’t Kleine Veer: historische veerpont tussen Zwolle en Hattem

’t Kleine Veer is een historische en functionele verbindingspunt tussen de steden Zwolle en Hattem, gelegen over de rivier de IJssel. Het pontje dient vooral fietsers en voetgangers als overtocht, waardoor het een belangrijk onderdeel is van het recreatieve fiets- en wandelnetwerk in de regio. Sinds de Middeleeuwen speelt het veer een rol in de connectie tussen deze twee Hanzesteden en is het, naast de historische waarde, ook een unieke manier om de IJssel te oversteek met uitzicht op een prachtig landschap.

In dit artikel wordt ingegaan op de geschiedenis, het huidige gebruik en het praktische gebruik van ’t Kleine Veer, inclusief openingstijden, tarieven en routebeschrijvingen. Daarnaast wordt aandacht besteed aan de omgeving rondom de overtocht en de betekenis van het veer binnen het regionale en nationale fiets- en wandelnetwerk.

Geschiedenis van ’t Kleine Veer

De overtocht tussen Zwolle en Hattem over de IJssel is al sinds de Middeleeuwen mogelijk. In die tijd was de communicatie en handel tussen de twee steden afhankelijk van veren. Het Kleine of Oldeneler Veer, zoals het destijds werd genoemd, had een lokale en regionale functie. Het was een essentieel kruispunt in het transportnetwerk, waarbij mensen, dieren en voertuigen werden overgezet. In 1443 besloot Hertog Arnold van Gelre dat er een tweede veer over de IJssel in de buurt van Hattem moest komen, en sindsdien heeft dit veer een vaste rol gespeeld in de connectie tussen Zwolle en Hattem.

Een bekend historisch voorbeeld is het Grote of Katerveer, dat verder stroomafwaarts lag. Dit veer dateert al van de 10e eeuw en was een landelijke dienst. Rond 1240 was het al een betaalde veerdienst genaamd "Cothenveer". Het was in die tijd gebruikelijk dat mensen, dieren en zelfs voertuigen met mankracht over de rivier werden getrokken. In 1930 verdween het Grote Veer door de bouw van de eerste verkeersbrug over de IJssel, de Oude IJsselbrug. Het Kleine Veer daarentegen heeft, dankzij herbeleving en onderhoud, zijn functie behouden.

In 1999 werd een nieuwe, grotere boot geplaatst, die dubbel zo groot was als de voorganger. Deze boot, gelanceerd door burgemeester C. Abbenhues van Hattem, heeft sindsdien een centrale rol gespeeld in het transport over de IJssel. Sinds 2006 is de gemeente Zwolle verantwoordelijk voor de exploitatie van het veer, terwijl uitvoering bij de ROVA ligt. Financiële bijdragen komen van Hattem en de provincies Overijssel en Gelderland.

Functioneel gebruik en huidige toepassing

’t Kleine Veer is tegenwoordig hoofdzakelijk bedoeld voor fietsers en voetgangers. Het verbindt de fietsknooppunten 59 en 18, wat het een belangrijk onderdeel maakt van het fietsnetwerk in de regio. De veerpont is een vrijwillige overtocht en is te betalen, wat bijdraagt aan de duurzaamheid en onderhoud van het voertuig.

Vaarseizoen en tarieven

Het vaarseizoen loopt normaal gesproken vanaf half april tot en met half oktober, met een vaartijd van dagelijks van 10.00 tot 18.00. In 2025 zijn de tarieven ongewijzigd gebleven:

  • Volwassenen: €1,25
  • Kinderen tot en met 12 jaar: €0,75
  • (Bak)fiets: €0,50

Betalen is exclusief mogelijk met pin. Bij hoog water, gedefinieerd als een waterstand van 1,20 + NAP of de verwachting van dergelijke stand, wordt het pontje uit de vaart genomen. Dit wordt aangegeven via bebording langs de route.

Routebeschrijving

’t Kleine Veer is vanuit beide steden goed bereikbaar. Vanaf Zwolle start de route aan het einde van de Oosterlaan, in de buurt van het station. Fietsers volgen de fietstunnels onder het spoor en de ringweg om op de Schellerweg te komen. Vervolgens wordt de Schellerallee gevolgd, waar het veer op dit moment met borden aangegeven is. Ook vanaf park ’Het Engelse Werk is ’t Kleine Veer gemarkeerd.

Vanaf Hattem kan het veer bereikt worden waar de Geldersedijk overgaat in de Apeldoornseweg. Op deze locatie ligt een ophaalbrug bij de Hoenwaardseweg. Fietsers en voetgangers steken deze brug over en volgen de borden naar het veer.

