enschede (1-7-2025)
- Gouda (1-1-2025)
- Groningen (1-4-2025)
- Haarlem (niet vermeld, maar ook een zero-emissiezone heeft)
- ’s-Hertogenbosch (niet vermeld, maar ook een zero-emissiezone heeft)
- Leiden (niet vermeld, maar ook een zero-emissiezone heeft)
- Maastricht (niet vermeld, maar ook een zero-emissiezone heeft)
- Nijmegen (niet vermeld, maar ook een zero-emissiezone heeft)
- Rotterdam (niet vermeld, maar ook een zero-emissiezone heeft)
- Tilburg (niet vermeld, maar ook een zero-emissiezone heeft)
- Utrecht (niet vermeld, maar ook een zero-emissiezone heeft)
- Zwolle (1-1-2025)
Andere gemeenten zoals Almere, Alphen aan den Rijn, Breda, Deventer, Dordrecht, Ede en Apeldoorn zijn bezig met onderzoek of hebben een ingangsdatum vastgesteld voor de toekomst.
Postcodeinformatie en toegang
Ondernemers en chauffeurs die willen weten of hun voertuig toegang heeft tot een zero-emissiezone, kunnen een lijst van postcodes raadplegen via de website van TLN. Deze lijst helpt bij het bepalen van de toegang voor vrachtwagens en bestelauto’s. Ondertussen is er ook een tool beschikbaar op de website OpwegnaarZes, waarbij automobilisten kunnen checken of hun voertuig toegang heeft tot de zero-emissiezones.
Milieuzones en emissieklasse-regels
Naast zero-emissiezones zijn er ook milieuzones in Nederland. Deze zones zijn gericht op de emissieklasse van voertuigen, met name voor dieselwagens. De regels voor toegang zijn afhankelijk van de emissieklasse van het voertuig.
Groene milieuzones
In groene milieuzones mogen alleen voertuigen rijden die emissieklasse 4 of hoger hebben. Voor voertuigen met emissieklasse 0, 1, 2 of 3 is de toegang verboden. De emissieklasse is een maat voor hoe schoner het voertuig rijdt. Hoe hoger de klasse, hoe minder vervuiling wordt veroorzaakt.
Blauwe milieuzones
Blauwe milieuzones zijn iets minder strikt. Hier mogen voertuigen rijden met emissieklasse 5 of hoger. Voor voertuigen met emissieklasse 0 t/m 4 is de toegang niet toegestaan. Deze zones zijn bedoeld om de milieubeleidsregels geleidelijk aan te versterken.
Toegang voor elektrische voertuigen
Elektrische personen- en bestelauto’s mogen in alle milieuzones rijden. Dit geldt ook voor auto’s die op benzine of LPG rijden. Voor dieselwagens gelden de bovenstaande regels, afhankelijk van de emissieklasse en het type milieuzone.
Overweging van hardheidsclausules en ontheffingen
In sommige gevallen kan een hardheidsclausule worden aangegaan. Deze clausule biedt een vangnet voor ondernemers die door milieubeleid in financiële of maatschappelijke moeilijkheden komen. Een beroep op de hardheidsclausule is mogelijk als het beleid voor een onderneming onevenredig is of haar bestaan bedreigt.
Voorbeelden van hardheidsclausules
Voorbeelden van situaties waarin een hardheidsclausule kan worden aangegaan zijn:
- Financiële problemen: Als een onderneming financieel niet in staat is om een elektrische vrachtwagen aan te schaffen.
- Maatschappelijke of culturele aspecten: Denk bijvoorbeeld aan een historisch evenement waarbij oude voertuigen gebruikt worden, zoals bij een bevrijdingsmanifestatie.
- Onevenredige belasting: Als het beleid voor een onderneming onredelijk is of niet proportionaal is.
In Breda is een voorbeeld van het gebruik van een hardheidsclausule beschreven, waarbij een extern adviesbureau wordt ingehuurd om aanvragen te beoordelen. De gemeente kan dan besluiten tot een tijdelijke ontheffing van de milieuzone.
Conclusie
De invoering van een zero-emissiezone in Zwolle brengt zowel kansen als uitdagingen met zich mee. Voor marktbedrijven is het een grote financiële en operationele uitdaging om te voldoen aan de nieuwe regels. Veel ondernemers voelen zich ongelijk behandeld of hebben moeite met de financiële druk. Tegelijkertijd biedt de gemeente Zwolle via omgevingsvergunningen en eventuele hardheidsclausules mogelijkheden om aan te passen aan de nieuwe regelgeving.
Het is belangrijk dat zowel bedrijven als de gemeente duidelijk communiceren over de regels en de mogelijkheden voor aanpassing. De landelijke ontwikkeling met zero-emissiezones in 18 gemeenten laat zien dat dit een bredere trend is in Nederland. Voor toeristen en reizigers is het belangrijk om bewust te zijn van deze regels, vooral als zij reizen met vrachtwagens of bestelauto’s. Door goed voorbereid te zijn, kunnen ondernemers en reizigers beter omgaan met de nieuwe regelgeving.