Heerenveen versus PEC Zwolle: een wedstrijdkraker in de Eredivisie
september 25, 2025
Een van de meest opvallende kunstwerken in de regio is sinds september 2024 gevestigd langs de A28 ten noorden van Zwolle. De Feniks, een kunstwerk van 18 meter hoog ontworpen door kunstenaar Giny Vos, is ontstaan als een nieuw herkenningspunt en symboliseert zowel de natuurlijke kracht van de Vecht als de dynamiek van Zwolle. Het project is onderdeel van het programma Ruimte voor de Vecht en wil dienen als poort naar het Vechtdal en de stad Zwolle.
De Feniks is meer dan alleen een kunstwerk. Het is een uitdrukking van vernieuwing, hoop en de mogelijkheid tot herstel — thema’s die op dit moment van groeiende relevantie zijn in het licht van klimaatverandering en energietransitie. Het kunstwerk is geplaatst aan de kruising van de A28 met de Vecht, op een strategische plek die toezicht houdt op het verkeer dat naar het Vechtdal rijdt of het verlaten. Het is dus niet alleen een visueel indrukwekkend object, maar ook een uitnodiging voor toeristen om de regio te verkennen.
De opdracht en de selectieprocedure
De opdracht voor het kunstwerk werd in november 2018 uitgeschreven, waarbij kunstenaars werden uitgenodigd om een schetsontwerp in te dienen voor een landmark langs de A28. Het doel was duidelijk: het kunstwerk moest fungeren als een poort, zowel naar het Vechtdal als naar Zwolle. Het moest een zichtbare aanwezigheid hebben in het landschap en een gevoel van "we zijn bijna thuis" oproepen bij inwoners van de regio. Daarnaast moest het passanten inspireren om het gebied verder te verkennen.
Uit 120 inzendingen werden drie schetsontwerpen geselecteerd. De kunstenaars Giny Vos, Q.S. Serafijn en Jan Willem Terlouw, en Elmo Vermijs met Pieter Veen, werden uitgenodigd om hun idee verder te ontwikkelen. In de zomer van 2019 werd bekendgemaakt dat het schetsontwerp van Giny Vos verder zou worden uitgewerkt tot een definitief kunstwerk. Haar idee was sterk en symbolisch: de Feniks, de vuurvogel uit de mythologie die uit zijn eigen as herrijst, werd gekozen als hoofdfiguur.
Het ontwerp van Giny Vos
Het kunstwerk De Feniks is een staalconstructie van 18 meter hoog en 22 meter breed. Het is opgebouwd uit verschillende delen: de romp, de kop, de vleugels en de staartvleugels. Deze componenten werden afzonderlijk vervoerd en ter plekke geassembleerd. Het geheel is bedekt met titanium-stripjes uit Japan, die een kleurverloop creëren dat verandert afhankelijk van de invalshoek van het zonlicht. De kleuren zijn intens en variëren van paars en oranje tot blauw en geel. Zo schittert het kunstwerk onder de zon en geeft het het gevoel van dynamiek en energie.
Giny Vos benadrukt dat ze deze keer niet gebruik maakt van kunstmatig licht, zoals in haar vroegere werken. In plaats daarvan is De Feniks een kunstwerk dat leeft van zonlicht. De reflectie van het titanium geeft het een felle, vlamachtige uitstraling die veranderlijk is, afhankelijk van de positie van de zon. ’s Nachts verandert het gevoel: het kunstwerk speelt zacht met het licht uit de omgeving, waardoor het zachter en minder intens overkomt.
Symboliek en thema’s
De Feniks is niet alleen een kunstwerk, maar ook een krachtig symbool. In de mythologie is de vuurvogel een figuur die herhaaldelijk uit zijn eigen as opstaat. Het is een beeld van vernieuwing, hoop en de mogelijkheid tot herstel. Vos koos deze mythe om een ander perspectief te bieden op klimaatadaptatie en de energietransitie. In haar woorden: de aarde kan zich, net als de Feniks, herstellen na tegenspoed — maar kan dat ook als de aarde opbrandt?
Het kunstwerk stelt de mens dus niet alleen voor met een visuele schok, maar ook met een filosofische uitdaging. Het zegt iets over de huidige tijden, waarin de natuur en het klimaat centraal staan in het debat. Het kunstwerk is dus ook een uitnodiging om na te denken over de toekomst van de aarde en de manier waarop we ermee omgaan.
Locatie en toegankelijkheid
Het kunstwerk is geplaatst aan de A28, in de richting van Zwolle, bij de afrit naar het Vechtdal (N340). Het is zichtbaar vanaf de snelweg, waardoor het een zichtbaar herkenningspunt wordt voor zowel inwoners als toeristen. De locatie is strategisch gekozen, omdat het het ontmoetingspunt is tussen twee verschillende werelden: het Vechtdal, met rust, natuur en water, en Zwolle, met dynamiek, stedelijkheid en cultuur. Het kunstwerk markeert deze overgang en geeft een visuele richting aan de toeristische route.
Hoewel het kunstwerk zich op een open locatie bevindt, is het niet mogelijk om het te betreden of te bezoeken van dichtbij. Toch is het ideaal om het vanaf de A28 te zien. Voor wie de omgeving wil verkennen, is het een uitstekende gelegenheid om de regio van het Vechtdal te bezoeken, die zich uitstrekt tussen Zwolle en de natuurlijke attracties van de Vecht.
