Zwollenaars op schaats: van Olympische successen tot talentbegeleiding
september 25, 2025
Het Herman Brood Museum aan de Blijmarkt in Zwolle was gedurende enkele jaren een belangrijke culturele plek in de stad. Het museum was gewijd aan de leven en werk van de Nederlandse kunstenaar en muzikant Herman Brood, die in 1946 in Zwolle geboren werd. Het museum toonde een uitgebreide collectie van persoonlijke voorwerpen, kunstwerken en memorabilia die deel uitmaakten van Broods leven. De collectie, voornamelijk afkomstig uit de privébezittingen van zijn weduwe Xandra en zijn jeugdvriend Ivo de Lange, was een unieke combinatie van kunst, muziek en persoonlijke items.
In deze artikel wordt ingegaan op de geschiedenis van het Herman Brood Museum, de collectie, de redenen voor de sluiting, en de huidige toestand van de collectie. Bovendien wordt nagegaan hoe het museum zich heeft ingezet voor de culturele gemeenschap in Zwolle en wat het voorval zegt over de toekomst van kunst- en erfgoedmusea in de regio.
De oprichting en collectie van het Herman Brood Museum
Het Herman Brood Museum werd geïnitieerd door Ivo de Lange, een intieme vriend en kunsthandelaar van Herman Brood. De Lange verzamelde gedurende Broods leven een uitgebreide collectie van zijn kunstwerken, persoonlijke items en memorabilia. Deze collectie werd na Broods overlijden in 1988 de basis voor het museum, dat in 2014 werd geopend aan de Blijmarkt in Zwolle. De locatie was niet toevallig gekozen: Brood werd in Zwolle geboren en had een sterke band met de stad.
De collectie omvatte een verscheidenheid aan objecten die een beeld gaven van Broods leven als kunstenaar en muzikant. Zo waren er brieven, gedichten, tekeningen, schilderijen, en zelfs beschilderde bierviltjes. Naast kunstwerken waren er ook persoonlijke items, zoals nooit eerder vertoonde foto’s, attributen die hij zelf had beschilderd, kledingstukken, schildersmateriaal en zelfs zijn spuitnaalden. Het museum bood bezoekers dus een unieke inzicht in het dagelijks leven van Herman Brood.
Een belangrijk onderdeel van het museum was de winkel, waar bezoekers schilderijen, zeefdrukken, muziek, documentaires en boeken van Herman Brood konden aanschaffen. Naast de Brood-collectie was er ook een wisselende expositie te zien, waarbij andere kunstenaars of thema’s werden gepresenteerd. Dit gaf het museum een breder kader dan alleen Broods werk.
De sluiting en verhuizing van de collectie
In februari 2022 werd duidelijk dat Ivo de Lange de deuren van het museum zou sluiten. De hoofdreden voor de sluiting was de huur van het pand aan de Blijmarkt, die volgens De Lange te hoog was. Ook had hij er genoeg van om de museumzaak te beheren en wilde hij de collectie overdragen aan een andere partij die er verder mee kon. De collectie kon volgens hem overgenomen worden door iedereen die daar interesse in had.
De sluiting van het museum gebeurde uiteindelijk in mei 2022. De collectie verliet Zwolle en werd overgedragen aan het RockArt Museum in Hoek van Holland. Jaap Schut, directeur van RockArt, benadrukte dat Herman Brood een ideale fit was voor hun instituut, omdat hij een muzikant was die muziek en kunst in een unieke manier combineerde. Volgens Schut paste Brood dus perfect in het RockArt-museum, dat zich richt op het erfgoed uit de popgeschiedenis.
De verhuizing van de collectie naar Hoek van Holland werd gezien als een verdrietig moment voor de stad Zwolle. Jurgen Te Rijdt, voorzitter van de Stichting Herman Brood Museum, benadrukte dat het erfgoed van Herman Brood toch hoorde in Zwolle. Brood was immers een Zwollenaar, hij kwam vaak terug naar de stad en had ook een sterke band met de jongeren in Zwolle. Het museum had er voor gezorgd dat Zwolse jongeren zich met hem konden verbonden voelen.
De betekenis van het museum voor Zwolle
Het Herman Brood Museum was niet alleen een plek waar kunst en muziek werden gepresenteerd, maar ook een insteek in de lokale culturele identiteit van Zwolle. Brood was een unieke figuur in de Nederlandse muziek- en kunstwereld, en het museum gaf bezoekers de kans om zijn leven en werk op een persoonlijke manier te ontdekken. Het museum had ook een educatieve functie, waarbij jongeren in het bijzonder konden leren over Broods invloed op de Nederlandse popcultuur en zijn rol als kunstenaar.
De voorzitter van de Stichting Herman Brood Museum, Jurgen Te Rijdt, benadrukte meerdere keren dat het museum een belangrijke plek was voor de stad. Het had ervoor gezorgd dat jongeren zich met Brood konden verbonden voelen en dat de stad haar eigen culturele erfgoed kon laten zien. De sluiting van het museum en de verhuizing van de collectie naar Hoek van Holland werden daarom gezien als een verlies voor Zwolle.
De toekomst van de collectie
De collectie is nu in bezit van het RockArt Museum in Hoek van Holland. Jaap Schut benadrukte dat het museum dolblij was met deze overname, omdat het de grootste aankoop in de geschiedenis van het museum was. Het RockArt Museum ziet Herman Brood als een typische Rock-Art-artiest, die muziek en kunst in een unieke manier combineerde. Brood paste dus perfect in hun context.
Hoewel de collectie nu in Hoek van Holland is, blijft de betekenis van Herman Brood voor Zwolle onveranderd. Brood was geboren in de stad, en hij had een sterke band met Zwolle. Het feit dat de collectie nu elders is, betekent niet dat Broods erfgoed minder belangrijk is voor de stad. Het is eerder een herinnering aan de moeilijke realiteit van kunst- en erfgoedmusea, waarbij financiële aspecten vaak een rol spelen bij beslissingen over de toekomst van dergelijke instellingen.
Conclusie
Het Herman Brood Museum aan de Blijmarkt in Zwolle was een unieke instelling die de leven en werk van Herman Brood op een persoonlijke manier toonde. De collectie, afkomstig uit de privébezittingen van Broods weduwe en zijn jeugdvriend Ivo de Lange, gaf bezoekers een indruk van Broods leven als kunstenaar en muzikant. Het museum had ook een educatieve functie, waarbij jongeren in het bijzonder konden leren over Broods invloed op de Nederlandse popcultuur.
De sluiting van het museum in mei 2022 en de verhuizing van de collectie naar het RockArt Museum in Hoek van Holland was een verdrietig moment voor de stad Zwolle. Brood had een sterke band met de stad, en het museum had ervoor gezorgd dat jongeren zich met hem konden verbonden voelen. De voorzitter van de Stichting Herman Brood Museum benadrukte dat het erfgoed van Brood toch hoorde in Zwolle.
Hoewel de collectie nu in Hoek van Holland is, blijft de betekenis van Herman Brood voor Zwolle onveranderd. Het feit dat het museum is gesloten en de collectie is verplaatst, benadrukt de moeilijke realiteit van kunst- en erfgoedmusea, waarbij financiële aspecten vaak een rol spelen bij beslissingen over de toekomst van dergelijke instellingen.