De Passerelle in Zwolle: Duurzame verbinding tussen oude en nieuwe stad

Het station van Zwolle staat op het punt om een historische en duurzame verandering te ondergaan met de inrichting van de Passerelle, een unieke voetgangersbrug die de oude binnenstad verbindt met de vernieuwde Spoorzone. Deze houten loopbrug, die sinds de start van de bouw in 2023 volgens plan klaar was in 2024, is officieel geopend in september 2025. De Passerelle is niet alleen een functionele verbinding, maar ook een visueel en ecologisch betekenisrijk element in het stadsbeeld van Zwolle. In dit artikel wordt ingegaan op de ontwikkeling, de technische uitvoering, de duurzaamheid, en de rol van de Passerelle in de toekomstige groeiplannen van de stad.

Inleiding

De Passerelle is een innovatief project dat deel uitmaakt van de bredere ambities van de gemeente Zwolle om station Zwolle tot het groenste station van Nederland te ontwikkelen. De brug, die ruim 130 meter lang is, 10 meter breed en 7,5 meter hoog, is gemaakt van duurzaam Europees hout en circulair beton. Het ontwerp en de realisatie zijn het resultaat van een samenwerking tussen de gemeente Zwolle, ProRail en Dura Vermeer. De Passerelle biedt een veilige, toegankelijke en aantrekkelijke verbinding tussen de historische binnenstad en de Spoorzone, die zich op de zuidzijde van het station bevindt.

Deze loopbrug is ook een belangrijk onderdeel van het Engelenpad, een wandelroute die de binnenstad via de Spoorzone verbindt met de IJssel. De Passerelle is daarom meer dan alleen een brug; het is een verbinding in zowel fysieke als symbolische zin. In het volgende gedeelte van dit artikel worden de ontwikkeling, de bouwprocessen, en de functie van de Passerelle nader toegelicht.

Ontwikkeling en planning

De ontwikkeling van de Passerelle begint met een duidelijke visie van de gemeente Zwolle en haar partners. Het doel was niet alleen een brug te bouwen, maar een duurzame en toekomstgerichte verbinding te realiseren die deel uitmaakt van het stadsplan en het verkeersbeleid. In de jaren voor de bouw was er al sprake van een breed gedragen visie op de Passerelle, waarin zowel duurzaamheid als gebruiksgemak centraal stonden.

Beeldkwaliteitsplan

In 2022 werd het zogenaamde Beeldkwaliteitsplan vastgesteld, waarin op hoofdlijnen beschreven werd hoe de brug eruit zou komen te zien en hoe het gebruikt zou worden. Het plan was het resultaat van samenwerking tussen de gemeente, architecten en ingenieurs, en werd gebaseerd op ideeën en wensen van de inwoners. Het Spoorcafé, een publieke bijeenkomst, gaf ruimte voor reacties en suggesties van burgers, waardoor het ontwerp aangepast kon worden.

De Passerelle is niet alleen bedoeld als een functionele verbinding, maar ook als een "opgetilde straat", een plek waar mensen kunnen wandelen, ontmoeten en genieten van het uitzicht. Het ontwerp legde daarom de nadruk op openbare ruimte, groen en toegankelijkheid. De brug is uitgerust met bankjes, groenvoorzieningen en kunstwerken, waardoor het een levendige plek is geworden in het stadsgeheel.

Aanbesteding en partnerschap

In 2022 werd de aanbesteding voor de bouw van de Passerelle uitgeschreven. Dura Vermeer won de opdracht en is verantwoordelijk voor de onderbouw, inclusief de fundering en structuur van de brug. ProRail was verantwoordelijk voor de constructie boven het spoor en de trappen. De gemeente is verantwoordelijk voor de inrichting van de openbare ruimte, zoals het groen, de bestrating en de bankjes.

De samenwerking tussen de drie partijen was essentieel voor de realisatie van het project. De Passerelle is een voorbeeld van hoe overheidsorganisaties en bedrijven samen kunnen werken aan duurzame en innovatieve oplossingen voor stedelijke uitdagingen.

Bouwproces en technische uitvoering

De bouw van de Passerelle startte in 2023 en liep volgens plan door tot eind 2024, met officiële opening in september 2025. Het project was niet zonder uitdagingen, maar dankzij het gebruik van moderne bouwtechnieken en samenwerking met experts uit binnen- en buitenland kon het tot een goed einde worden gebracht.

Duurzaam materiaal

Een van de meest opvallende kenmerken van de Passerelle is de gebruikte materialen. De brug is gemaakt van duurzaam Europees hout, wat niet alleen een natuurlijke uitstraling biedt, maar ook een lage CO2-uitstoot garandeert. Het gebruik van hout zorgt ervoor dat de CO2-uitstoot met 70 tot 74 procent lager is dan bij een vergelijkbare stalen brug. Daarnaast is hout herbruikbaar en draagt het bij aan circulair bouwen, wat een essentieel onderdeel is van de ambities van de gemeente Zwolle.

