Zwolle’s Haven: Gelegenheid, Faciliteiten en Uitdagingen voor Binnenvaartgasten
september 23, 2025
De Borneostraat in Zwolle is meer dan alleen een woonstraat in de Indischebuurt. Aan de hand van archieven, kaarten en historische documenten blijkt dat deze straat in de loop van de jaren een belangrijk historisch en functioneel aspect heeft gekregen. Deze artikelen zullen hier dieper op ingaan, met een focus op de geschiedenis van de straat, de toegankelijkheid en de rol die de Borneostraat heeft gespeeld in de stadsontwikkeling van Zwolle.
Inleiding
De Borneostraat ligt in de Indischebuurt van Zwolle, een wijk die in het verleden een typische arbeiderswijk was. Deze straat werd in 1930 geïdentificeerd als onderdeel van een bredere stadsontwikkeling, waarbij ook aandacht werd besteed aan de toegankelijkheid en het saneren van woningtoestanden. De straat is genoemd naar het eiland Borneo, wat wijst op de koloniale geschiedenis van Nederland. In de historische kaartenarchieven en archieven van het Ministerie van Koloniën is duidelijk te zien hoe de Borneostraat en de Indischebuurt in het kader van stadsontwikkeling werden genoemd en gepland.
Deze analyse is gebaseerd op diverse bronnen, waaronder kaartenarchieven, archieven van het Ministerie van Koloniën en stadsarchieven. Hieruit is een beeld ontstaan van de historische context, de toegankelijkheid en de functionele rol van de Borneostraat in Zwolle.
De historische context van de Borneostraat
De Borneostraat is in de jaren 1930 genoemd in documenten rondom stadsontwikkeling in Zwolle. In een tekst uit 1930 wordt de Borneostraat als onderdeel van de Lindelaan genoemd, die samen met andere straten zoals de Frederik-Hendrikstraat als rijtoerfunctioneel werd ingezet voor bezoeken van de koninklijke familie. Dit suggereert dat er in die tijd al sprake was van een strategische inzet van straten zoals de Borneostraat voor zowel stadsvervoer als toeristische en culturele doeleinden.
Ook uit kaartenarchieven blijkt dat in de jaren 1814 tot 1822 kaarten en tekeningen werden gemaakt van overzeese gebieden, inclusief Borneo. Deze kaarten werden later onderdeel van het Nationaal Archief en werden gebruikt voor diverse doeleinden, zoals het opstellen van nieuwe stadsontwikkelingsplannen.
In de Indischebuurt zijn woningen uit 1930 geregistreerd, zoals Borneostraat 68, die 4 kamers bevat en een perceeloppervlakte van 71 m². Dit wijst op de aanwezigheid van arbeiderswoningen die tijdens die jaren werden gebouwd.
Toegankelijkheid en verkeer
De Borneostraat was in 1930 onderdeel van een bredere toegankelijkheidsplan van de gemeente Zwolle. In de tekst uit 1930 wordt vermeld dat de gemeente de Lindelaan in een toestand bracht die geschikt was voor rijtuigen. Ook werd de doorbraak naar de Borneostraat voorbereid, wat suggereert dat er sprake was van een verbetering van de infrastructuur.
Deze doorbraak betekende een eerste stap in de sanering van de woningtoestanden in de Indischebuurt. Dit maakte het mogelijk voor de koninklijke familie om tijdens een rijtoer langs de Krim te rijden, waarbij ook de Borneostraat werd aangedaan. Deze toegang was cruciaal voor het demonstreren van de stadsontwikkelingsmaatregelen.
In de kaartarchieven van het Ministerie van Koloniën zijn diverse hydrografische kaarten en tekeningen beschreven, waarin verkeer en toegankelijkheid van straten en wegen in de koloniale context werden geïnventariseerd. Deze kaarten werden gebruikt voor zowel stadsontwikkeling als voor het onderhouden van de infrastructuur.
De rol van de Borneostraat in de stadsontwikkeling
De Borneostraat speelde een rol in de bredere stadsontwikkeling van Zwolle. In de jaren 1930 was er sprake van een sanering van de woningtoestanden in de Indischebuurt. Deze maatregelen hadden als doel de leefomstandigheden van de inwoners te verbeteren en de straten functioneel te maken voor verkeer en toegankelijkheid.
De Borneostraat was hierin een sleutelstraat. De doorbraak die werd gemaakt naar deze straat was een eerste stap in de sanering van de woningtoestanden in de wijk. Dit betekende dat de Borneostraat niet alleen een woningfunctie had, maar ook een rol speelde in de bredere stadsontwikkeling.
