Zwolle en klimaatbestendigheid: aanpassingen aan overstromingsrisico’s

Zwolle, een historische stad in de regio Drenthe, staat op het randje van het IJsselmeer en is gevoelig voor de gevolgen van klimaatverandering. Langdurige regenperiodes, gecombineerd met noordwesterstormen, zorgen voor een stijgende waterstand en het risico op overstromingen. De gemeente Zwolle werkt daarom aan een aantal innovatieve projecten om de stad klimaatbestendig te maken. In dit artikel wordt ingegaan op de maatregelen die genomen worden, de kwetsbare gebieden en de samenwerking tussen verschillende partijen.

Klimaatverandering en het risico op overstromingen

In Zwolle kan het gebeuren dat bij langdurige regenperiodes de Sallandse weteringen en de Vecht te veel water moeten verwerken. Tegelijkertijd kan een aanhoudende noordwesterstorm ervoor zorgen dat overtollig water uit het IJsselmeer en het Zwarte Meer via twee windrichtingen naar Zwolle stroomt. Het gevolg is dat de waterstand in de stad stijgt. Delen van Zwolle kunnen dan onder water komen. Dit heeft een grote impact op de samenleving, omdat infrastructuur en woningen in het gedrang komen.

Om dit risico te beheersen, is een regionale aanpak nodig. Het gaat niet enkel om korte-termijnoplossingen, maar om fundamentele veranderingen in de manier waarop de stad omgaat met water. Actief grondwaterpeilbeheer, regelgeving voor koelwater en samenwerking tussen verschillende beheerders zijn voorbeelden van strategieën die ingezet kunnen worden om de impact van overstromingen te beperken.

Kwetsbare gebieden in Zwolle

De gemeente Zwolle heeft gebruikgemaakt van de Klimaateffectatlas, een tool die helpt bij het inschatten van de impact van extreme regenval. Uit stresstesten is gebleken dat er in Zwolle extra kwetsbare gebieden zijn. Deze gebieden hebben problemen op het gebied van wateropvang en waterafvoer. De volgende gebieden zijn gemarkeerd als kwetsbaar:

• Voorst A en B
• Kamperpoort
• Dieze

In deze gebieden is het nodig om extra maatregelen te nemen om wateroverlast te voorkomen. Deze maatregelen zijn vaak ingewikkeld, omdat er meerdere partijen betrokken zijn bij het beheer en de uitvoering. Het is van belang dat op tijd ingegrepen wordt, zodat de maatregelen effectief zijn voordat het te laat is.

Klimaatbestendig bouwen: innovatieve projecten in Zwolle

Zwolle werkt aan verschillende projecten om de stad klimaatbestendig te maken. Deze projecten zijn bedoeld om zowel het risico op overstromingen als het effect van klimaatverandering op het milieu te beheersen. Een aantal van de projecten is gericht op het verbeteren van de waterafvoer, terwijl andere projecten gericht zijn op het versterken van dijken en het creëren van groene ruimtes die water kunnen opslaan.

Dieze Oost waterverbinding naar Westerveldse Aa

Een van de projecten is de verbinding van het gebied Dieze Oost met de Westerveldse Aa. Hierbij gaat het om het verbeteren van de waterafvoer. Het doel is om het water sneller weg te kunnen leiden, waardoor de kans op overstroming kleiner wordt.

Ontwikkeling klimaatrobuust Breezicht

Het wijkontwikkelingsproject Breezicht is uitgericht op het maken van de wijk klimaatrobuust. Hierbij worden maatregelen genomen om zowel overstromingsrisico’s als droogteeffecten te beheersen. De wijk wordt ontwikkeld met aandacht voor groene infrastructuur, wateropslag en duurzame bouwmethoden.

Woonstraten Aa-landen Zuid

In de Aa-landen Zuid worden woonstraten ontwikkeld die robuust zijn tegen klimaatverandering. Deze woonstraten zijn ontworpen met aandacht voor waterafvoer en de mogelijkheid om water op te slaan. Hierbij wordt gebruikgemaakt van duurzame bouwmethoden en materialen die bestand zijn tegen extreme weersomstandigheden.

