Rome: De Eeuwige Stad voor een Historische Stedentrip
november 2, 2025
Zwolle staat opnieuw in het oog van de storm met de inzet van een autovrije zaterdag, een initiatief dat sinds 2022 in de stad is geïntroduceerd. Op zaterdag 28 september 2024 zullen voor een dag autovrije straten in de stad worden aangewezen, waarbij bewoners de kans krijgen om hun wijk te gebruiken als speel-, sport- en ontmoetingsplek. Deze actie is niet enkel bedoeld om het automobilisme te beperken, maar ook om bewustwording te creëren rond het thema duurzaamheid, luchtkwaliteit en leefbaarheid in de stad. In dit artikel wordt ingegaan op de achtergrond, doelstellingen, praktische organisatie en de impact van deze autovrije zaterdag in Zwolle.
Wat is de Autovrije Zaterdag?
De autovrije zaterdag in Zwolle is een initiatief waarbij straten voor één dag afgesloten worden voor automobielverkeer. Bewoners van deze straten kunnen op die dag de straat gebruiken voor activiteiten zoals picknicken, fietswedstrijden, skaten, rollatorwedstrijden of zelfs het organiseren van een grote krijttekening. Het doel van deze dag is om inwoners te laten ervaren hoe het is om zonder auto’s te leven en de positieve effecten van een autovrije omgeving te laten zien.
De actie is geïnitieerd door de gemeenteraad, met steun van partijen zoals GroenLinks, ChristenUnie, Partij voor de Dieren, Volt en D66. Het initiatief past in het coalitieakkoord van de gemeente Zwolle, dat gericht is op het verlagen van het autogebruik en het verbeteren van de luchtkwaliteit. Wethouder Gerdien Rots benadrukt hierbij dat de straat niet alleen een weg is, maar ook leef- en speelruimte. Ze stelt voor om bijvoorbeeld te picknicken of te skaten op straat, of zelfs een fietswedstrijd te organiseren.
De autovrije zaterdag in Zwolle valt samen met de traditionele Burendag, een gelegenheid waarop bewoners al jaren samenkomt voor gezamenlijke activiteiten. Volgens wethouder Rots is het een bewuste keuze om deze twee tradities te combineren, zodat buren dit jaar de gehele straat kunnen gebruiken voor activiteiten zonder hinder van automobilisme.
Hoe werkt de autovrije zaterdag in de praktijk?
Straten die meewillen aan de autovrije zaterdag kunnen zich aanmelden via de officiële website van de gemeente Zwolle. De aanmelding is mogelijk tot en met vrijdag 6 september. Bewoners die hun straat willen afsluiten moeten rekening houden met enkele voorwaarden, zoals het zorgen voor toegang voor nood- en hulpdiensten. De gemeente biedt op de website ook inspiratie voor activiteiten en een link om subsidie aan te vragen voor de organisatie van de dag.
Straten die zijn aangemeld, mogen op zaterdag 28 september tussen 10.00 en 18.00 uur hun straat afsluiten. Gedurende deze tijd is het verkeer verboden en kunnen de bewoners de straat gebruiken voor activiteiten met hun buren. De autovrije dag is een gelegenheid om creativiteit los te laten en te experimenteren met andere vormen van vervoer en gemeenschapsactiviteiten.
Een voorbeeld van een straat die al meewerkte, is de Johan de Wittstraat in Dieze. Op die straat hingen rood-witte linten aan het begin van de straat om aan te duiden dat het autovrij was. Bewoners merkten op dat er veel meer ruimte was op straat en dat kinderen vrij konden spelen zonder hinder van automobilisten. Ook in andere straten in Zwolle werden vergelijkbare ervaringen gedeeld. Veel bewoners parkeerden hun auto’s elders, soms in de omliggende straten, en maakten er het beste van. De gemeente gaf daarbij ondersteuning om eventuele overlast te voorkomen.
De impact van een autovrije dag
Het initiatief van een autovrije zaterdag in Zwolle is niet geheel nieuw. Andere steden in binnen- en buitenland, zoals Brussel, Nijmegen en Groningen, hebben eerder autovrije dagen georganiseerd. Deze ervaringen hebben aangezien dat dergelijke acties niet alleen de luchtkwaliteit kunnen verbeteren, maar ook het maatschappelijke contact tussen buren stimuleren en bewustwording omtrent duurzame mobiliteit bevorderen.
In Zwolle is het initiatief ook bedoeld om inwoners kennis te laten maken met alternatieve vormen van mobiliteit. Wethouder Anja Roelfs van GroenLinks benadrukt dat het belangrijk is om het belang van schone lucht te onderstrepen en het autogebruik terug te dringen. Tijdens de autovrije zaterdag is er geen motorlawaai of uitlaatgassen, maar hoor je gebabbel, muziek en belgerinkel. Dit creëert een sfeer die heel anders is dan normaal.
