Het stadsbusvervoer in Zwolle: een overzicht van lijnen, stations en dienstregelingen
september 25, 2025
De penitentiaire inrichting (PI) Zwolle is een van de meest gevarieerde en moderne inrichtingen in het Nederlandse justitiële stelsel. Gevestigd in Zwolle, hoofdstad van de provincie Overijssel, vervult PI Zwolle sinds haar oprichting in de jaren negentig een cruciale rol in de onderbrenging en behandeling van gedetineerden. Deze inrichting biedt niet alleen een veilige omgeving voor gevangenen, maar is ook een centrum voor zorg en re-integratie, met aandacht voor zowel fysieke als psychische problematiek.
In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de geschiedenis, structuur, regimes en recente ontwikkelingen van PI Zwolle, op basis van beschikbare informatie. Daarnaast wordt ingegaan op de unieke kenmerken van deze inrichting, zoals de aanwezigheid van een penitentiair psychiatrisch centrum, een Terroristenafdeling en gemengde afdelingen, die haar onderscheiden van andere gevangenissen in Nederland.
Historische achtergrond en ontwikkeling
PI Zwolle werd in 1993 geopend, hoewel de officiële opening pas in 1995 plaatsvond. In de beginjaren werd de inrichting vooral gebruikt voor vrouwelijke gedetineerden, die in noodunits woonden met beveiligingspersoneel in houten hokjes. Sindsdien is PI Zwolle uitgegroeid tot een geavanceerde inrichting met diverse regimes, waaronder gevangenis, huis van bewaring, inrichting voor stelselmatige daders (ISD), penitentiair psychiatrisch centrum (PPC) en een Terroristenafdeling (TA).
In 2018 viert PI Zwolle haar 25-jarig bestaan, wat benadrukt hoe de inrichting zich heeft ontwikkeld in het Nederlandse justitiële systeem. De evolutie van PI Zwolle reflecteert de wisselende benaderingen in de gevangenisbeleid, waarbij steeds meer aandacht gaat naar zorg en re-integratie, naast beveiliging.
Structuur en regimes
PI Zwolle bestaat uit twee locaties, zuid 1 en zuid 2, en biedt in totaal 408 onderzoeksplaatsen, inclusief 50 in stand te houden capaciteit. De inrichting is gericht op zowel mannen als vrouwen en biedt een breed spectrum aan regimes, die specifiek zijn afgestemd op de behoefte van gedetineerden aan beveiliging, re-integratie en zorg. De volgende regimes zijn beschikbaar:
- Huis van Bewaring: 35 plaatsen voor mannelijke gedetineerden, 18 voor vrouwelijke en 10 voor de Terroristenafdeling (TA).
- Gevangenisregime: 98 plaatsen voor mannen, waarvan 13 binnen de Extra Zorgvoorziening (EZV), en 39 voor vrouwen, waarvan 14 binnen de EZV en 22 binnen de ISD.
- Penitentiair Psychiatrisch Centrum (PPC): 132 patiënten, verdeeld over 6 afdelingen voor mannen, 3 voor vrouwen en 2 gemengde afdelingen.
- Leefafdeling GHB somatiek: 4 plaatsen die zowel door mannen als vrouwen bezet kunnen worden.
Een van de bijzondere kenmerken van PI Zwolle is de aanwezigheid van een penitentiair psychiatrisch centrum (PPC). Deze afdeling is gericht op gedetineerden met ernstige psychische aandoeningen en biedt zowel medische zorg als therapeutische programma’s. Daarnaast is PI Zwolle één van de vier inrichtingen in Nederland met een afdeling voor stelselmatige daders (ISD), wat betekent dat het specifieke programma’s heeft voor personen met een geschiedenis van herhaald crimineel gedrag.
Terroristenafdeling
PI Zwolle bevat ook een Terroristenafdeling (TA), waar gedetineerden met een terroristische achtergrond worden opgenomen. Deze afdeling biedt een veilige en beveiligde omgeving en richt zich op zowel re-integratie als veiligheidsmaatregelen.