Rioolvervanging Berkenlaan

De rioolvervanging op de Berkenlaan is een project gericht op het verbeteren van de waterafvoer in de stad. Hierbij wordt het rioolstelsel aangepast om ervoor te zorgen dat water sneller kan worden afgevoerd en dat de kans op overstroming kleiner wordt.

Biodiversiteit en groen: Sleedoornpage en Japanse duizendknoop

Twee projecten gericht op biodiversiteit en groen zijn de Sleedoornpage en de Japanse duizendknoop. Deze projecten zijn bedoeld om ecologische waarden te behouden en te versterken, maar ook om wateropslag en waterafvoer te verbeteren. Hierbij wordt gebruikgemaakt van natuurlijke oplossingen, zoals het creëren van groene ruimtes die water kunnen opslaan.

Herinrichting Diezerbrink

De herinrichting van de Diezerbrink in de tweede fase is gericht op het verbeteren van de wateropvang in het gebied. De herinrichting maakt deel uit van een bredere aanpak om de stad klimaatbestendig te maken.

Klimaatbestendig bedrijventerrein Hessenpoort

Het bedrijventerrein Hessenpoort wordt aangepakt om klimaatbestendig te worden. Hierbij wordt zorg genomen voor een efficiënt waterafvoersysteem en het gebruik van duurzame materialen. Het terrein wordt ontwikkeld met aandacht voor milieu en klimaatverandering.

Anders bouwen: een nieuw paradigma

Een kernaspect van de aanpak in Zwolle is "anders bouwen". Dit betekent dat er aandacht is voor het ontwerpen van gebouwen en infrastructuur die bestand zijn tegen klimaatverandering. In plaats van te bouwen op de oude manier, wordt er gekeken naar innovatieve oplossingen die het risico op overstromingen verminderen. Denk hierbij aan ondergrondse fietsenstallingen die als tijdelijke berging voor water kunnen dienen, zoals het geval is bij het Kraanbolwerk. Ook is de Spoorzone Zwolle een voorbeeld van een project dat is ontworpen met aandacht voor klimaatbestendigheid.

Dijkversterking en het Hoogwaterbeschermingsprogramma

Naast de lokaal uitgevoerde projecten is dijkversterking ook een belangrijke maatregel tegen overstromingen. De gemeente Zwolle is betrokken bij het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP), waarin waterschappen en Rijkswaterstaat samenwerken. Het doel van dit programma is om Nederland in 2050 volledig waterveilig te maken. De waterschappen die betrokken zijn bij het programma in Zwolle zijn onder andere het waterschap Drents Overijsselse Delta.

Samenwerking en duurzame oplossingen

De aanpak van klimaatverandering in Zwolle vereist samenwerking tussen verschillende partijen. Waterschappen, gemeenten, rijkswaterstaat en andere betrokken instanties moeten samenwerken om effectieve maatregelen te nemen. Vaak zijn er meerdere partijen betrokken bij het beheer en de uitvoering van projecten, wat de complexiteit van de oplossingen vergroot. Echter, deze samenwerking is essentieel om zowel de korte- als lange-termijnrisico’s van klimaatverandering te beheersen.

Conclusie

Zwolle staat voor een uitdaging als het gaat om klimaatbestendigheid. Door de geografische ligging van de stad is het risico op overstromingen groot, vooral bij langdurige regenperiodes en noordwesterstormen. Om dit risico te beheersen, is een bredere aanpak nodig, waarbij zowel innovatieve projecten als samenwerking tussen betrokken partijen centraal staan. De gemeente Zwolle werkt aan een aantal maatregelen, zoals dijkversterking, het uitbreiden van waterafvoersystemen en het ontwikkelen van klimaatbestendige wijkprojecten. Deze projecten zijn gericht op het beheersen van het risico op overstromingen en het creëren van een duurzame toekomst voor de stad.

Bronnen

1. Zwolle.nl - Klimaatverandering