Cultuurwerkplaats R10 in Zwolle: een historisch overzicht en toekomstige richting
september 23, 2025
Het Lünenpad in Zwolle is een locatie die in recente jaren zowel aandacht heeft gekregen vanwege een ernstig incident als vanwege de bredere historische en geografische context van het gebied. De stad Zwolle, gelegen in de provincie Overijssel, is bekend om haar rijke geschiedenis en landschap. Het Lünenpad is niet alleen een straatnaam, maar ook een symbolische plek in het landschap van Zwolle, die aansluit op bredere thema’s zoals recreatie, groenstructuur, archeologie en maatschappelijke samenwerking.
In dit artikel wordt een dieper inzicht gegeven in de gebeurtenissen rondom het Lünenpad, waarbij zowel de recente feiten als de historische context worden belicht. Daarnaast wordt ingegaan op de groene en archeologische betekenis van het gebied, alsook op de demografie en sociale samenstelling van de omringende buurten.
Het incident van mei 2023 en de arrestatie van een minderjarige
Op zaterdag 29 juni 2023 vond er een ernstig incident plaats aan het Lünenpad in Zwolle. Een 53-jarige man uit Zwolle werd daar zwaargewond aangetroffen en werd spoedig daarna naar het ziekenhuis gebracht. Helaas overleed het slachtoffer enkele dagen later. De politie startte een onderzoek en riep getuigen op om zich te melden. Deze oproep leverde succes op: de politie kreeg meerdere tips binnen en kon op basis daarvan een verdachte identificeren en opsporen.
De verdachte is een minderjarige jongen uit Zwolle. Zijn arrestatie op 12 augustus 2023 maakte duidelijk dat de politie met behulp van getuigeninformatie het onderzoek kon doordrijven. Dit incident benadrukt het belang van maatschappelijke betrokkenheid bij zowel veiligheid als justitie. Het is ook een herinnering aan de ernst van geweld in openbare ruimtes en de noodzaak van samenwerking tussen burgers en de politie.
Historische context van het gebied rond het Lünenpad
Het gebied waarin het Lünenpad zich bevindt, is historisch van belang. Het ligt in het zuidwesten van Zwolle, een gebied dat al sinds de veertiende eeuw geïnvesteerd is in afwateringssystemen. In dit deel van Zwolle zijn weteringen aangelegd, die parallel aan de IJssel lopen. Deze weteringen zijn onderdeel van het stedelijke groen- en recreatieplan en worden ook gebruikt voor sport- en wandelactiviteiten.
De wijk Zwolle-Zuid, waarin het Lünenpad zich bevindt, is historisch verbonden aan oude landroutes en linten, zoals de Zwarteweg, Oude Deventerstraatweg, Schellerbergweg en Ittersumallee. Deze routes zijn niet alleen van historisch belang, maar ook functioneel: ze dienen als groene verbindingen en recreatiepaden.
Archeologische betekenis van het plangebied
Het plangebied in het zuidwesten van Zwolle is van archeologisch belang. De regio kent restanten van menselijke activiteiten uit het Mesolithicum, zoals haardkuilen en vuursteenafslagen. Deze vondsten zijn gedaan in gebieden zoals de dekzandrug Vrouwenlaan en de dekzandrug Hanzeland.
Bijvoorbeeld, in 1994 zijn zestig Mesolithische haardkuilen opgegraven aan de Vrouwenlaan/Energieweg. Deze haardkuilen zijn de oudste bekende menselijke sporen binnen de gemeente Zwolle. In 2003 zijn er nog twintig haardkuilen opgegraven aan de Ittersumallee. Deze vondsten tonen aan dat het gebied al duizenden jaren geleden bewoond werd.
De archeologische waardering van het gebied is voor een deel 50%, wat betekent dat het een middelmatige kans biedt op archeologische vondsten. In het bestemmingsplan is daarom een dubbelbestemming ingevoerd: "Waarde - Archeologie". Deze regeling zorgt ervoor dat bij bouwprojecten rekening wordt gehouden met de mogelijkheid van archeologische vondsten. De informatie over deze regels is opgenomen in het bestemmingsplan, in een aparte paragraaf.
Groene structuur en recreatie
De stedelijke hoofdgroenstructuur in Zwolle Zuid is van groot belang voor de leefbaarheid van het gebied. In dit deel van de stad zijn oude gedeelten gelegen op zandruggen, zoals de buurtschap Schelle en de wijk Ittersum. Deze gebieden zijn verbonden door oude landroutes, die vaak begeleid worden door bomenrijen.
De stedelijke hoofdgroenstructuur, zoals die is vastgelegd in de Groene Kaart (2013), omvat een netwerk van droge groene verbindingen, zoals de Oude Deventerstraatweg, Grenslaan, Schellerweg, Schellerallee en Schellerbergweg. Deze routes vormen niet alleen een visuele schakering in de stad, maar ook een recreatie- en sportnetwerk.
Daarnaast zijn er weteringen, zoals de Steenwetering, die als natte verbindingen zijn opgenomen in de groenstructuur. Deze weteringen zijn belangrijk voor het ecologisch evenwicht en de recreatie. Het water moet visueel en functioneel ononderbroken blijven.
