Kamperstraat in Zwolle: Historie, Huidige Staat en Toekomst

De Kamperstraat in Zwolle is meer dan alleen een straat in het centrum van de stad. Het is een levendig historisch en cultureel getuigenis van de stadsontwikkeling, met een rijke geschiedenis die zich in architectonische en stedenbouwkundige waarden uitdrukt. Deze straat, die zich binnen het historische centrum bevindt, bevat een aantal gebouwen die van groot cultureel en historisch belang zijn. Daarnaast is de Kamperstraat ook de getuige van huidige ontwikkelingen in de stedelijke woningbouw, kraakacties en koloniale geschiedenis, waardoor ze een unieke mix vormt van verleden en heden.

Historische Waarden en Stadsmuur

De Kamperstraat is sterk verweven met de geschiedenis van de vestingwerken van Zwolle. Zo is bij Kamperstraat 36 een groot stuk van de 14e eeuwse stadsmuur ontdekt tijdens sloopwerkzaamheden. Deze muur was ooit deel geweest van de Kamper binnenpoort, die tot 1772 in gebruik was. Het is lang gedacht geweest dat alle sporen van deze poort verdwenen waren, maar de recente vondsten tonen aan dat er nog herkenbare resten bewaard zijn. Deze ontdekkingen zijn van grote historische waarde en geven inzicht in de stadsgracht en het verdedigingssysteem van Zwolle tijdens de 15e en 16e eeuw.

In de 15e eeuw, toen het vuurkracht van geschut toenam, was versterking van de vestingwerken noodzakelijk. Dit leidde tot de aanleg van een barbacane, een zogenaamde voorpoort met hoge muren, die verbindingsmaakte met de binnenpoort. Aan het begin van de 17e eeuw werd deze buitenpoort opgenomen in de gemoderniseerde vestingwerken van de stad, die nu ook bastions omvatten. Tegen de binnen- en buitenzijde van de stadsmuur stond vanaf die tijd steeds meer bebouwing, zoals stallen en washuizen.

Het huis Kamperstraat 36 heeft daarom een bijzondere stedenbouwkundige betekenis, doordat het gelegen is op de plek waar de voormalige Kamper binnenpoort en de stadsmuur op elkaar aansloten. Het gebouw maakt de ruimtelijke ontwikkeling van de straat en de stad duidelijk leesbaar. Daarnaast is het voorhuis van Kamperstraat 36 architectuurhistorisch van belang, vooral door de vormgeving van de kap en de westelijke topgevel. Ook de latere modernisering van de voor- en linker zijgevel maakt het een waardevolle historische getuige van de bouwkundige ontwikkelingen in Zwolle.

De bewaard gebleven stadsmuur en resterende delen van de barbacane zijn bovendien van groot betekenis voor het begrijpen van de stedelijke verdedigingswerken in het verleden en hun transformatie in de huidige bebouwing.

Koloniale Geschiedenis

Hoewel Zwolle niet bekend staat om haar koloniale geschiedenis, zijn er in de Kamperstraat en de Korte Kamperstraat sporen terug te vinden. Zo is bijvoorbeeld de Korte Kamperstraat 10 een van de gebouwen die in een reeks zijn onderzocht door historisch antropoloog Elly Touwen-Bouwsma. Deze woning is verband houdend met Jacob Pieter van Braam, die in 1737 in Utrecht werd geboren en als adelborst in dienst trad bij de Admiraliteit van Amsterdam. Tijdens zijn dienst op het fregat Huys in ‘t Bosch in 1751 raakte hij betrokken bij een dramatische gebeurtenis: het schip strandde tijdens een hevige storm in Marokko. Van de 132 man bemanning overleefden er slechts vijf, en deze werden beroofd en meegevoerd door de plaatselijke bevolking. De zwakkere bemanningsleden werden doodgeslagen. Van Braam zelf is later actief geweest in Suriname, en zijn sporen zijn terug te vinden in de woning aan de Korte Kamperstraat 10.

Deze historische link met koloniale tijdperken benadrukt de diversiteit van de geschiedenis van Zwolle, die vaak niet direct duidelijk is. Toch is het duidelijk dat de Kamperstraat en haar omgeving een bijzondere rol spelen in het begrijpen van het Nederlandse koloniale verleden.