Voor de fundering is circulair beton gebruikt, wat een duurzame en milieuvriendelijke aanvulling vormt op het houten ontwerp. De keuze voor deze materialen is een bewuste keuze om de Passerelle niet alleen functioneel, maar ook ecologisch betekenisrijk te maken.

S-vorm en ontwerp

De Passerelle heeft een karakteristieke S-vorm, die de brug een uniek uitzicht geeft. Deze vorm versterkt de functie van de brug als een "straat" die de oude binnenstad verbindt met de nieuwe Spoorzone. De breuk in de lijn van de brug zorgt ervoor dat het een dynamische en lichte uitstraling krijgt, wat in contrast staat met de rechte lijnen van de omgeving.

De brug is 130 meter lang en 10 meter breed, wat voldoende ruimte biedt voor voetgangers, fietsers en eventueel toekomstige toepassingen zoals fietspaden of parkeerplekken. De hoogte van 7,5 meter zorgt ervoor dat het uitzicht vanaf de brug vrij is en het een aantrekkelijke plek wordt om te verblijven.

Technische uitdagingen

Tijdens de bouwperiode was er een korte treinvrije periode nodig om de brug over het spoor te plaatsen. In mei 2024 zijn twaalf liggers met millimetersnauwkeurigheid op hun plek geplaatst. Deze technische uitdaging vereiste nauwe samenwerking tussen Dura Vermeer, ProRail en Schmees & Lühn, een Duits ingenieursbureau gespecialiseerd in houtbouw. De precisie en samenwerking hadden als gevolg dat de brug op tijd en zonder schade geplaatst kon worden.

Duurzaamheid en ecologische impact

De Passerelle is niet alleen een esthetisch indrukwekkend bouwwerk, maar ook een voorbeeld van duurzaamheid in de praktijk. Het project is ontworpen en uitgevoerd met het oog op het milieu, circulair bouwen en energie-efficiëntie.

CO2-reductie

Een van de belangrijkste duurzaamheidsaspecten van de Passerelle is de reductie van CO2-uitstoot. Door het gebruik van hout en circulair beton is de CO2-uitstoot met 70 tot 74 procent lager dan bij een vergelijkbare stalen brug. Hout is een CO2-opslagmedium, wat betekent dat het CO2 uit de omgeving opneemt en opslaat. Hierdoor draagt de Passerelle bij aan de vermindering van de koolstofvoetafdruk van de stad.

Biodiversiteit en groen

De Passerelle is uitgerust met groen, wat zorgt voor een aantrekkelijke en levendige plek. Het groen draagt bij aan biodiversiteit, omdat het ruimte biedt aan planten, vogels en insecten. De inrichting van de openbare ruimte is gericht op het creëren van een plek waar mensen kunnen genieten van de natuur, terwijl ze van de brug gebruikmaken.

Daarnaast is er aandacht voor toegankelijkheid en veiligheid. De brug is voorzien van trappen aan beide zijden, die passend zijn bij de omgeving. Deze trappen zijn ontworpen om toegankelijk te zijn voor fietsers, voetgangers en rollators, zodat de brug voor iedereen toegankelijk is.

Samenwerking en partners

De Passerelle is het resultaat van een samenwerking tussen verschillende partijen, waaronder de gemeente Zwolle, ProRail, Dura Vermeer, en externe partijen. Deze samenwerking was essentieel voor de realisatie van het project en toont aan hoe innovatie en duurzaamheid bereikt kunnen worden door samen te werken.

Dura Vermeer

Dura Vermeer was verantwoordelijk voor de onderbouw van de Passerelle. Het bedrijf is gespecialiseerd in duurzaam bouwen en heeft ervaring met houtbouwprojecten. De Passerelle is een voorbeeld van hoe Dura Vermeer haar expertise in duurzaamheid kan toepassen in stedelijke projecten.

ProRail

ProRail was verantwoordelijk voor de constructie boven het spoor en de trappen. Het bedrijf is gespecialiseerd in spoorweginfrastructuur en heeft ervaring met het bouwen van bruggen en stations. De samenwerking met Dura Vermeer was essentieel voor de realisatie van het project, omdat het om een complexe en uitdagende constructie ging.

Gemeente Zwolle

De gemeente Zwolle was verantwoordelijk voor de inrichting van de openbare ruimte op de Passerelle. De inrichting omvat groen, bankjes, bestrating en kunstwerken. De gemeente heeft hierbij samengewerkt met architecten en ingenieurs om een aantrekkelijke en toegankelijke brug te realiseren.

Externe partijen

De Passerelle is ook ontworpen met de hulp van externe partijen, zoals architectenbureau Karres en Brands, ingenieursbureau ipv Delft en Miebach, een Duits ingenieursbureau gespecialiseerd in houtbouw. Deze partijen hebben bijgedragen aan het ontwerp en de realisatie van de brug.

Functie en betekenis van de Passerelle

De Passerelle is meer dan alleen een brug. Het is een symbolische verbinding tussen de oude binnenstad en de nieuwe Spoorzone, en een visueel hoogtepunt in het stadsbeeld van Zwolle. De brug is ontworpen als een "opgetilde straat", een plek waar mensen kunnen wandelen, ontmoeten en genieten van het uitzicht.