Samenwerking en overplaatsing
PI Zwolle maakt deel uit van het bredere netwerk van penitentiaire inrichtingen in Nederland. Het is verbonden met inrichtingen zoals JC Vught, JC Zaanstad en CTP Veldzicht. Deze samenwerking is essentieel voor het zorgen van een adequate onderbrenging van gedetineerden met specifieke behoeften, zoals patiënten met een migratieachtergrond of andere nationaliteit dan de Nederlandse.
Overplaatsing van gedetineerden vindt niet plaats bij een dreigende uitlevering of bij verhoogd maatschappelijk risico bij ontvluchting. De inrichting is opgenomen in het bredere beeld van de Nederlandse gevangenisstructuur, waarin elk regime en elke inrichting een specifieke functie vervult. PI Zwolle is een van de weinige inrichtingen in Nederland die zowel een gevangenis, huis van bewaring, ISD en PPC beheren. Dit maakt het tot een sleutellocatie in het Nederlandse justitiële systeem.
Gemengde afdelingen en therapeutische benadering
Een van de meest opvallende kenmerken van PI Zwolle is de aanwezigheid van gemengde afdelingen, waar zowel mannen als vrouwen ondergebracht zijn. Dit unieke aspect helpt bij het creëren van een rustigere en sociaalere sfeer binnen de inrichting. Volgens directeur Zorg en Behandeling Joost Walraven leiden gemengde afdelingen tot positieve effecten, zoals meer sociale interactie en onderlinge hulpverlening.
Daarnaast is PI Zwolle sterk gericht op therapeutische programma’s en re-integratie. De inrichting biedt medische zorg, psychologische ondersteuning en opleidingen, met het oog op het herintegreerproces van gedetineerden in de samenleving. Deze benadering benadrukt de rol van PI Zwolle als een centrum dat niet alleen gericht is op beveiliging, maar ook op zorg en herstel.
Stage- en wervingsmogelijkheden
PI Zwolle biedt ook stageplaatsen aan voor leerlingen van diverse opleidingen, zoals beveiliging, verpleging, therapeutische hulpverlening en rechten. Deze stageplaatsen geven leerlingen de kans om praktijkervaring op te doen in een unieke en leerzame omgeving. PI Zwolle is een erkend leerbedrijf, wat betekent dat leerlingen verzekerd zijn van deskundige begeleiding en een professionele leeromgeving die aansluit bij de eisen van hun opleiding.
Stagevergoedingen zijn beschikbaar, afhankelijk van het aantal afgesproken stage-uren per week. Voor BBL-opleidingen zijn op dit moment geen stageplaatsen beschikbaar, maar er wordt onderzocht of deze in de toekomst mogelijk gemaakt kunnen worden.
Actuele situatie en toegankelijkheid
Hoewel PI Zwolle open staat voor samenwerking en wervingsdagen, zijn rondleidingen voorlopig niet mogelijk. De inrichting is wel bereikbaar via telefooncontact, met specifieke lijnen voor casemanagers en andere functies.
Adresgegevens en contactinformatie zijn beschikbaar voor mensen die meer willen weten over de inrichting of contact willen opnemen met het personeel.
Conclusie
PI Zwolle is een modern, divers en therapeutisch gericht centrum dat een essentiële rol speelt in de Nederlandse gevangenisstructuur. Sinds zijn oprichting in 1993 is de inrichting gegroeid tot een centrum dat zowel gedetineerden als patiënten met psychische aandoeningen kan onderhouden. Het biedt een breed spectrum aan regimes en faciliteiten, waaronder een penitentiair psychiatrisch centrum en een Terroristenafdeling. Door haar therapeutische benadering, gemengde afdelingen en gerichte zorg, draagt PI Zwolle bij aan de re-integratie van gedetineerden en het beveiligingssysteem in Nederland.