Zwollenaars op schaats: van Olympische successen tot talentbegeleiding
september 25, 2025
De luchtkwaliteit in Zwolle is een onderwerp dat steeds vaker op de agenda komt, zowel binnen het stadsbestuur als bij burgers. In de afgelopen jaren is er sprake van concrete actie op het gebied van luchtverontreiniging. Het stadsbestuur heeft besloten om deel te nemen aan het Schone Lucht Akkoord en voert maatregelen uit om de luchtkwaliteit te verbeteren. Ook op informatieniveau is er veel beschikbaar voor burgers die willen weten hoe de lucht in hun omgeving zich gedraagt. Dit artikel biedt een overzicht van de huidige situatie, initiatieven en beschikbare informatie over de luchtkwaliteit in Zwolle.
Inleiding
In de Nederlandse stad Zwolle is de luchtkwaliteit een belangrijk onderdeel van het beleid. De gemeente heeft besloten om actief bij te dragen aan het verbeteren van de lucht in haar stadsgebied. Hierbij speelt het Schone Lucht Akkoord een centrale rol. Buiten het beleid zijn er ook tal van bronnen beschikbaar waarmee burgers zelf kunnen controleren hoe de lucht zich gedraagt in hun straat of wijk. In dit artikel worden zowel de maatregelen van de gemeente als de beschikbare tools voor burgers besproken.
Deelname aan het Schone Lucht Akkoord
In 2023 heeft Zwolle besloten om deel te nemen aan het Schone Lucht Akkoord (SLA). Dit initiatief is in 2020 gestart en telt inmiddels 144 deelnemers, waaronder het Rijk, alle provincies en meer dan 120 gemeenten. Het doel van het akkoord is om de luchtkwaliteit in Nederland permanent te verbeteren. Zwolle doet dit om een gezondere leefomgeving te creëren voor haar inwoners.
Wethouder Arjan Spaans benadrukt het belang van schone lucht. Hij zegt dat dit positief werkt voor de gezondheid van de inwoners van Zwolle. In de plannen voor de toekomst van de stad staat het verbeteren van de luchtkwaliteit centraal. Er worden reeds maatregelen genomen, zoals het introduceren van een zone zonder uitstoot in de binnenstad en het informeren van burgers over het gebruik van houtstook.
Zwolle voldoet momenteel aan de wettelijke normen voor luchtkwaliteit. Ook verwacht de gemeente dat ze aan de landelijke normen vanaf 2030 zal voldoen. Eerder was er twijfel over de deelname aan het SLA, omdat de advieswaarden van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) strenger zijn. Nu is duidelijk dat gemeenten in hun eigen tempo kunnen werken aan het naderen van deze strengere normen. Voor Zwolle is het dan ook een goed moment om mee te doen.
Huidige luchtkwaliteit
De huidige luchtkwaliteit in Zwolle wordt geregeld gemeten en is beschikbaar via diverse bronnen. Een van de meest betrouwbare bronnen is AccuWeather, die meldt dat de luchtkwaliteit op bepaalde dagen uitstekend is. Zo was de luchtkwaliteit op 24 september "uitstekend", wat betekent dat de lucht geschikt is voor vrijwel iedereen. Echter, op 27 september werd een slechte luchtkwaliteit gemeld, wat betekent dat er minder tijd in de buitenlucht doorgebracht zou moeten worden, vooral voor personen met ademhalingsproblemen.
De luchtkwaliteit varieert per dag en wordt beïnvloed door factoren zoals het weer, verkeersdrukte en de aanwezigheid van schadelijke stoffen. Zo is er bijvoorbeeld stikstofdioxide (NO2) een bekende vervuiler. Het inademen van grote hoeveelheden NO2 kan leiden tot ademhalingsproblemen, zoals hoesten en moeite met ademhalen. Bij langdurige blootstelling kunnen ernstigere gezondheidsproblemen optreden, zoals luchtweginfecties.
Naast NO2 zijn er ook andere schadelijke stoffen zoals PM10 en PM2.5. Deze microscopische deeltjes zijn lastig zichtbaar, maar kunnen grote effecten hebben op de gezondheid. PM10 kan bijvoorbeeld het aantal en de hevigheid van astma-aanvallen verhogen, terwijl PM2.5 het leeftijdsspecifieke sterftesrisico verhoogt, vooral door cardiovasculaire oorzaken.
Verwachtingen voor de komende dagen
De verwachting voor de komende dagen laat zien dat de luchtkwaliteit in Zwolle fluctueert. Zo is er op 24 september sprake van uitstekende lucht. De volgende dagen, zoals 25 en 26 september, worden de luchtkwaliteit als redelijk beschouwd. Dat betekent dat ze acceptabel is voor de meeste mensen, maar bij langdurige blootstelling kunnen personen met overgevoeligheid lichte tot matige symptomen ondervinden.
De slechste luchtkwaliteit wordt op 27 september gemeld. In dat geval is sprake van ernstige vervuiling, wat ongezond is voor gevoelige groepen. Personen met ademhalingsproblemen zouden minder tijd in de buitenlucht doorbrengen.
Beschikbare tools voor burgers
Voor burgers die willen weten hoe de luchtkwaliteit zich gedraagt in hun omgeving, zijn er verschillende tools beschikbaar. Een van de meest gebruikte is Luchtmeetnet.nl. Deze website, geïnitieerd door het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), GGD, DCMR en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, geeft een actueel beeld van de luchtvervuiling. Daarnaast worden er voorspellingen gedaan voor de komende 48 uur.