Verbinding tussen oude en nieuwe stad

De Passerelle verbindt de historische binnenstad aan de noordkant van het station met de nieuwe Spoorzone aan de zuidzijde. De binnenstad is rijk aan singels, monumentale bomen en een parkachtig Stationsplein. De Spoorzone is een vernieuwde en groeiende wijk die zich ontwikkelt met bedrijven, onderwijs, cultuur en in de toekomst ook woningen. De Passerelle zorgt ervoor dat deze twee werelden in verbinding staan, wat essentieel is voor de groei van Zwolle.

Groeiende wijk en innovatiedistrict

De Spoorzone is niet alleen een groeiende wijk, maar ook een innovatiedistrict. De brug is een essentieel onderdeel van het Engelenpad, een wandelroute die de binnenstad via de Spoorzone verbindt met de IJssel. Deze route maakt het mogelijk om de stad te doorlopen en te ontdekken. De Passerelle is daarom niet alleen een brug, maar ook een deel van een groter verkeer en groeibeleid.

Symbolisch en functioneel

De Passerelle is een visueel hoogtepunt in het stadsbeeld van Zwolle. Het ontwerp is uniek en aantrekkelijk, en het symboliseert de ambities van de gemeente om duurzaam en innovatief te bouwen. De brug is ook een functionele verbinding, waardoor het stadsverkeer en de toegankelijkheid verbeteren.

Toekomstplannen en impact

De Passerelle is slechts het begin van de groeiplannen voor station Zwolle. Het project is onderdeel van een bredere strategie om het station te ontwikkelen tot het groenste station van Nederland. De brug is een voorbeeld van hoe duurzaam bouwen en innovatie kunnen worden gecombineerd om een betere toekomst te creëren.

Groenste station van Nederland

De gemeente Zwolle heeft een duidelijke ambities om station Zwolle tot het groenste station van Nederland te ontwikkelen. De Passerelle is een belangrijke stap in deze richting, omdat het een duurzame en toegankelijke verbinding biedt. Het gebruik van hout en circulair beton draagt bij aan de vermindering van de CO2-uitstoot, en het ontwerp zorgt ervoor dat het station een aantrekkelijkere plek wordt voor inwoners en bezoekers.

Toekomstige projecten

De Passerelle is slechts het begin van de ontwikkelingen in de Spoorzone. De gemeente heeft plannen om de wijk verder te ontwikkelen met woningen, bedrijven en cultuurlocaties. De brug is een essentieel onderdeel van deze ontwikkeling, omdat het de verbinding zorgt tussen de historische binnenstad en de nieuwe wijk.

Impact op toerisme

De Passerelle is ook een aantrekkelijke plek voor toeristen. Het ontwerp, de duurzaamheid en de locatie maken het tot een unieke plek in Zwolle. Toeristen kunnen de brug gebruiken om de stad te doorlopen en te ontdekken. De Passerelle is daarom niet alleen een functionele verbinding, maar ook een visueel en ecologisch betekenisrijk element in het stadsbeeld.

Conclusie

De Passerelle in Zwolle is een bijzonder project dat de ambities van de gemeente om duurzaam en innovatief te bouwen vertaalt in een tastbare vorm. De brug is ontworpen en uitgevoerd met het oog op het milieu, circulair bouwen en energie-efficiëntie. Het gebruik van hout en circulair beton zorgt ervoor dat de CO2-uitstoot met 70 tot 74 procent lager is dan bij een vergelijkbare stalen brug. De Passerelle is ook een visueel hoogtepunt in het stadsbeeld van Zwolle en een functionele verbinding tussen de oude binnenstad en de nieuwe Spoorzone.

Het project is het resultaat van een samenwerking tussen verschillende partijen, waaronder de gemeente Zwolle, ProRail en Dura Vermeer. Deze samenwerking was essentieel voor de realisatie van het project en toont aan hoe innovatie en duurzaamheid bereikt kunnen worden door samen te werken. De Passerelle is niet alleen een brug, maar ook een symbolische verbinding tussen de oude en nieuwe stad, en een voorbeeld van hoe duurzaam bouwen kan bijdragen aan een groeiregionale economie.

De Passerelle is een belangrijke stap in de richting van het ontwikkelen van station Zwolle tot het groenste station van Nederland. Het project is een voorbeeld van hoe duurzaam bouwen en innovatie kunnen worden gecombineerd om een betere toekomst te creëren, en het is een inspiratie voor toekomstige projecten in Zwolle en andere steden in Nederland.

Bronnen

  1. Passerelle station Zwolle
  2. Nieuwe loopbrug over spoor Zwolle
  3. Passerelle Zwolle officieel open
  4. Nieuwe loopbrug over het spoor in Zwolle
  5. Bouw van de Passerelle, de nieuwe duurzame loopbrug over het spoor in Zwolle

Related Posts