Rome: De Eeuwige Stad voor een Historische Stedentrip
november 2, 2025
Het Broerenkwartier in het centrum van Zwolle is in het afgelopen decennium getroffen door leegstand en verwoesting. De voormalige panden van Hudson’s Bay en Kruidvat/Xenos staan er al jaren verlaten bij, terwijl plannen voor herontwikkeling meerdere keren strandden. Eindelijk is er echter een doorbraak. De gemeente Zwolle heeft onlangs akkoord bereikt met de eigenaren voor de aankoop van deze panden, wat een belangrijke stap is richting een levendiger centrum. Deze transactie maakt het mogelijk om het Broerenkwartier te transformeren in een ruimtelijke mix van woningbouw, horeca, winkels en cultuur. In dit artikel wordt ingegaan op de huidige staat van de panden, de plannen van de gemeente, en de rol van het Fraterhuis in deze ontwikkeling.
Historische context en huidige situatie
Het Broerenkwartier ligt centraal in Zwolle en is een belangrijk deel van de historie van de stad. Het is genoemd naar de Broerenkerk, die in het verleden een belangrijke religieuze functie had. Het gebied is al jaren getroffen door leegstand. In het afgelopen decennium zijn vooral de voormalige panden van Hudson’s Bay en Kruidvat/Xenos in het oog gesprongen als symbolen van de verwoesting in het centrum.
De voormalige Hudson’s Bay-locatie is sinds 2019 leeg. Eerdere plannen voor nieuwbouw, inclusief woningen, horeca, winkels en een hotel, zijn niet tot stand gekomen. De panden zijn verlaten en verlaten gebleven, met weinig of geen gebruik. De gemeente heeft in 2023 een voorkeursrecht op het pand uit de jaren zeventig aangekocht, om uiteindelijk met de eigenaar tot overeenstemming te kunnen komen over de aankoop.
De Kruidvat/Xenos-locatie is sinds recent verlaten. Xenos heeft de locatie verhuisd naar een nieuwe plek in de Weeshuisstraat (oude Weeshuispassage). Kruidvat zit nog steeds in het pand, maar wat er met de winkel zal gebeuren, is voorlopig onbekend. Deze leegstand heeft het Broerenkwartier een verlaten en soms onveilig aanzien gegeven.
Aankoop door de gemeente en toekomstvisie
In een belangrijke stap richting revitalisatie heeft de gemeente Zwolle akkoord bereikt over de aankoop van de panden van Hudson’s Bay en Kruidvat/Xenos. Deze aankoop is gedaan in samenwerking met de huidige eigenaars. De overeenkomst betekent dat de gemeente nu de mogelijkheid heeft om deze panden opnieuw in te richten en een nieuwe toekomst te geven aan het Broerenkwartier.
De gemeente wil het Broerenkwartier transformeren tot een levendig en multifunctioneel centrumdeel. Dit houdt in dat er op de langere termijn woningen, horeca, winkels, maatschappelijke voorzieningen en culturele faciliteiten kunnen komen. De huidige panden zullen op korte termijn een tijdelijke functie krijgen, zoals ateliers voor kunstenaars of tijdelijke fietsenstallingen. Deze tijdelijke invulling helpt om het gebied alvast levendig te houden terwijl langere termijnplannen worden uitgewerkt.
Het Fraterhuis en culturele uitbreiding
Een van de belangrijkste ontwikkelingen is de komst van het Fraterhuis op de locatie van het voormalige Kruidvat/Xenos-pand. Het Fraterhuis is al jarenlang een belangrijk cultureel instituut in Zwolle, maar het heeft tot nu toe geen eigen locatie gehad. Nu wordt dat mogelijk. Het nieuwe Fraterhuis zal bestaan uit vijf filmzalen en een multimedialab, waardoor het een breder en meer divers aanbod van films en culturele activiteiten kan uitbrengen.