Een voorbeeld van een bewonerinitiatief was de Veerallee, waar bewoners in de afgelopen tijd geld hebben ingezameld door ‘heitjes voor een karweitje’ om een springkussen en stormbaan in de straat te zetten. Na het verkopen van taarten en cupcakes, en met subsidies van de gemeente, konden de meiden Louise, Lisa, Mathilde en Wende vandaag rennen, springen en vliegen over de stormbaan op straat.
De autovrije zaterdag is dus meer dan alleen een dag zonder auto’s. Het is een kans om alternatieve vormen van vervoer te ervaren, creatieve activiteiten te ontplooien en nieuwe connecties te leggen. Het is een dag waarop de straat voor even echt totaal van de bewoners is.
De organisatie en logistiek
Aanmelden voor een autovrije straat is eenvoudig. Bewoners kunnen zich via de officiële website van de gemeente Zwolle inschrijven tot en met 6 september. De aanmelding vereist enkele stappen, zoals het geven van de naam van de straat, het aantal deelnemende bewoners en de geplande activiteiten. De gemeente controleert de aanmelding en beoordeelt of de voorwaarden zijn vervuld.
De voorwaarden zijn duidelijk gedefinieerd. Zo moet er altijd toegang zijn voor nood- en hulpdiensten, zoals ambulances, brandweer en politie. Daarnaast moeten de bewoners ervoor zorgen dat er geen overlast ontstaat voor andere straten of buurwijken. De gemeente biedt ondersteuning bij het vinden van parkeerplekken voor de deelnemende bewoners en helpt bij de coördinatie van eventuele hulpverleners.
Bij het organiseren van activiteiten is het belangrijk om veiligheid en toegankelijkheid voor alle leeftijden en groepen te waarborgen. Bewoners kunnen kiezen uit een breed spectrum aan activiteiten, zoals sport, kunst, muziek en gezelschapsspelletjes. De gemeente stelt ook subsidies beschikbaar voor creatieve of educatieve activiteiten, zodat bewoners financiële middelen kunnen krijgen om hun ideeën tot werkelijkheid te maken.
De reactie van bewoners
Bij het initiatief van de autovrije zaterdag in Zwolle is het belangrijk om de ervaringen van de bewoners te beluisteren. In de Johan de Wittstraat in Dieze merkten bewoners dat het een unieke kans was om de straat te ervaren zonder auto’s. Ze noemden op dat er meer ruimte was, dat er geen drukte was, en dat kinderen vrij konden spelen. Een bewoner vertelde dat hij zijn auto voor die dag elders had geparkeerd. Hoewel het wat drukker was dan normaal, was de organisatie goed gelukt en had de gemeente ervoor gezorgd dat er geen overlast was.
Andere bewoners merkten op dat ze hun auto eigenlijk niet echt misten. Veel mensen gebruiken de auto voornamelijk voor familiebezoek of boodschappen buiten Zwolle, terwijl ze binnen de stad vooral met de fiets of te voet onderweg zijn. Tijdens de autovrije zaterdag bleek het dus mogelijk om een dag zonder auto’s door te brengen zonder dat het veel problemen veroorzaakte.
Toekomstige plannen en evaluatie
De autovrije zaterdag in Zwolle is opgezet als een jaarlijks gebeurtenis. In 2024 is het initiatief opnieuw op gang gekomen, en het is de bedoeling dat dit verder wordt uitgebouwd. De gemeente en de betrokken partijen willen de autovrije zaterdag blijven versterken, zowel qua deelname als qua impact. De evaluatie van de eerdere autovrije dagen is positief geweest, en er is veel enthousiasme bij de bewoners.
In de toekomst kan het initiatief uitgebreid worden, bijvoorbeeld met extra activiteiten of een grotere deelname van straten en buurtverenigingen. De gemeente kan ook samenwerken met scholen of sportverenigingen om extra actieve programma’s te bieden. De autovrije zaterdag kan zo steeds meer worden ingezet als een symbolisch moment in de stad, waarbij duurzaamheid en gemeenschapszin centraal staan.
Conclusie
De autovrije zaterdag in Zwolle is een initiatief dat niet alleen gericht is op het verlagen van het autogebruik en het verbeteren van de luchtkwaliteit, maar ook op het bevorderen van duurzame mobiliteit en het versterken van de gemeenschap. Het is een kans om alternatieve vormen van vervoer te ervaren, creatieve activiteiten te ontplooien en nieuwe connecties te leggen. Door de samenwerking tussen bewoners, de gemeente en de politiek, is het initiatief een succesvolle en inspirerende gebeurtenis geworden. In de toekomst kan de autovrije zaterdag nog verder worden uitgebouwd en als model fungeren voor andere steden in Nederland.