Meppel-Zwolle: ontwikkelingen, verbeteringen en toekomstplannen voor de treinverbinding

De treinverbinding tussen Meppel en Zwolle is al jarenlang een knelpunt in het Nederlandse spoorwegnet. Het traject vormt de enige directe verbinding tussen het noorden van het land en de rest van het land, wat leidt tot hoge druk op het spoor. Er rijden dagelijks tienduizenden reizigers via dit traject, waardoor het verkeer vaak stagneert. Bovendien is de infrastructuur hier slecht afgestemd, wat leidt tot vertragingen en storingen. In de afgelopen tijd zijn er echter meerdere initiatieven genomen om deze situatie aan te pakken. Dit artikel biedt een overzicht van de huidige stand van zaken, de werkzaamheden, toekomstplannen en mogelijke oplossingen.

Huidige situatie en problemen

De treinverbinding tussen Meppel en Zwolle is niet alleen technisch belast, maar ook functioneel een knelpunt. De huidige infrastructuur is niet geschikt voor het huidige aantal reizigers, wat resulteert in vertragingen en storingen. In 2024 zijn er al 20 storingen geregistreerd op dit traject. Daarnaast is het traject een fysieke belemmering in de vorm van een enkel spoor dat als enige verbindt tussen het noorden en de rest van het land.

De stilstaande treinen duren in de regel tussen negen en twaalf uur per week, wat een groot nadeel oplevert voor de reizigers. Dit heeft ook gevolgen voor de logistiek en het economisch verkeer in de regio. Het traject is dus niet alleen een knelpunt voor reizigers, maar ook voor het transport van goederen en diensten.

Werkzaamheden en veranderingen in de dienstregeling

Om de situatie te verbeteren, zijn er in de afgelopen maanden diverse werkzaamheden uitgevoerd. Deze werkzaamheden hebben invloed gehad op de dienstregeling en de reistijden. Zo zijn er momenten geweest waarop reizigers extra reistijd moesten maken of zelfs tijdelijk alternatieve vervoersmiddelen moesten gebruiken.

Een voorbeeld van dit soort werkzaamheden vond plaats eind mei 2025, waarbij er tussen zaterdag 3 mei en maandag 5 mei werkzaamheden aan het spoor plaatsvonden. Gedurende dit weekend was de dienstregeling tussen Meppel en Hoogeveen, evenals tussen Meppel en Steenwijk, aangepast. Op zondag 4 mei vanaf 02.01 uur tot maandag 5 mei 02.00 uur was er zelfs geen treinvervoer tussen deze trajecten. De NS zette dan ook bussen in, inclusief snelbussen tussen Meppel en Steenwijk, om reizigers naar hun bestemming te brengen. De NS adviseerde reizigers om de reisplanner te raadplegen voor actuele informatie.

Toekomstplannen en investeringen

Aangezien de huidige situatie niet lang meer kan duren, zijn er meerdere initiatieven genomen om het traject Meppel-Zwolle te verbeteren. De Tweede Kamer heeft in 2024 extra middelen uitgekeerd voor het spoorknelpunt, namelijk 40 miljoen euro extra. Deze investering is bedoeld om de flessenhals aan te pakken. Er wordt echter ook gesproken over de noodzaak van verdere investeringen en verbeteringen.

Arriva, een van de belangrijkste spoorwegmaatschappijen in Nederland, heeft een plan opgesteld voor 2025. Arriva wil vanaf dat jaar extra treinen inzetten op de trajecten Zwolle-Groningen en Zwolle-Leeuwarden. Deze extra treinen zouden naast de bestaande NS-treinen rijden. De plannen van Arriva zijn gericht op het benutten van nieuwe mogelijkheden op het spoor. Zo wil het bedrijf de hele dag treinen laten rijden tussen Groningen en Zwolle, inclusief stoptreinen die stoppen op station Staphorst, dat nog moet worden gebouwd. Ook wil Arriva sneltreinen inzetten die alleen in Assen en Hoogeveen stoppen en op bepaalde momenten in Meppel.

Naast het verbeteren van het aantal treinen en het aanpassen van de route, is er ook aandacht voor de personeelsvraag. Arriva wil extra machinisten werven om de extra treinen in te zetten. Hierbij is er echter onzekerheid over de arbeidsmarkt in de toekomst, wat invloed kan hebben op de uitvoerbaarheid van de plannen.

Testritten en nieuwe technologieën

Nederlandse Spoorwegen (NS) heeft in de afgelopen tijd ook testritten uitgevoerd met nieuwe treinmodellen. Een voorbeeld is de testrit met de Intercity Direct, waarbij een Traxx-locmotief met rijtuigen werd gebruikt. De NS heeft hierbij gekozen om de nieuwe Sprinter Nieuwe Generatie (SNG) in te zetten voor een proefrit tussen Groningen en Zwolle, en vervolgens tussen Leeuwarden en Meppel.

De SNG-trein biedt het voordeel van sneller optrekken vergeleken met andere treinen, zoals de Traxx. Echter, aangezien het traject Meppel-Zwolle niet uitgerust is met het ERTMS-beveiligingssysteem, kan deze technologie niet worden ingezet tijdens de proefritten. Dit heeft gevolgen voor de snelheid en het gebruik van de trein. De NS heeft deze testritten vooral gebruikt om de nieuwe treinen te presenteren aan de Noordelijke pers en om de prestaties te testen onder reële omstandigheden.

