Café Koos in Zwolle: Muziek, Midden en Mensen
september 24, 2025
Zwolle is een stad met een rijke religieuze geschiedenis, waarin kerkgemeenschappen sinds de middeleeuwen een centrale rol spelen in het stadsleven. De Christelijke Gereformeerde Kerk Zwolle is een belangrijk onderdeel van deze historische context en heeft zich in de loop van de jaren ontwikkeld tot een geloofsgemeenschap van ongeveer 4500 tot 4800 leden. Deze kerk, die momenteel haar diensten houdt in de Jeruzalemkerk in de wijk Assendorp, is geworteld in de gereformeerde traditie en maakt deel uit van een groter landelijk kerkverband. In dit artikel wordt de geschiedenis, organisatie en activiteiten van deze kerkgemeenschap beschreven, met aandacht voor haar wisselende locaties, religieuze tradities en het huidige functioneren binnen het stadsleven van Zwolle.
Geschiedenis en ontwikkeling
De wortels van de Christelijke Gereformeerde Kerk Zwolle liggen in 1918, toen de ‘Nederlandsch Hervormde (Gereformeerde) Vereniging voor Evangelisatie’ werd opgericht. In die tijd heette de gemeente nog ‘Elim’ en vergaderde ze in een gymnastieklokaal aan de Jufferenwal. In 1964 werd de gemeente onderdeel van de Hervormde Gemeente Zwolle, als een hervormd-gereformeerde gemeente. Sindsdien heeft de kerk verschillende locaties gekend. In 1964 verhuisde de gemeente naar de Broerenkerk, waar ze bijna 20 jaar lang haar diensten hield. In 1982, door de slechte staat van het kerkgebouw, verhuisde de gemeente naar de Bethlehemsekerk. Na zestien jaar werd deze kerk verkocht en in 1998 trok de gemeente naar de Grote- of St. Michaëlskerk in het centrum van Zwolle. Daar hield de gemeente haar diensten tot 2017. Sinds dat jaar is de gemeente gevestigd in de Jeruzalemkerk in Assendorp.
De Jeruzalemkerk, sinds 1933 in gebruik, is sinds 2017 de locatie waar de Christelijke Gereformeerde Kerk Zwolle haar diensten houdt. Deze kerk is de eerste in de wijk buiten het stadscentrum. De bouw van deze kerk was een belangrijke mijlpaal in de geschiedenis van de gemeente. De inzamelingscampagne voor de financiering van de kerk was uitdagend, en er was zelfs gesproken van het bouwen van een houten kerk, maar uiteindelijk werd een stenen kerk gebouwd. De inwoners van Assendorp zouden zelfs 20.000 gulden bijeengebracht hebben, in dubbeltjes en kwartjes volgens verhalen.
Organisatie en structuur
De Christelijke Gereformeerde Kerk Zwolle is een dynamische, groeiende geloofsgemeenschap die werkt binnen de gereformeerde traditie. De gemeente is onderdeel van een landelijk kerkverband van Christelijke Gereformeerde Kerken, dat 184 gemeenten telt met in totaal ongeveer 75.000 leden. Hoewel de kerk in Zwolle zelfstandig werkt, is ze verbonden met dit bredere netwerk. De gemeente bestaat uit ongeveer 4500 leden, waarvan de meesten wonen in Zwolle. De gemeente houdt haar diensten op twee belangrijke locaties: in de kerk en in de kring. Elke zondag bieden ze een gevarieerd aanbod aan diensten. Het hart van de gemeenschap wordt gevormd door individuele kerkleden die elkaar ontmoeten in kleine kringen.
De gemeente heeft een lange lijst van predikanten die hebben gediend, beginnend met ds. W. L. Tukker in 1964. De predikanten die zijn gediend zijn:
- ds. W. L. Tukker | 1964 – 1969
- ds. L.J. Geluk | 1972 – 1982
- ds. J.J.W. Mouthaan | 1982 – 1992
- ds. K. van Meijeren | 1993 – 2003
- ds. J. Mulderij | 2004 – 2017
- ds. G.J. Codée | 2019 – heden
Deze lijst biedt een overzicht van de religieuze leiding die de gemeente heeft gekregen in de loop van de jaren.
