Herdenking van Robin Drost (Adnip), PEC Zwolle-supporter
september 24, 2025
De Diezerstraat in Zwolle is meer dan alleen een van de meest drukbezochte winkelstraten in de regio. Het is een historische ader van de stad, waar sinds de 13e eeuw huizen en later winkels zijn ontstaan. Deze straat heeft, net als de stad zelf, meegemaakt hoe de tijd verliep, van middeleeuws onderdak voor pelgrims en reizigers tot 21e-eeuwse winkelcomplexen en appartementen. De straat is zowel een historisch als een commercieel centrum, en biedt dus een unieke mix van verleden en heden. Hieronder volgt een overzicht van de geschiedenis, de huidige invulling en de toekomst van deze belangrijke straat in het hart van Zwolle.
De geschiedenis van de Diezerstraat
De oorsprong van de Diezerstraat ligt ver in de middeleeuwen. De eerste bebouwing dateert van de 13e eeuw, wat aantoont dat de straat sinds die tijd een essentiële rol speelt in het stadsleven. In die periode was de Diezerstraat al een belangrijke uitvalsweg naar het noorden en oosten van het land. Reizigers die Zwolle verlieten, moesten via de Smeden en de Diezerpoort, een van de drie grote stadspoorten die rond 1475 zijn gebouwd. De omtrekken van deze poort zijn tegenwoordig nog zichtbaar in het wegdek voor de Diezerpoortenbrug, die in 1829 is gesloopt.
Een van de belangrijkste historische functies van de straat was de vestiging van het Heilige Geestgasthuis rond 1309. Dit gasthuis was gericht op mensen zonder vaste woning of verblijf, zoals pelgrims, kunstenaars en ambachtslieden. Omdat de Diezerstraat een belangrijke doorgangsweg was, was het een logische locatie voor zulke instellingen. Het Heilige Geestgasthuis is de eerste liefdadigheidsinstelling in Zwolle en maakt duidelijk dat de straat niet alleen een commerciële, maar ook een sociale rol speelde.
Na de middeleeuwen werd de straat steeds belangrijker. In de 17e eeuw ontstonden hals- en klokgevels die het stadsgezicht van Zwolle karakteriseren. Deze gevels zijn nog steeds te zien en vormen een waardevolle historische schat. In 1803 vestigde zich het provinciaal bestuur in de straat, een locatie die tegenwoordig is overgenomen door de Openbare Bibliotheek. In 1898 werd de Statenzaal gebouwd op dezelfde plek, wat de straat nogmaals een symbolische functie gaf.
Tot aan het einde van de 19e eeuw was de Diezerstraat in de eerste plaats een straat van woningen, waarin kooplieden, ambachtslieden en kleine winkeliers woonden. De Zwollenaren kochten hun levensmiddelen op verschillende markten in de stad. Echter, met de opkomst van de paardentram in 1885 en de toenemende levensstandaard, veranderde dit beeld. Vanaf die tijd werden steeds meer woningen omgebouwd tot winkels, en verschenen ook de eerste grote winkelbedrijven zoals Albert Heijn en Vroom & Dreesman in de straat.
De 20e eeuw bracht verder verandering. De onderpuien, die vroeger vaak functioneerden als woonruimte, werden vervangen door moderne etalages met grote ramen. In 1907 werden de oude stoepen gesloopt en maakte plaats voor een trottoir dat de voetgangers beter beschermd tegen het toenemende verkeer. Deze maatregel was een gevolg van de stijgende drukte in de straat, die ook werd veroorzaakt door de paardentram die vanaf 1885 door de Diezerstraat reed.
De huidige invulling en toekomst van de Diezerstraat
De huidige functie van de Diezerstraat is vooral commercieel. Het is dé winkelstraat van Zwolle, waar zowel lokale winkels als bekende merken hun intrek hebben genomen. Aan de voorzijde van de straat, vanaf de Grote Markt tot aan de Diezerpoortenbrug, zijn winkels als Zara, Bershka, Snipes en Scotch & Soda te vinden. Op de Grote Markt en de Melkmarkt zijn ook interessante winkels gevestigd, waaronder JD Sports, ONLY en Primark.
Naast winkels is de straat ook een plek waar historie te vinden is. Aan de oude gevels zijn gevelstenen ingemetseld die verhalen vertellen over de oorsprong van de panden. Voorbeelden zijn het pand van De Witte Leeuw en Het Witte Kruis, die allebei een grote historische waarde voor de stad hebben. Ook zijn er gevelstenen die duidelijk maken dat in het verleden hier kledingzaken zoals Bervoets waren gevestigd. Deze zaken hadden in het begin van de 20e eeuw al filialen verspreid over heel Nederland.
Op het einde van de straat, bij nummer 119, is een nieuw project gestart dat een 21e-eeuwse toevoeging is aan deze historische straat. Het architectenbureau Morphique ontwierp een nieuwbouwplan dat bestond uit een winkel met drie appartementen boven. Deze appartementen zijn gericht op luxe woningen met moderne faciliteiten. Elke woning bevat een woonkamer, slaapkamer, badkamer, berging, toilet en buitenruimte. De voorzijde van twee appartementen bevat een frans balkon, wat zorgt voor een levendig beeld van de straat. De materialisering van de onderpui is uitgevoerd in natuursteen, terwijl de gevel erboven in gemeleerde baksteen is gemaakt. Het bouwproject is uitgevoerd door Lier Bouw b.v. en is in 2019 voltooid.
De toekomst van de straat
De toekomst van de Diezerstraat wordt bepaald door de behoefte aan vernieuwing en het behoud van historische waarden. De straat is een beschermd stadsgezicht, wat betekent dat nieuwe ontwikkelingen moeten aansluiten bij de historische omgeving. Het project op nummer 119 is daar een voorbeeld van. Het maakt duidelijk dat het mogelijk is om moderne woningen en winkels te integreren zonder de historische gevels en het stadsbeeld te verstoren.
De straat blijft ook een populaire plek voor winkelen, maar het is duidelijk dat er behoefte is aan diversificatie. Tegenwoordig zien we niet alleen winkels, maar ook koffiebars, restaurants en kantoren in de straat. Deze combinatie van winkel- en leefomgeving maakt de Diezerstraat tot een levendige plek die ook buiten de winkeluren bezoekers aantrekt.
Conclusie
De Diezerstraat in Zwolle is een straat met een rijke historie. Van middeleeuwse onderdakinstellingen tot 21e-eeuwse appartementen, de straat heeft altijd een centrale rol gespeeld in de stad. De combinatie van historische gevels, moderne winkels en luxe woningen maakt de straat tot een unieke plek in het centrum van Zwolle. Voor toeristen en inwoners is de straat een plek om te wandelen, te winkelen en de geschiedenis van de stad te ontdekken. Het behoud van historische waarde en de integratie van moderne ontwikkelingen zorgen ervoor dat de straat blijft leven in de toekomst.