Op deze website is het mogelijk om in te zoomen op specifieke straten en gebieden. Zo kan men precies zien waar de lucht het meest ongezond is. Voor burgers is dit een handig instrument om hun leefomgeving beter te begrijpen en eventueel actie te ondernemen.
Een andere tool is de kaart van Atlas Leefomgeving. Deze kaart toont drie verschillende soorten vervuilende stoffen in de lucht. Het is eenvoudig te gebruiken en biedt een duidelijke indeling van de luchtkwaliteit per gebied. Door de kaart te gebruiken, is het mogelijk om te zien hoe de lucht zich gedraagt in de directe omgeving.
Daarnaast biedt AccuWeather ook een overzicht van de luchtkwaliteit in Zwolle. Op deze site is het mogelijk om te zien hoe de lucht zich gedraagt op een specifieke locatie en op welke dagen er sprake is van slechte lucht.
Initiatieven en maatregelen van de gemeente
De gemeente Zwolle heeft verschillende initiatieven genomen om de luchtkwaliteit te verbeteren. Eén van de belangrijkste maatregelen is de invoering van een zone zonder uitstoot in de binnenstad. In deze zone zijn er beperkingen op het gebruik van motorvoertuigen, wat leidt tot minder luchtvervuiling.
Daarnaast zorgt de gemeente voor een bewustwording over het gebruik van houtstook. Houtstook is een belangrijke bron van luchtvervuiling, vooral in de wintermaanden. Door burgers te informeren over de gevolgen van houtstook en alternatieven te bieden, probeert de gemeente de luchtkwaliteit verder te verbeteren.
Naast deze maatregelen werkt de gemeente ook samen met andere actoren in het Schone Lucht Akkoord. Hierbij is het de bedoeling om op lange termijn de luchtkwaliteit verder te verbeteren. De gemeente hoopt hiermee ook aan de strengere normen van de WHO te kunnen voldoen, zonder dat dit leidt tot een negatieve impact op het stadsleven.
De rol van het weer en verkeer
De luchtkwaliteit in Zwolle is niet alleen afhankelijk van de maatregelen van de gemeente, maar ook van externe factoren zoals het weer en de verkeersdrukte. Bijvoorbeeld, zonnige dagen kunnen ervoor zorgen dat schadelijke stoffen sneller worden uitgewassen uit de lucht. Aan de andere kant kan mist of wind ervoor zorgen dat stoffen zich langer in de lucht houden.
De verkeersdrukte speelt ook een grote rol. Op dagen waarop er veel vrachtauto’s op straat zijn of er file staat, is de luchtkwaliteit vaak slechter. Aan de andere kant zorgt een toename van elektrische auto’s of fietsers voor een verbetering van de luchtkwaliteit.
Internationale standaarden
De luchtkwaliteit in Zwolle wordt gemeten aan internationale standaarden. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft advieswaarden vastgesteld die strenger zijn dan de Nederlandse wettelijke normen. Deze advieswaarden zijn bedoeld om de gezondheid van de bevolking te waarborgen, ook op lange termijn.
Zwolle voldoet momenteel aan de wettelijke normen, maar de gemeente is zich bewust van de strengere WHO-normen. Het deelname aan het Schone Lucht Akkoord is een eerste stap om in de toekomst ook aan deze normen te kunnen voldoen.
Gezondheidsrisico’s
De luchtkwaliteit heeft directe en indirecte effecten op de gezondheid van de inwoners van Zwolle. Schadelijke stoffen zoals stikstofdioxide, PM10 en PM2.5 kunnen leiden tot ademhalingsproblemen, longziekten en cardiovasculaire aandoeningen. Deze effecten zijn vooral zichtbaar voor personen die gevoeliger zijn voor luchtvervuiling, zoals oudere personen, jonge kinderen en mensen met astma.
Het is daarom belangrijk dat burgers zich bewust zijn van de luchtkwaliteit in hun omgeving. Door gebruik te maken van de beschikbare tools is het mogelijk om actie te ondernemen, zoals het vermijden van luchtwegen op dagen met slechte lucht of het overwegen van alternatieven voor het gebruik van motorvoertuigen.
Toekomstplannen
Zowel de gemeente Zwolle als de burgers kunnen actief meewerken aan het verbeteren van de luchtkwaliteit. De gemeente heeft in haar plannen voor de toekomst duidelijk gemaakt dat schone lucht een prioriteit is. Dit betekent dat er op lange termijn meer maatregelen zullen komen om de luchtkwaliteit verder te verbeteren.
Daarnaast is het van belang dat burgers ook hun rol spelen. Door bijvoorbeeld te kiezen voor duurzame vervoersmiddelen, minder gebruik te maken van houtstook of zich te informeren over de luchtkwaliteit in hun omgeving, kunnen burgers een positieve bijdrage leveren aan een gezondere leefomgeving.
Conclusie
De luchtkwaliteit in Zwolle is een onderwerp dat zowel de gemeente als de burgers serieus nemen. Met het deelname aan het Schone Lucht Akkoord en de invoering van maatregelen zoals zones zonder uitstoot en educatieve campagnes over houtstook, wordt er actief gewerkt aan een verbetering van de luchtkwaliteit. Tegelijkertijd zijn er tal van tools beschikbaar waarmee burgers zelf kunnen controleren hoe de lucht zich gedraagt in hun omgeving. Door het bewustzijn te vergroten en actie te ondernemen, kan Zwolle een gezondere en leefbare stad worden.