De bouw van het nieuwe Fraterhuis wordt verwacht rond 2027 of 2028 te starten. Dit houdt in dat de gemeenteraad nog instemming moet geven voor de aankoop van het pand. Tot die tijd zullen de panden een tijdelijke functie krijgen. Wethouder Anja Roelfs benadrukt dat deze ontwikkeling een belangrijke bijdrage is aan het culturele aanbod van Zwolle en helpt om jonge talenten in de stad te houden.
Tijdelijke functies en toekomstplannen
De gemeente heeft duidelijk gesteld dat de tijdelijke functies een essentieel onderdeel zijn van de herontwikkeling. Het voormalige Hudson’s Bay-pand kan mogelijk al in de zomer van dit jaar open, met een tijdelijke invulling zoals ateliers of fietsenstallingen. Deze maatregel helpt om het pand in gebruik te houden en te voorkomen dat het verder verwoest raakt.
De langere termijnplannen zijn nog in ontwikkeling. De gemeente zal in de komende maanden onderzoek doen naar de geschiktheid van het pand voor de komende drie tot vijf jaar. Mogelijk komen er woningen op de locatie, maar ook andere voorzieningen zoals een supermarkt, horeca, fietsenstalling of winkels zijn in overweging. Deze plannen worden nog bekeken en uitgewerkt in samenwerking met stakeholders en gemeentelijke overheden.
Belang voor de stad en de toeristische sector
De herontwikkeling van het Broerenkwartier is niet alleen van belang voor de inwoners van Zwolle, maar ook voor toeristen en bezoekers. Een levendig centrum met culturele voorzieningen, winkels en horeca maakt de stad aantrekkelijker. Het Fraterhuis, bijvoorbeeld, kan een nieuw cultureel centrum worden dat toeristen uitnodigt voor films, tentoonstellingen en andere activiteiten.
Daarnaast draagt een herontwikkelde binnenstad bij aan de economie van de stad. Het aanbod van woningen, winkels en horeca kan helpen om jonge mensen en bedrijven in de stad te houden. Voor toeristen betekent dit dat er meer te ontdekken is in het centrum en dat het bezoeken van Zwolle een aantrekkelijker en runder ervaring wordt.
Tijdslijn van de ontwikkeling
De plannen voor het Broerenkwartier zijn gestrekt over meerdere jaren, met verschillende fasen:
- 2023: Aankoop van het Hudson’s Bay-pand – De gemeente plaatste een voorkeursrecht op het pand, waardoor het als eerste met de eigenaar kon overleggen.
- 2024: Aankoop akkoord – De gemeente bereikte overeenstemming met de eigenaren van de panden van Hudson’s Bay en Kruidvat/Xenos.
- 2024-2025: Tijdelijke invulling – Het voormalige Hudson’s Bay-pand krijgt een tijdelijke functie. Mogelijk open in de zomer van 2024.
- 2025-2026: Definitieve toekomstplannen – De gemeente onderzoekt de geschiktheid van de panden voor de komende drie tot vijf jaar.
- 2027-2028: Bouw van het Fraterhuis – De bouw van het nieuwe Fraterhuis begint, na goedkeuring door de gemeenteraad.
- 2028+: Uitbreiding centrum – Op lange termijn komen er woningen, winkels, horeca en andere voorzieningen in het Broerenkwartier.
Invulling van het pand van Hudson’s Bay
Het voormalige pand van Hudson’s Bay is een belangrijke plek in het Broerenkwartier. Het is een groot pand uit de jaren zeventig dat al jaren leeg staat. De gemeente ziet dit pand als een kans om het centrum te herstellen en nieuwe functies te introduceren.
De tijdelijke invulling van het pand kan bestaan uit ateliers voor kunstenaars, fietsenstallingen of andere tijdelijke gebruiken. Deze invulling helpt om het pand in stand te houden en te voorkomen dat het verder verwoest raakt. Bovendien maakt het het gebied voor passanten en toeristen toegankelijker en interessanter.
De langere termijnplannen voor het pand zijn nog in ontwikkeling. Mogelijk komen er woningen of andere functies op de locatie. De gemeente wil dit gebied gebruiken om het Broerenkwartier te transformeren naar een levendig en multifunctioneel centrumdeel.
