Zwolle – De Hartstad van Nederland: Een Unieke Identiteit in Actie

Zwolle is meer dan alleen een historische Hanzestad of een centrum in het hart van de Veluwe. In de afgelopen jaren is de stad een nieuwe identiteit gaan ontwikkelen, die niet alleen haar sociale waarden belicht, maar ook een duidelijk visuele en culturele uitstraling wil geven. Sinds 1 januari 2023 noemt de stad zichzelf officieel de ‘Hartstad’. Het is geen willekeurige keuze, maar een strategisch besluit om de unieke kwaliteiten van Zwolle beter zichtbaar te maken op het nationale en internationale toneel.

De term ‘Hartstad’ is niet alleen een bijnaam, maar vormt nu ook de kern van een bredere merkstrategie, waarbij zowel de gemeente als bedrijven, ondernemers en inwoners hun rol spelen. Het doel is om Zwolle te positioneren als een stad die mensen met elkaar verbindt, waar mensen elkaar omzien en waar sociale cohesie centraal staat. In deze artikel zullen we dieper ingaan op de achtergrond, de symboliek, de doelen en de praktische toepassing van het ‘Hartstad’-concept.

De Oorsprong van ‘Hartstad Zwolle’

Zwolle heeft een rijke geschiedenis als Hanzestad, maar sinds 2023 heeft de stad een nieuwe dimensie aan haar identiteit toegevoegd. Het beeldmerk ‘Hartstad’ is ontwikkeld om de unieke kwaliteiten van Zwolle te benadrukken, zoals het warme en mensgerichte karakter, de sterke gemeenschapszin en de focus op inclusie en duurzaamheid. Deze kwaliteiten worden samengevat in wat de stad noemt ‘hartswaarden’.

Een van de belangrijkste redenen dat Zwolle de term ‘Hartstad’ heeft gekozen, ligt in de combinatie van drie soorten ‘harten’ die de stad vertegenwoordigt: het logistieke hart, het handelshart en het gevoelshart. Deze dimensies reflecteren de rol die Zwolle speelt in de regio, maar ook de manier waarop de stad kijkt naar haar inwoners, bezoekers en toekomstige bewoners.

Begin januari 2023 werd het beeldmerk officieel gelanceerd door burgemeester Peter Snijders. Tijdens de nieuwjaarsreceptie van de gemeente werd het merk gepresenteerd met een filmpje dat de essentie van het ‘Hartstad’-concept benadrukte. Het doel van het project is niet alleen om Zwolle beter zichtbaar te maken, maar ook om de stad te positioneren als een aantrekkelijke vestigingsplaats voor ondernemers, studenten en creatieve mensen.

Wat Staat Erachter: De Symboliek en het Merkbeeld

Het beeldmerk ‘Hartstad’ is geen gewone logo, maar een visuele weergave van de waarden die de stad belichaamt. Het bestaat uit drie kernsymbolen die iedereen in Zwolle mag gebruiken. Deze symbolen zijn ontworpen om de identiteit van de stad te versterken en herkenbaar te maken in de stad en daarbuiten.

  1. Een rood kruis: Dit is opgebouwd uit twee overlappende harten en symboliseert het centrum, de ontmoetingsplek, de hotspot, het doel en de bestemming. Het kruis staat voor het centrale karakter van Zwolle en het feit dat de stad een plek is waar mensen elkaar ontmoeten en samenwerken.

  2. Een gele pijl (een hart op zijn kant): Deze pijl fungeert als richtingaanwijzer en symboliseert het idee dat Zwolle een stad is waar mensen elkaar de weg wijzen, waar innovatie en nieuw ideeën worden gedeeld, en waar de richting naar de toekomst duidelijk is.

  3. Een blauwe ster (geabstraheerde vorm van Zwolle): Deze ster staat voor de openheid van de stad, de uitstraling naar buiten toe en de brede welvaart die Zwolle wil bereiken. Het is een symbool van toekomstgerichtheid en verbindendheid.

Samen vormen deze drie symbolen een stadsmerk dat iedereen in Zwolle kan gebruiken. Het is geen traditionele huisstijl, maar een merk dat de unieke kwaliteit van de stad belicht en uitgedragen mag worden door iedereen die dat wil. Dit maakt het merk flexibel en betrokken bij de werkelijkheid van de stad en haar inwoners.