Toegankelijkheid

De veerpont is toegankelijk voor fietsers, voetgangers en handfietsers. Er is geen specifieke toegangsbarrière of hulpverlening voor personen met een beperking beschikbaar, maar de route is van beide kanten goed bereikbaar en er zijn duidelijke borden aangebracht. Het pontje is relatief laag aan de kant van de oever, wat betekent dat er geen trap of hefbok nodig is voor fietsers.

De omgeving en toegankelijke activiteiten

’t Kleine Veer ligt in een prachtige natuurlijke omgeving, aan de rand van de Veluwe. De Veluwe is een beschermd natuurgebied met een oppervlakte van ongeveer 91.200 hectare. Het is rijk aan bos- en heidevelden, zandverstuivingen, vennen en beken. De IJssel, die het veer scheidt, is een machtige rivier die de grens vormt tussen de provincies Overijssel en Gelderland.

Aan de Hattemzijde van het veer ligt het terras van Theeschenkerij Oldeniel. Dit terras is van 27 april tot en met de herfstvakantie elke zondag geopend van 10.30 tot 17.00 uur. Het is een populaire plek voor wandelaars en fietsers om even te pauzeren en te genieten van een kop koffie of thee in het zonnetje.

Naast het veer zelf is het gebied ook geschikt voor recreatie. Het fiets- en wandelnetwerk rondom de IJssel biedt tal van mogelijkheden voor sportieve activiteiten. Fietsers kunnen onder andere profiteren van het fietspad tussen Zwolle en Hattem, dat via het veer verbindt.

Samenwerking en toekomstige ontwikkelingen

Sinds 2024 is er een samenwerking tussen Kleine Veer en Puur Tuinen uit Kampen. Door deze samenwerking kan het bedrijf beter reageren op de toegestroomde vraag en bieden ze duurzame tuinoplossingen aan in de regio. Deze samenwerking versterkt de positie van het bedrijf in de markt en maakt het mogelijk om ook op grotere projecten in te spelen.

Bij het fiets- en wandelnetwerk is ’t Kleine Veer een integraal onderdeel. Het is niet meer weg te denken voor recreatieve fietsers en wandelaars die de regio verkennen. De medewerkers van Theeschenkerij Oldeniel staan op zondagen beschikbaar om gastvrijheid te bieden aan passanten en bezoekers.

Historische en culturele betekenis

’t Kleine Veer heeft een diepe historische en culturele betekenis. Het is niet alleen een functionele overtocht, maar ook een plek van historisch belang. De overtocht vormde ooit een essentieel kruispunt in het transportnetwerk en speelde een rol in de handel en communicatie tussen Zwolle en Hattem. De aanleg van het veer in de 15e eeuw was een gebeurtenis die het verkeer tussen de steden mogelijk maakte.

De metamorfose van de IJssel na het project "Ruimte voor de Rivier" in 2001 heeft ook invloed gehad op de omgeving rondom het veer. De bomenrij en de IJsselcentrale, die voorheen deel uitmaakten van het landschap, zijn verdwenen. Wel is er sprake van een herbeleving van het gebied, die leidde tot de aanleg van het huidige terras en de versterking van het recreatieve karakter van de omgeving.

Conclusie

’t Kleine Veer is een historisch en functioneel verbindingspunt tussen Zwolle en Hattem. Het heeft sinds de Middeleeuwen een centrale rol gespeeld in de connectie tussen deze twee Hanzesteden en is vandaag de dag nog steeds een belangrijk onderdeel van het fiets- en wandelnetwerk in de regio. Het veer is toegankelijk voor fietsers en voetgangers en biedt een unieke manier om de IJssel te oversteek, met uitzicht op een prachtig landschap.

Het huidige vaarseizoen loopt vanaf half april tot half oktober, met duidelijke tarieven voor fietsers en voetgangers. De routebeschrijvingen zijn duidelijk aangegeven vanuit beide steden, en het veer is goed bereikbaar voor recreatieve activiteiten.

De omgeving rondom het veer is rijk aan natuur en geschiedenis. Het terras aan de Hattemzijde biedt een populaire locatie voor koffie en thee op zondagen, en het fiets- en wandelnetwerk biedt tal van activiteiten voor sportieve bezoekers.

’t Kleine Veer is dus niet alleen een functionele overtocht, maar ook een historisch en cultureel belangrijk onderdeel van de regio Zwolle en Hattem.

Bronnen

  1. Hovenier Kleine Veer
  2. ’t Kleine Veer weer in de vaart
  3. Tussen Zwolle en Hattem
  4. Foto’s van ’t Kleine Veer
  5. Veerpont ’t Kleine Veer

Related Posts