De rol van de gemeente en stakeholders
De gemeente Zwolle speelt een centrale rol in de herontwikkeling van het Broerenkwartier. Zij is verantwoordelijk voor de aankoop van de panden, de plannen voor de tijdelijke en permanente invulling, en het coördineren van stakeholders. Deze stakeholders omvatten ondernemers, kunstenaars, woningcorporaties en andere organisaties die een rol willen spelen in de toekomst van het Broerenkwartier.
De gemeenteraad moet nog instemmen met de aankoop van het pand. Dit betekent dat er nog een formele goedkeuringsprocedure is. Als de aankoop is gedaan, kan de gemeente beginnen met de tijdelijke invulling en langere termijnplannen.
Samenwerking met Xenos
Xenos is een bekende supermarktketen in Nederland, met vele locaties in het land. In Zwolle heeft Xenos op dit moment een locatie in de Weeshuisstraat (oude Weeshuispassage), die in 2023 is verplaatst vanaf de voormalige locatie in het Broerenkwartier. De samenwerking met Xenos was een van de uitdagingen in de herontwikkeling van het Broerenkwartier, omdat er eerst akkoord moest worden bereikt over de aankoop van het pand.
Nu dat akkoord is bereikt, kan de gemeente de panden in eigen handen nemen en de plannen uitwerken voor de toekomst van het Broerenkwartier. Xenos speelt op dit moment geen directe rol in de herontwikkeling, maar hun verhuizing heeft een positieve bijdrage geleverd aan de toekomstvisie van de gemeente.
Toekomstvisie en groene doelen
De gemeente heeft geen enkel plan opgesteld zonder aandacht voor duurzaamheid en duurzame groei. De herontwikkeling van het Broerenkwartier is daar een goed voorbeeld van. Door het centrum levendig te maken, kan er ook een positieve impact op het milieu worden gecreëerd. Het aanbod van woningen in het centrum helpt bijvoorbeeld om de behoefte aan verplaatsingen te verminderen. Daarnaast kan het Broerenkwartier een model worden voor andere steden in Nederland die met vergelijkbare problemen worstelen.
De gemeente wil ook aandacht besteden aan het creëren van een veilige en toegankelijke ruimte voor iedereen. Dit omvat onder andere het ontwikkelen van fietspaden, toegankelijke woningen en openbare ruimtes. Deze doelen vullen aan op de bredere visie van een duurzame stad.
Tabel: Overzicht van de plannen en tijdslijn
| Fase | Actie | Tijd |
|---|---|---|
| Aankoop | Aankoop van panden Hudson’s Bay en Kruidvat/Xenos | 2024 |
| Tijdelijke invulling | Tijdelijke functies zoals ateliers of fietsenstallingen | 2024-2025 |
| Definitieve plannen | Onderzoek naar geschiktheid van panden voor komende jaren | 2025-2026 |
| Bouw Fraterhuis | Start bouw van het nieuwe Fraterhuis | 2027-2028 |
| Uitbreiding centrum | Nieuwe woningen, horeca, winkels en maatschappelijke voorzieningen | 2028+ |
Conclusie
De herontwikkeling van het Broerenkwartier in Zwolle is een belangrijke stap richting een levendig en multifunctioneel centrum. De aankoop van de panden van Hudson’s Bay en Kruidvat/Xenos maakt het mogelijk om het Broerenkwartier te transformeren naar een ruimtelijke mix van woningbouw, horeca, winkels en cultuur. Het Fraterhuis speelt een centrale rol in deze visie, omdat het een nieuw cultureel centrum zal worden in de stad. De tijdelijke invulling van het voormalige Hudson’s Bay-pand helpt om het gebied levendig te houden terwijl langere termijnplannen worden uitgewerkt.
De gemeente Zwolle is actief betrokken bij deze ontwikkeling en werkt samen met stakeholders om de toekomst van het Broerenkwartier te bepalen. De plannen zijn niet alleen van belang voor de inwoners van Zwolle, maar ook voor toeristen en bezoekers. Een levendig centrum met culturele voorzieningen, winkels en horeca maakt de stad aantrekkelijker en draagt bij aan de economie van de stad.