Demografie van de wijk Schellerbroek
De wijk Schellerbroek, die zich in de buurt van het Lünenpad bevindt, is een typische voorbeeld van een buurtschap in het zuidwesten van Zwolle. De buurt heeft een totale oppervlakte van 63 hectare, waarvan 61 hectare land en 2 hectare water. De buurt is gecodeerd als BU01935020 en ligt in het postcodegebied 8017AD-8017HN.
Schellerbroek telt 1.425 inwoners. De bevolkingsverdeling is als volgt: 50,2% man en 49,8% vrouw. De meeste inwoners zijn tussen de 45 en 65 jaar oud (27,0%). Andere leeftijdscategorieën zijn: 26,0% ouder dan 65 jaar, 23,9% tussen 25 en 45 jaar, 12,6% jonger dan 15 jaar en 10,9% tussen 15 en 25 jaar.
Van de inwoners is 47,0% ongehuwd, 42,5% gehuwd, 6,7% gescheiden en 3,9% verweduwd. De meeste inwoners komen uit Nederland (1.200 personen), 55 inwoners zijn van Europese afkomst en 165 inwoners komen uit landen buiten Europa.
Er zijn 690 huishoudens in Schellerbroek. 35,5% van deze huishoudens zijn eenpersoonshuishoudens, 38,4% huishoudens zonder kinderen en 26,1% huishoudens met kinderen. De gemiddelde huishoudensgrootte is 2,1 personen, wat overeenkomt met de landelijke gemiddelde.
In Schellerbroek zijn er 1.200 inkomensontvangers. Het gemiddelde inkomen per inkomensontvanger is €37.200, wat iets lager is dan het nationale gemiddelde (€37.400). Per inwoner ligt het gemiddelde inkomen op €31.800, wat hoger is dan het nationale gemiddelde van €30.800.
De meeste inwoners van Schellerbroek zijn laagopgeleid: 45,1% heeft HBO of WO, 39,8% heeft HAVO, VWO of MBO 2-4 en 15,0% heeft VMBO of MBO 1.
De Rozeboom: een herberg met historische betekenis
Een historisch interessant gebouw in de buurt van het Lünenpad is de Rozeboom, een herberg met uitspanning aan de Zwarteweg. De Zwarteweg is een oude weg naar Deventer, en de naam dateert waarschijnlijk uit de negentiende eeuw. De Rozeboom is een bekende herberg in de geschiedenis van Zwolle, met een waardering van 50%.
In 1825 werd de herberg gebruikt als onderkomen tijdens de watersnoodramp. Gerrit Buisman, de kastelein, moest met zijn zieke vrouw en drie zonen op de zolder vluchten. Een dag later werd het gezin gered. Na het aanleggen van de Oude Deventerstraatweg in de jaren 1825-1850 raakte de Rozeboom in een isolement. De herberg werd verplaatst naar de Nieuwe Deventerweg, waar later een Chinees restaurant gevestigd werd.
Samenwerking en veiligheid
Het incident aan het Lünenpad benadrukt het belang van samenwerking tussen burgers en de politie. De oproep aan getuigen om zich te melden heeft goed gewerkt: meerdere tips hebben geleid tot de arrestatie van een verdachte. Deze samenwerking is essentieel voor het opsporen van misdrijven en het herstellen van veiligheid in openbare ruimtes.
Naast de politie is ook de gemeente verantwoordelijk voor veiligheid en recreatie. Het structuurplan van Zwolle Zuidwest benadrukt dat in het structuurgroen voorzieningen kunnen worden gebouwd die passen bij de functie van het gebied. Tegelijkertijd worden nieuwe ontwikkelingen beperkt om het landschap en de archeologische waarde te behouden.
Toekomstige uitdagingen en kansen
Het gebied rond het Lünenpad staat voor zowel uitdagingen als kansen. Aan de ene kant benadrukt het recente incident de behoefte aan een veiligere omgeving, waarin burgers en autoriteiten samenwerken. Aan de andere kant biedt het gebied rijke historische, archeologische en recreatieve mogelijkheden. De weteringen en groene verbindingen vormen een unieke combinatie van functie en esthetiek, die bezoekers uit binnen- en buitenland aantrekt.
Daarnaast is het archeologisch onderzoek in het gebied nog niet volledig afgerond. De haardkuilen en vuursteenafslagen uit het Mesolithicum vragen om verdere analyse, met betrekking tot houtsoorten en datering. Deze vondsten kunnen belangrijke inzichten geven over de vroege bewoning van het gebied en de leefomstandigheden van de vroege bewoners.
Conclusie
Het gebied rond het Lünenpad in Zwolle is een symbool voor zowel recente feiten als historische en natuurlijke waarde. Het recente incident benadrukt de noodzaak van samenwerking tussen burgers en autoriteiten om veiligheid te waarborgen. Tegelijkertijd toont het gebied een rijke historische en archeologische context, waarin restanten uit het Mesolithicum zijn opgegraven. De groene structuur en recreatieve routes vormen een unieke combinatie van functie en leefbaarheid. De wijk Schellerbroek, met haar demografische en sociale samenstelling, is een typisch voorbeeld van de wijkontwikkeling in het zuidwesten van Zwolle.
Zowel voor inwoners als voor bezoekers is het Lünenpad en het omliggende gebied een interessant en veelzijdig deel van Zwolle. Het biedt historische inzichten, recreatieve activiteiten en een levendig maatschappelijk klimaat.