In de tekst uit 1930 wordt verder duidelijk dat de Borneostraat samen met andere straten als onderdeel van een rijtoerfunctioneel werd ingezet. Dit suggereert dat er sprake was van een strategische inzet van straten zoals de Borneostraat in het kader van stadsontwikkeling.
Toegang tot historische kaarten en archieven
De Borneostraat en de Indischebuurt zijn beschreven in diverse kaartenarchieven en archieven van het Ministerie van Koloniën. Deze archieven bevatten getekende en gedrukte thematische en topografische kaarten, atlassen, (stads)plattegronden en tekeningen van gebouwen en overzeese bezittingen.
In het Nationaal Archief zijn diverse kaarten en tekeningen beschreven die betrekking hebben op de Borneostraat en andere straten in Zwolle. Deze kaarten zijn onderdeel van het archief van de Stuurmanskamer in het koloniaal etablissement in Amsterdam (1814-1822). In deze stuurmanskamer werden jaarlijks verantwoordingen gemaakt van de inhoud van de kaarten en zeemansgidsen.
In 1880 werden diverse kaarten overgedragen naar het Nationaal Archief. Deze kaarten zijn beschreven in de catalogus van l'Honoré-Naber (1914). Daarnaast zijn er manuscripttekeningen van J.G. Loten, H.A. Henrici en N. Engelhard aanwezig, die verband houden met de koloniale geschiedenis van Nederland.
De historische betekenis van de Borneostraat
De Borneostraat heeft een historische betekenis als onderdeel van de stadsontwikkeling van Zwolle. De straat was in de jaren 1930 een sleutelstraat in de Indischebuurt en werd gebruikt als onderdeel van een rijtoerfunctioneel. Deze toegang maakte het mogelijk voor de koninklijke familie om langs de Krim te rijden en de woningtoestanden in de wijk te demonstreren.
In de kaartenarchieven is duidelijk te zien hoe de Borneostraat in de bredere context van stadsontwikkeling werd genoemd en gepland. De straat is genoemd in diverse documenten en kaarten die betrekking hebben op de toegankelijkheid en de sanering van woningtoestanden in de Indischebuurt.
De naam van de straat, die verwijst naar het eiland Borneo, wijst op de koloniale geschiedenis van Nederland. In de kaartenarchieven van het Ministerie van Koloniën zijn diverse kaarten en tekeningen beschreven die betrekking hebben op Borneo en andere overzeese gebieden.
De huidige situatie van de Borneostraat
De Borneostraat is tegenwoordig nog steeds een woonstraat in de Indischebuurt van Zwolle. In de huidige kaarten en archieven zijn woningen uit 1930 geregistreerd, zoals Borneostraat 68. Deze woning heeft een oppervlakte van 80 m² en een perceeloppervlakte van 71 m². De woning telt 4 kamers, waarvan 3 slaapkamers.
De Borneostraat is tegenwoordig ook een belangrijke woonwijk in Zwolle. De Indischebuurt is in de loop van de jaren verder ontwikkeld en is tegenwoordig een levendige wijk met diverse woningen en faciliteiten.
In de huidige kaarten en archieven is duidelijk te zien hoe de Borneostraat zich ontwikkeld heeft in de loop van de jaren. De straat is tegenwoordig onderdeel van de bredere stadsontwikkeling van Zwolle en speelt een rol in de toegankelijkheid en infrastructuur van de wijk.
Conclusie
De Borneostraat in Zwolle heeft een rijke historische context en speelde een rol in de stadsontwikkeling van de Indischebuurt. In de jaren 1930 was de straat onderdeel van een bredere toegankelijkheidsplan en werd gebruikt als onderdeel van een rijtoerfunctioneel. De straat is genoemd in diverse kaartenarchieven en archieven van het Ministerie van Koloniën.
De Borneostraat is tegenwoordig nog steeds een woonstraat in de Indischebuurt en is onderdeel van de bredere stadsontwikkeling van Zwolle. De straat heeft een historische betekenis als onderdeel van de sanering van woningtoestanden en de toegankelijkheid van de wijk.
In de kaartenarchieven is duidelijk te zien hoe de Borneostraat in de bredere context van stadsontwikkeling werd genoemd en gepland. De straat is genoemd in diverse documenten en kaarten die betrekking hebben op de toegankelijkheid en de sanering van woningtoestanden in de Indischebuurt.
De naam van de straat, die verwijst naar het eiland Borneo, wijst op de koloniale geschiedenis van Nederland. In de kaartenarchieven van het Ministerie van Koloniën zijn diverse kaarten en tekeningen beschreven die betrekking hebben op Borneo en andere overzeese gebieden.