Veranderingen in de dienstregeling

De NS en de regionale reizigersbedrijven zoals RRReis en Arriva hebben ook diverse wijzigingen doorgevoerd in de dienstregelingen, die vanaf 15 december 2024 zijn ingevoerd. Deze veranderingen zijn gericht op het verbeteren van de verbindingen tussen verschillende stations in de regio Zwolle en de omgeving. De nieuwe dienstregeling bevat meerdere wijzigingen aan de routes en de tijden, waardoor er meer flexibiliteit ontstaat voor reizigers.

Een voorbeeld van deze wijzigingen is de verbeterde verbinding tussen Dedemsvaart en Zwolle via de Hessenpoort. SnelRRReis 217 rijdt nu twee keer per uur via het bedrijventerrein Hessenpoort, wat resulteert in een snellere verbinding tussen station Zwolle en Hessenpoort. Bovendien zijn er extra ritten gepland in de vakantieperiode, wat betekent dat er in de ochtend en de middag extra mogelijkheden zijn om te reizen tussen Zwolle en Hessenpoort.

Op lijn 40, die Meppel en Zwolle verbindt, zijn de vertrektijden aangepast, wat leidt tot een betere overstapmogelijkheid op busstation Lichtmis. Deze verbetering maakt het gemakkelijker voor reizigers om van lijn 40 over te stappen naar lijn 217, die Dedemsvaart verbindt met Zwolle.

Verder zijn er wijzigingen op lijn 30 (Hoogeveen-Hardenberg) en lijn 161 (Hasselt-Zwolle-Deventer), die gericht zijn op het aanpassen van de routes en het verbeteren van de dienstregeling in de avonduren. De laatste rit van lijn 30 vanaf Hoogeveen rijdt nu verder als lijn 129 naar Dedemsvaart, wat leidt tot een verbeterde verbinding in de regio.

De rol van de Lelylijn

De Lelylijn, een van de belangrijkste infrastructuurprojecten in de regio, is ook genoemd in het kader van de verbindingen tussen Zwolle en Leeuwarden. De Lelylijn is bedoeld om een snellere verbinding te bieden tussen de hoofdstad van Friesland en de rest van het land. Echter, volgens enkele bronnen is er onzekerheid over de uitvoerbaarheid en de tijdsplanning van dit project. Er is zelfs sprake van dat het budget van de Lelylijn wordt gebruikt om het knelpunt Meppel-Zwolle op te lossen.

Een belangrijk aspect van de Lelylijn is de invloed op de natuur in Zuidwest-Friesland, wat heeft geleid tot kritiek vanuit de omgeving. Hoewel de Lelylijn een snellere verbinding zou moeten bieden, is er op dit moment twijfel over de tijdsplanning en de financiële haalbaarheid van het project.

Toekomstige uitdagingen

De toekomstige verbindingen tussen Meppel en Zwolle hangen af van meerdere factoren. Enerzijds is er een behoefte aan investeringen in de infrastructuur, zoals het verbeteren van het spoor en het uitbreiden van het aantal treinen. Anderzijds is er een vraag naar extra personeel, zoals machinisten en andere medewerkers van NS en Arriva. De arbeidsmarkt is een belangrijk aspect bij het realiseren van de plannen, en er is onzekerheid over de beschikbaarheid van mensen in de toekomst.

Daarnaast is er aandacht voor de technologie. De invoering van nieuwe treinen zoals de SNG en het gebruik van ERTMS is een belangrijke stap, maar ook hier zijn technische en logistieke uitdagingen. De NS moet zorgen voor een veilige en betrouwbare dienstregeling, waarbij reizigers het vertrouwen houden in het spoorvervoer.

Conclusie

De treinverbinding tussen Meppel en Zwolle blijft een knelpunt in het Nederlandse spoorwegnet. De huidige situatie is technisch en functioneel niet geschikt voor het aantal reizigers dat dagelijks via dit traject reist. Er zijn echter meerdere initiatieven genomen om de situatie te verbeteren, zoals investeringen, werkzaamheden aan het spoor en plannen voor extra treinen. De toekomstplannen van Arriva en de testritten van de NS tonen aan dat er aandacht is voor innovatie en verbetering.

Hoewel de Lelylijn een belangrijke rol zou kunnen spelen, zijn er ook twijfels over de tijdsplanning en de uitvoerbaarheid van dit project. De uitdagingen die voor de toekomst liggen, zijn niet alleen technisch, maar ook sociaal en economisch. Het is duidelijk dat er een samenwerking nodig is tussen verschillende partijen om de verbinding tussen Meppel en Zwolle te verbeteren. Dit betreft zowel de overheid en de spoorwegmaatschappijen als de reizigers zelf, die een rol kunnen spelen in de toekomstige ontwikkelingen.

Bronnen

1. NPO Radio 1 - Miljoenen voor spoorknelpunt Meppel-Zwolle
2. Numeppel.nl - Werkzaamheden op spoor tussen Zwolle en het Noorden
3. NOS Regio Overijssel - Arriva wil vanaf 2025 extra treinen laten rijden tussen Zwolle en het Noorden
4. RRReis.nl - Regio Zwolle/Deventer
5. Treinenweb.nl - Nieuwe proef NS met snelle trein in noorden van het land
6. NS Community - Verbinding Leeuwarden-Zwolle en de rest van het land