Huidige Staat en Renovatieprojecten

De Kamperstraat is momenteel ook de getuige van huidige ontwikkelingen. Zo is er sprake van renovatieprojecten aan woningen in de straat. Woningcorporatie SWZ treedt op met een ambitie om dertig appartementen in de Kamperstraat te renoveren en te verduurzamen. Deze renovatie is logistiek een uitdaging, omdat het centrum van Zwolle beperkte ruimte biedt voor het uitvoeren van bouwkundige werkzaamheden.

De renovatie omvat het isoleren van de woningen, het vervangen van ramen voor HR++-glas, het installeren van hybride warmtepompen, het verbeteren van het ventilatiesysteem en het plaatsen van zonnepanelen. Ook wordt er aandacht besteed aan het visuele aspect van de woningen, zoals het schilderen van de buitenkant en het vervangen van boilers.

De projectleider benadrukt dat het een uitdaging is om zowel de behoeften van de bewoners als de omgeving in balans te brengen. Als alles volgens plan verloopt, start de renovatie in november 2024 en is deze eind februari 2025 afgerond. Meer informatie over het project is te vinden op de website van SWZ.

Kraakacties en Leegstand

Naast de renovatieprojecten zijn er ook kraakacties geweest in de Kamperstraat. Zo is in 2007 een woning in de Korte Kamperstraat gekraakt, waardoor de leegstand van een aantal panden werd beëindigd. In 2024 is er opnieuw een kraakactie geweest aan Kamperstraat 32. Het pand was sinds 2006 leeg en stond in een slechte staat vanwege vocht en doorrotte houten materialen. Door de kraakactie is de begane grond bezet, in de hoop om de leegstand te voorkomen en eventueel een overeenkomst met SWZ te sluiten voor een verkoopvriendelijke situatie.

De kraakgroep benadrukt dat ze niet alleen op zoek zijn naar wonen, maar ook naar een maatschappelijke discussie over de rol van antikraakbureaus en de toegang tot woningruimte. Ze benadrukken dat huurders bij opzegging recht hebben op rechterlijke tussenkomst, en dat er gevallen zijn waarin antikraakbureaus zonder overleg de verwarming van bewoners afsluiten. De kraakactie wordt gezien als een manier om verder verkrotting te voorkomen en om de aandacht te vestigen op de rol van de stadsverfremming in Zwolle.

Toekomst en Verkoopplannen

De woningen aan de Kamperstraat 32 en Korte Kamperstraat 33a en 31 zijn voorzien van verkoopplannen. Eerst waren er renovatieplannen om de oude gemeentewoningen te behouden, maar deze werden financieel onhaalbaar. Daarom is er gekozen voor verkoop op de particuliere markt. Deze beslissing heeft geleid tot leegstand en slechte staat van de gebouwen, maar ook tot de kraakactie.

De verkoop moet wel zo verlopen dat de historische waarde van de panden behouden blijft. Zo zijn er nog originele kozijnen, deuren en een gewelfde kelder, die een belangrijk deel van het historisch erfgoed van Zwolle vormen. Tijdens de verkoop wordt er opgelet dat deze elementen niet worden gesloopt, zodat het karakteristieke karakter van de panden behouden blijft.

Conclusie

De Kamperstraat in Zwolle is een straat met een rijke historie en een levendig heden. Van de 14e eeuwse stadsmuur tot koloniale verledens en huidige kraakacties, deze straat bevat een unieke mix van geschiedenis, cultuur en maatschappelijke ontwikkelingen. De straat is een getuige van de stadsontwikkeling van Zwolle, van de vestingwerken tot de huidige woningbouwprojecten en kraakbewegingen. Voor toeristen en bewoners is de Kamperstraat dus niet alleen een historisch interessant stuk van de stad, maar ook een actuele plek van beweging en discussie. De toekomst van de Kamperstraat is daardoor ook een toekomst van verandering, waarin verleden en heden op een duidelijke manier samenkomen.

Bronnen

  1. Zwolle - Kamperstraat 36
  2. Renovatie dertig appartementen Kamperstraat wordt logistiek een hele klus
  3. Kamperstraat 32 gekraakt
  4. Zwolle en zijn koloniale geschiedenis 5: de Korte Kamperstraat 10

Related Posts