De Waarden van de Hartstad

De keuze voor ‘Hartstad’ is gebaseerd op een reeks waarden die centraal staan in de visie van Zwolle. Deze waarden zijn niet alleen gericht op de gemeenschap, maar ook op de toekomstige groei en ontwikkeling van de stad. De belangrijkste waarden die worden benadrukt zijn:

  • Inclusie en diversiteit: Zwolle is een stad die zich bewust richt op inclusie en diversiteit. De stad wil dat iedereen zich thuis voelt, ongeacht achtergrond of oorsprong. Het ‘Hartstad’-concept benadrukt dat Zwolle openstaat voor nieuwe ideeën, culturen en meningen.

  • Mensgerichte bedrijvigheid: In Zwolle staat de mens centraal. Het concept ‘mensen gericht’ betekent dat zowel de gemeente als bedrijven en organisaties zich richten op het belang van mensen in hun keuzes en beleid. Dit wordt weerspiegeld in een sterke vrijwilligerscultuur, een duidelijke focus op welzijn en een bewuste aandacht voor de toekomst van kinderen en jongeren.

  • Duurzaamheid en toekomstgerichtheid: Zwolle wil een duurzame toekomst creëren waarin zowel de natuur als de maatschappij belangrijk zijn. Het ‘Hartstad’-merk benadrukt dat Zwolle niet alleen op het heden uitkijkt, maar ook op de toekomst, en dat duurzaamheid een integraal onderdeel is van het stadsbeeld en het stadsleven.

  • Sociale cohesie en gemeenschapszin: Zwolle is een stad waar mensen elkaar omzien. Het ‘Hartstad’-concept benadrukt dat het voor iedereen ‘goed toeven’ in Zwolle. Het feit dat Zwolle een relatief grote stad is, maar er toch voelt als een gemeenschap met veel persoonlijke contacten, is een van de unieke kwaliteiten die het merk wil benadrukken.

Praktijktoepassing van het ‘Hartstad’-Concept

Het ‘Hartstad’-concept is niet alleen een visuele of culturele keuze, maar ook een praktische strategie die op meerdere vlakken wordt toegepast. De gemeente, bedrijven en inwoners spelen elk een rol in de uitvoering van het merk en de visie.

Een concreet voorbeeld van hoe het ‘Hartstad’-concept in de praktijk wordt toegepast, is het ontwikkelingsproject ‘De Zwaan Zwolle’. Dit nieuwbouwproject, gelegen aan de Schuttevaerkade, is ontworpen als een nieuwe plek voor iedereen en staat letterlijk en figuurlijk in verbinding met de stad. De ontwikkelaar, Slokker Vastgoed, omarmt het beeldmerk ‘Hartstad’ en ziet in het project een kans om de stad en haar inwoners een ‘mooi cadeau’ te geven.

Daarnaast zijn er ook bedrijven die het ‘Hartstad’-merk gebruiken om hun eigen identiteit te versterken. Zo is ‘Hartstad Makelaars’ een lokale makelaar die haar diensten als ‘dé makelaar van Zwolle en omstreken’ benadrukt. Het merk benadrukt persoonlijk contact, korte lijnen en heldere communicatie, en gebruikt de ‘Hartstad’-identiteit om hun aanpak en visie te benadrukken.

De Uitdagingen en Kritiek

Hoewel het ‘Hartstad’-concept veel positieve aspecten biedt, zijn er ook kritische kijkers die vragen stellen over de duurzaamheid en het effect van het merk. Zo wijst columnist Roel Stavorinus in zijn artikel op dat ‘Hartstad Zwolle’ geen echte merkstrategie is, maar eerder een campagne. Hij benadrukt dat het slecht ontworpen campagnefilmpje van het merk niet effectief is en dat het concept in de praktijk niet voldoende strategisch is.

Een andere kritiek die wordt gevoerd, is dat het ‘Hartstad’-concept te veel lijkt op een PR-campagne en niet voldoende ingebouwd is in een langere strategie. Volgens Stavorinus is het een voorbeeld van wat vaak fout gaat bij gebiedsmarketing: het ontbreken van de zogenaamde ‘lange adem’. Hij benadrukt dat het belangrijk is om het merk niet alleen te lanceren, maar ook te verankeren in een bredere, langdurige strategie die aansluit bij de werkelijkheid van de stad.