Bouw en uitvoering
De bouw van De Feniks was een complexe klus. Het kunstwerk bestaat uit verschillende delen, die afzonderlijk vervoerd moesten worden en ter plekke geassembleerd. De fundering was een essentieel onderdeel van het project, waarvan de stabiliteit bepalend was voor de gehele constructie. Na het uitharden van de fundering begon de montage in september 2024. De staartvleugels, de romp, de kop en de vleugels werden op de locatie aangevoerd en zorgvuldig aan elkaar bevestigd.
Het project vereiste niet alleen technische kennis, maar ook een groot team van ingenieurs en kunstenaars die het ontwerp van Vos met de praktische realiteit in overeenstemming brachten. Het resultaat is een kunstwerk dat niet alleen indrukwekkend is qua uiterlijk, maar ook een technisch hoogstaand stuk vakmanschap.
Financiële aspecten en partnerschap
Het project De Feniks kostte circa 500.000 euro. De financiële steun kwam gedeeltelijk van het BPD Cultuurfonds, dat kunstprojecten in de regio ondersteunt. De overige kosten werden gedeeltelijk gedragen door andere partners. Het kunstwerk is dus niet alleen een kunstwerkelijkheid, maar ook een samenwerking tussen de kunstenaar, de overheid en andere belanghebbenden die geloven in de kracht van kunst om ruimte te vullen en mensen te inspireren.
Het BPD Cultuurfonds benadrukt in zijn communicatie dat kunstwerken zoals De Feniks een bijdrage leveren aan de ruimtelijke kwaliteit van een regio. Ze markeren een plek, geven een visuele richting en maken een streek herkenbaar voor toeristen. Dit is precies het doel dat het kunstwerk moet vervullen: het moet mensen van buiten de regio aansporen om te komen, en mensen die al in de regio wonen het gevoel geven dat ze thuis zijn.
Toeristische betekenis en toekomst
Het kunstwerk De Feniks is geen gewoon kunstwerk. Het is een symbool, een herkenningspunt en een uitnodiging. Het wil mensen aansporen om de regio te bezoeken en te blijven. Het is een visuele uitdrukking van wat het Vechtdal en Zwolle te bieden hebben: rust, natuur, dynamiek en cultuur.
Het kunstwerk is dus ook een deel van de toeristische strategie van de regio. Het biedt een visuele aantrekkingskracht, maar ook een idee, een filosofie die mensen kunnen aanraken. Het is een kunstwerk dat niet alleen met de ogen, maar ook met het hoofd wordt ervaren.
In de toekomst kan men zich voorstellen dat het kunstwerk wordt opgenomen in toeristische routes en bezienswaardigheden. Het kan worden gecombineerd met andere landmarks in de regio, zoals het Vechtdal zelf of historische gebouwen in Zwolle. Het is dus niet alleen een punt, maar ook een deel van een groter geheel.
De Feniks in de context van Ruimte voor de Vecht
Het project De Feniks is onderdeel van het bredere programma Ruimte voor de Vecht. Dit programma is bedoeld om de ruimtelijke kwaliteit van de Vecht en de omgeving te verbeteren. Het richt zich op zowel de natuurlijke ontwikkeling van de Vecht als de ruimtelijke indeling van de regio. Het kunstwerk is dus een symbolisch en visueel uitdrukking van dit programma.
De Vecht is een rivier die historisch gezien een belangrijke rol speelde in de regio. Het is een vloeistof die door de tijd heen is gecontroleerd, aangepast en herontdekt. Het kunstwerk De Feniks is een metafoor voor deze cyclus: de natuur kan worden uitgeput, maar ook hersteld. Het is een verhaal van vernieuwing, iets dat niet alleen voor de natuur geldt, maar ook voor de mensen die erin leven.
Toekomst en samenwerking
Het kunstwerk De Feniks is een product van samenwerking. Het is ontworpen door Giny Vos, maar uitgevoerd in samenwerking met ingenieurs, kunstenaars en overheden. Het is een voorbeeld van hoe kunst kan worden gebruikt om ruimte te vullen, een boodschap te brengen en een herkenningspunt te vormen.
In de toekomst is het mogelijk dat er meer kunstwerken in de regio zullen worden gemaakt, op basis van hetzelfde model. Het succes van De Feniks heeft aangetoond dat kunstwerken in het landschap niet alleen mooi zijn, maar ook een functionele rol kunnen spelen in de ruimtelijke ordening. Ze kunnen mensen informeren, inspireren en uitnodigen.
Conclusie
De Feniks is meer dan alleen een kunstwerk. Het is een symbool van vernieuwing, hoop en de mogelijkheid tot herstel. Het is een visueel indrukwekkend object, maar ook een krachtige uitdrukking van de thema’s die op dit moment centraal staan in de maatschappij: klimaatverandering, energietransitie en natuurherstel. Het kunstwerk is geplaatst op een strategische locatie, waar het zowel inwoners als toeristen kan bereiken. Het is ontworpen door kunstenaar Giny Vos en uitgevoerd in samenwerking met verschillende partners. Het kunstwerk is een visuele uitdrukking van de cyclus van vernieuwing, iets dat zowel voor de natuur als voor de mens van betekenis is.
Het kunstwerk De Feniks is dus niet alleen een kunstwerkelijkheid, maar ook een toeristische aantrekkingskracht. Het is een deel van de regio en een uitnodiging om die regio te verkennen. Het is een beeld dat mensen aansporen om te denken, te kijken en te bewonderen. Het is een vuurvogel die opstijgt, een symbool van hoop en vernieuwing.