Gratis en Korting voor Tickets op de Handwerkbeurs in Zwolle
september 23, 2025
De sfeer van een historische kerk combineren met een moderne boekhandel, een horecafunctie en culturele activiteiten: dat is wat Van der Velde in de Broeren in Zwolle biedt. Gevestigd in de Broerenkerk, een rijksmonument uit de 15e eeuw, is deze boekhandel een unieke en veelbezoekte locatie geworden. Het project is ontstaan uit een langdurig en complex herbestemmingstraject dat sinds de jaren negentig aan de orde was. Tegenwoordig is het niet alleen een winkelpunt, maar ook een culturele hub in het hart van Zwolle.
In dit artikel wordt de geschiedenis van de Broerenkerk besproken, de ontwikkeling van het herbestemmingstraject, de huidige functies van de boekhandel, en de impact van deze locatie op de toeristische aantrekkingskracht van Zwolle.
De geschiedenis van de Broerenkerk
De Broerenkerk is een historisch kerkgebouw dat in 1465 door de dominicanen werd gesticht als deel van het Broerenklooster. Het klooster en de kerk bevonden zich op een smalle strook land ten noorden van de oude stadskern van Zwolle. In 1580 werd het klooster gesloten, maar de kerk bleef in gebruik. Vanaf 1640 werd de Broerenkerk gebruikt voor protestantse erediensten. In 1983 stopte de kerk met haar religieuze functie en werd ze gesloten.
Tijdens de restauratieperiode van 1983 tot 1988 kwamen spectaculaire gewelfschilderingen aan het licht onder de lagen witkalk. Daarna werd de kerk gebruikt voor culturele evenementen en tentoonstellingen, maar ze had nog geen duidelijke functie gekregen. Pas in 2010 werd de Broerenkerk opnieuw ingebruikt, nu als boekhandel.
Van herbestemmingstraject naar realiteit
Vanaf de jaren negentig werd over de herbestemming van de Broerenkerk gesproken. De voormalige eigenaar van de boekhandel Waanders wilde een boekhandel met nevenfuncties in de kerk vestigen. Het traject bleek echter veel ingewikkelder dan verwacht.
Het plan werd door het college niet direct afgekeurd, maar er waren ook veel juridische, financiële en monumentale obstakels. De totale strijd duurde zeven jaar. Aanvankelijk was de geplande opening in november 2012, maar die datum werd niet gehaald. In 2005 was de geplande begroting 2 miljoen euro, maar uiteindelijk liep het totaal op tot ongeveer 5 miljoen euro.
De toestemming voor de horeca en de aanbouw van terrassen was ook een belangrijke factor in het traject. In de vorm van aanbouw in de vorm van huisjes aan de buitenkant van de kerk is de horeca gevestigd. De toestemming voor het terras op het plein voor de Broerenkerk is een grote opsteker geweest. Het terras biedt 100 stoelen en is sindsdien een van de grootste terrassen in Zwolle.
Beschrijving van de huidige functies
De huidige functie van de Broerenkerk is boekhandel met horeca, expositieruimte en kantoorfaciliteiten. Het programma bestaat uit 1000 m² winkelruimte, 200 m² horeca, 200 m² expositieruimte en extra faciliteiten zoals kantoren, keuken en magazijnen. De constructie van de drie verdiepingen in de zijbeuk is autonoom, zodat de inrichting in de toekomst verwijderd zou kunnen worden zonder het monumentale gebouw aan te tasten.
De moderne inrichting van Van der Velde in de Broeren is verweven met de traditionele stijlelementen van de kerk. Dit maakt het een unieke ruimte die niet alleen ideale voorwaarden biedt voor het boekhandelbedrijf, maar ook een culturele en belevenisfunctie heeft. De collectie boeken verandert regelmatig, en het assortiment van cadeauartikelen, eten en drinken is continu vernieuwd. Daarnaast worden er regelmatig lezingen en concerten georganiseerd.
Touristische aantrekkingskracht
Sinds de opening van Van der Velde in de Broeren is de locatie een belangrijke toeristische trekpleister geworden. In de eerste twee weken na de opening bezochten 37.700 mensen de boekhandel. Hoewel niet iedere bezoeker iets koopt, draagt het verkeer positief bij aan de horecaactiviteiten. Tussen de middag worden er circa 250 lunches geserveerd, wat aantoont dat het restaurant- en horecagedeelte van de boekhandel een succes is.
De toeristeninformatie van Zwolle is gevestigd tegenover de ingang van de Broerenkerk. Hier kunnen bezoekers informatie krijgen over wandel- en fietsroutes, evenementen, musea en boetiekjes in de regio. Voor toeristen is Van der Velde in de Broeren dus niet alleen een boekhandel, maar ook een startpunt voor andere activiteiten in Zwolle.
Cultuur en belevenis
Van der Velde in de Broeren is niet gewoon een boekhandel, maar een culturele en belevenisruimte. De eigenaar, Wim Waanders, wilde de boekhandel niet alleen als verkoopplaats gebruiken, maar ook als een centrum voor kunst, media en cultuur. De sfeer van het oude kerkgebouw speelt daarbij een cruciale rol.
In een artikel van Marianne Lamers uit 2013 zegt Waanders: "Oude gebouwen hebben sfeer en je kunt er meerdere functies bij elkaar brengen. Een boek is een cultuur- en een sfeerproduct, iets waar je emotie aan kunt beleven. Het is een ding dat je mooier kunt maken door bijvoorbeeld iets te doen aan zijn omgeving. Daar moeten uitgevers en boekhandelaren zich bewuster van zijn."
Dit idee is concreet uitgevoerd in de Broerenkerk. Het programma van de boekhandel omvat niet alleen boeken en cadeauartikelen, maar ook exposities, lezingen en concerten. Dit maakt het een multifunctionele ruimte waar zowel boekenliefhebbers als culturele toeristen terecht kunnen.
Conclusie
Van der Velde in de Broeren is een succesvolle herbestemming van de Broerenkerk in Zwolle. Het project is ontstaan uit een langdurig en complex proces dat sinds de jaren negentig aan de orde was. Hoewel er obstakels waren, is het nu een unieke combinatie van boekhandel, horeca en culturele activiteiten geworden.
De locatie is niet alleen een aantrekkelijke winkel, maar ook een culturele en belevenisruimte. Het biedt toeristen en inwoners een unieke ervaring in een historisch gebouw. Door het aanbod van boeken, eten, drinken en culturele programma’s is Van der Velde in de Broeren een toeristische trekpleister geworden.
De Broerenkerk is een rijksmonument met een rijke historie, en de herbestemming ervan is een inspiratiebron voor andere projecten op het gebied van religieus erfgoed. Het verhaal van de Broerenkerk toont aan dat historische gebouwen hergebruikt kunnen worden zonder hun karakter te verliezen.