Toch is er ook positieve kritiek. Zo benadrukt marketingstrateeg Willemien de Bruin dat het succes van een merk als ‘Hartstad’ ervan afhangt of mensen het passend vinden bij hun eigen stad. Volgens haar is het merk succesvol geweest omdat het op echte waarden is gebaseerd en omdat het mensen het gevoel geeft dat het echt ‘hun stad’ is.

Het Doel van het ‘Hartstad’-Project

De hoofddoelstelling van het ‘Hartstad’-project is om de uitgangspositie van Zwolle als een A-merk onder Nederlandse steden te verbeteren. Volgens onderzoek van Beerda/UvA (2021) zijn huidige beelden van Zwolle te versnipperd, niet onderscheidend en weinig dynamisch. Het ‘Hartstad’-merk wil hier verandering in brengen door de unieke en onderscheidende kwaliteiten van de stad beter zichtbaar te maken.

Het doel is om een meetbare verbetering van zichtbaarheid en waardering te realiseren. Dit wordt bereikt via drie sporen:

  1. Intern: Door de zichtbaarheid van het merk binnen de stad te vergroten, bijvoorbeeld via campagnes, evenementen en visuele identiteit.
  2. Extern: Door samen te werken met partners en organisaties buiten de stad om de image van Zwolle te verbeteren.
  3. Gemeenschappelijke profilering: Door een meerjarig offensief te starten voor gezamenlijke profilering als ‘Hartstad’. Dit betekent dat het merk niet alleen door de gemeente wordt uitgedragen, maar ook door bedrijven, inwoners en organisaties in Zwolle.

Het merk wil ook een effectieve verbindende strategie bieden tussen drie kernpijlers: visuele identiteit, waarden en praktijktoepassing. Deze strategie moet ervoor zorgen dat het merk niet alleen herkenbaar is, maar ook relevant is voor het dagelijks leven in de stad.

De Toekomst van ‘Hartstad Zwolle’

Hoewel het ‘Hartstad’-project sinds januari 2023 officieel is gelanceerd, is de toekomst nog steeds in ontwikkeling. Het is een merk dat op de lange termijn moet blijven bestaan, maar dat betekent ook dat het continu moet worden bijgesteld, aangepast en verankerd in de werkelijkheid van de stad.

Een van de belangrijkste uitdagingen is om te zorgen dat het merk niet alleen een PR-campagne wordt, maar ook een leidend principe in de manier waarop Zwolle zich presenteert aan binnen- en buitenland. Dit betekent dat zowel de gemeente als de inwoners en bedrijven in Zwolle er verantwoordelijkheid voor moeten nemen.

Een ander belangrijk aspect is de zichtbaarheid van het merk. Het moet niet alleen worden gebruikt in visuele vormen, maar ook in praktische toepassingen, zoals in het gedrag van inwoners, in de aanpak van bedrijven en in het beleid van de gemeente. Het merk moet een gevoel van toekomstgerichtheid en toekomstwaardigheid bieden, zowel voor de inwoners als voor de bezoekers van de stad.

Conclusie

Zwolle heeft zichzelf een nieuwe identiteit gegeven met het ‘Hartstad’-concept. Het is niet alleen een visuele weergave van de stad, maar ook een uitdrukking van de waarden en visie die de stad wil behouden en versterken. Het merk benadrukt dat Zwolle een stad is waar mensen elkaar omzien, waar sociale cohesie centraal staat en waar duurzaamheid en inclusie belangrijk zijn.

Het ‘Hartstad’-concept is een unieke poging om de identiteit van een stad te versterken en te positioneren in een complexe maatschappij. Het is een merk dat niet alleen de stad belicht, maar ook de mensen die in en rondom Zwolle wonen en werken. Het is een merk dat op lange termijn kan blijven bestaan, maar dat wel afhankelijk is van de betrokkenheid van alle betrokkenen.

Zwolle is op weg om zichzelf als ‘Hartstad’ te positioneren, en wie weet, kan dit concept in de toekomst ook een inspiratie worden voor andere steden in Nederland en daarbuiten.

Bronnen

  1. Zwolle – Hartstad
  2. Hartstad Zwolle – Geen huisstijl, maar merk
  3. Hartstad Zwolle
  4. Zwolle leidt aan – Het gebrek aan de lange adem
  5. Hartstad Makelaars

Related Posts