Activiteiten en missie
De Christelijke Gereformeerde Kerk Zwolle is niet alleen gericht op zondagse diensten, maar brengt ook diverse activiteiten en programma’s in werking om het geloof te delen en de gemeenschap te versterken. De gemeente organiseert onder andere een Alphacursus, een Mariage course, ontmoetingsgroepen en missieactiviteiten. Daarnaast zijn er diensten voor jongeren, waardoor de gemeente zich richt op een brede doelgroep binnen Zwolle.
Een centraal thema binnen de gemeente is gebed. In het gehele functioneren van de Christelijke Gereformeerde Kerk Zwolle is gebed een kernactiviteit. De gemeente benadrukt het belang van gebed en ziet dit als de basis van al haar werk. Gebed wordt gezien als een krachtige bron die de activiteiten en missie van de kerk ondersteunt. De gemeente wil niet alleen haar eigen leden bereiken, maar ook mensen buiten de gemeente in Zwolle.
De locaties van de gemeente
De kerk is in de loop van de tijd verhuisd naar verschillende locaties in Zwolle. Deze verhuizingen waren dikwijls het gevolg van behoefte aan meer ruimte of slechte staat van het huidige kerkgebouw. De Broerenkerk was van 1964 tot 1982 de locatie van de gemeente, voordat de gemeente verhuisde naar de Bethlehemsekerk. In 1998 verhuisde de gemeente naar de Grote- of St. Michaëlskerk in het centrum van Zwolle. Deze kerk, die in de 14e en 15e eeuw is gebouwd, is een historisch belangrijk gebouw. De toren van deze kerk stortte in op 17 december 1682, waardoor Zwolle verloor wat destijds de hoogste toren van het land was.
Sinds 2017 is de gemeente gevestigd in de Jeruzalemkerk in Assendorp. Deze kerk is sinds 1933 in gebruik en biedt plaats aan ongeveer 600 tot 700 personen. De bouw van deze kerk was niet zonder problemen. In de jaren die leidden tot de bouw moesten de inwoners van Assendorp zich inzetten voor de financiering. Hoewel er eerst sprake was van een houten kerk, werd uiteindelijk toch besloten op een stenen kerk. Deze kerk is een belangrijk onderdeel van de wijk en is een symbool voor de religieuze activiteit in Assendorp.
De rol in het stadsleven
De Christelijke Gereformeerde Kerk Zwolle heeft een actieve rol in het stadsleven. De gemeente wil niet alleen haar eigen leden bereiken, maar ook mensen buiten de gemeente in Zwolle. De activiteiten van de kerk zijn gericht op het delen van het geloof en het opbouwen van gemeenschap. De gemeente werkt aan een jongerenwerk dat aansluit bij de huidige tijd en organiseert programma’s die gericht zijn op het ontmoeten van mensen en het delen van het evangelie.
De gemeente benadrukt ook het belang van gebed en ziet dit als een centraal thema in haar functioneren. Gebed is gezien als de basis van al het werk van de kerk. De gemeente wil dat gebed een actieve rol speelt in het leven van haar leden en in de missieactiviteiten van de kerk.
Conclusie
De Christelijke Gereformeerde Kerk Zwolle is een geloofsgemeenschap met een rijke geschiedenis en een actieve rol in het stadsleven. De gemeente is geworteld in de gereformeerde traditie en maakt deel uit van een landelijk kerkverband. In de loop van de jaren heeft de gemeente verschillende locaties gekend, van de Broerenkerk tot de huidige Jeruzalemkerk in Assendorp. De gemeente is georiënteerd op zowel haar eigen leden als mensen buiten de gemeente en brengt diverse activiteiten in werking om het geloof te delen. Gebed speelt een centrale rol in het functioneren van de kerk en wordt gezien als een krachtige bron die de activiteiten en missie van de gemeente ondersteunt. De Christelijke Gereformeerde Kerk Zwolle blijft een belangrijk onderdeel van het religieuze en sociale leven in Zwolle.