Café Culture in Zwolle: Een Gids door de Locaties, Sfeer en Activiteiten
september 23, 2025
De wijk Wipstrik in Zwolle is een historisch en functioneel onderdeel van de stad. Gelegen aan de oostkant van het stadscentrum, biedt deze wijk een mix van woningtypes, een rijke geschiedenis en een levendig wijkleven. In deze artikel wordt ingegaan op de demografie, geschiedenis, infrastructuur en faciliteiten van Wipstrik, op basis van betrouwbare informatie uit recente bronnen.
Locatie en demografie
Wipstrik is een wijk van de stad Zwolle in de provincie Overijssel. Het ligt aan de oostkant van de stad en grenst aan de wijken Diezerpoort en Assendorp. De wijk telt ongeveer 6.380 inwoners en heeft een totale oppervlakte van 116 hectare, waarvan 112 hectare land en 5 hectare water is. De wijk is verdeeld in twee delen: Wipstrik-Noord en Wipstrik-Zuid, gescheiden door de Wipstrikkerallee.
De demografie van Wipstrik vertoont een diversiteit. De meeste inwoners zijn jongvolwassenen, met 30,7% van de bevolking tussen 25 en 45 jaar. De inwonersverdeling is als volgt:
- 24,0% tussen 45 en 65 jaar
- 18,9% 65 jaar of ouder
- 16,5% 0 tot 15 jaar
- 9,8% 15 tot 25 jaar
De wijk is ook divers qua nationaliteit: 5.440 inwoners komen uit Nederland, 300 uit Europa en 645 uit landen buiten Europa. In termen van huishoudens zijn er 3.235 huishoudens, waarvan 45,6% eenpersoonshuishoudens zijn, 26,9% huishoudens zonder kinderen en 27,5% huishoudens met kinderen. De gemiddelde huishoudensgrootte is 2,0 personen.
Geschiedenis en herkomst van de naam
De naam "Wipstrik" is historisch verankerd. Het woord betekent letterlijk "galg" en verwijst naar de tijd waarin mensen in de wijk strafrechtelijk werden opgehangen. Aan de Wipstrikkerallee, de centrale straat van de wijk, werd tot 1837 de doodstraf uitgevoerd. De binnenstad van Zwolle was niet geschikt voor dergelijke openbare straffen, waardoor de wijk zich ontwikkelde als het uitvoerlocatie voor executies. De Wipstrikkerallee, gesierd met oude bomen aan beide zijden, was het centrum van deze historische praktijk.
In de 20e eeuw groeide Wipstrik uit tot een woonwijk met een mix van woningtypes, van arbeiderswoningen tot herenhuizen en appartementen. De wijk is sindsdien verder ontwikkeld, waarbij de zeeheldenbuurt het laagste woningwaardingcijfer heeft, terwijl het noordelijke deel met hogere woningwaardes en appartementen het wijkbeeld vormt. De Wipstrikkerallee is het wijkcentrum met de hoogste woningwaardes.
Woningbouw en woningvoorraad
De wijk biedt een diverse woningvoorraad, inclusief koop- en huurwoningen. De woningtypes variëren van arbeiderswoningen en herenhuizen tot flatgebouwen met appartementen. In Wipstrik-Noord is sprake van een schrijversbuurt en Oosterenk, terwijl Wipstrik-Zuid de zeeheldenbuurt bevat. De wijk is een populaire woonlocatie vanwege de combinatie van historische waarde, goede bereikbaarheid en de nabijheid van het stadscentrum.
Het bestemmingsplan Wipstrik, gemaakt in het kader van het project "Zwolle op Orde", bevat geen nieuwe bouwtitels voor stedelijke ontwikkelingen met woningbouw. De huidige regelingen zijn gericht op het behouden van het huidige wijkbeeld en het voldoen aan regionale behoeften. De wijk wordt gekenmerkt door een mix van woningtypes en een stabiele woningbouwmarkt.
Infrastructuur en faciliteiten
Hoewel Wipstrik geen grote winkelgebieden of detailhandelcentra bevat, zijn er wel voldoende faciliteiten voor de dagelijkse wijkbehoeften. Op de Roemer Visscherstraat en Evertsenstraat zijn een supermarkt en een slager aanwezig. Daarnaast zijn er wijkoverstijgende commerciële functies zoals een tapijtwinkel, een muziekwinkel en een rijwielhandel. Deze faciliteiten vormen een belangrijk onderdeel van het wijkleven en zorgen voor een zekere mate van zelfvoorzienendheid.
Een van de meest opvallende faciliteiten in Wipstrik is het openluchtzwembad aan de Ceintuurbaan. Het zwembad, dat al sinds 1992 in gebruik is, beschikt over twee Olympische 50 meterbaden, twee 40 meterbaden en twee peuterbaden. Het zwembad is geen openbare faciliteit; men moet lid zijn van de vereniging die het bad beheert. De vereniging telt ongeveer 5.500 leden en verplicht lidmaatschappen tot een aantal uren vrijwilligerswerk per seizoen. Het zwembad ontvangt tussen de 60.000 en 90.000 bezoekers per jaar.
Daarnaast zijn er medische faciliteiten in de wijk, zoals meerdere huisartsenpraktijken, tandartsen en fysiotherapeuten. Aan de Wipstrikkerallee is ook een praktijk voor natuurgeneeswijzen gevestigd, die een wijkoverstijgende functie heeft. In de wijk zijn ook enkele horeca-eenheden aanwezig, waaronder een restaurant/café en een zalencentrum. Daarnaast is er een bemand motorbrandstofverkooppunt aan de Hanekamp 97.
Verkeer en bereikbaarheid
Wipstrik is goed bereikbaar vanuit het stadscentrum van Zwolle. De wijk ligt niet ver van de belangrijkste verkeersassen van de stad en is goed te bereiken met de fiets, voet of auto. De bereikbaarheid wordt goed beoordeeld door inwoners, hoewel de infrastructuur van de wijk niet zo sterk is als in het centrum. De wijk is ook goed te bereiken met openbaar vervoer, wat bijdraagt aan de woonaantrekkelijkheid.
In termen van milieuaspecten is de wijk vrijwel vrij van geluidhinderknelpunten. Zwolle heeft in 2014 een actieplan geluid opgesteld, waarin de geluidssituatie van de stad is geanalyseerd. In de wijk Wipstrik zijn geen dergelijke knelpunten aangetroffen, wat betekent dat de wijk een rustige omgeving biedt voor inwoners.
Onderwijs en kinderopvang
In Wipstrik zijn meerdere educatieve faciliteiten aanwezig, waaronder kinderopvang, basisonderwijs en voortgezet onderwijs. De gemiddelde reisafstand van inwoners tot de dichtstbijzijnde locaties voor deze faciliteiten is lager dan in de regio. In de buurt Wipstrik-Noord zijn er bijvoorbeeld relatief korte reisafstanden naar basisscholen en voortgezet onderwijs. De onderwijssector is een belangrijk onderdeel van de wijk, hoewel de beoordeling van het onderwijs in de wijk iets lager ligt dan in andere delen van de stad.
Energieverbruik en duurzaamheid
De buurt Wipstrik-Noord heeft specifieke energieverbruikcijfers voor verschillende woningtypen. Deze cijfers geven een indicatie van het energieverbruik per woningtype in 2023. De verbruiksdata zijn als volgt:
| Soort woning | Gemiddeld elektriciteitsverbruik | Gemiddeld gasverbruik |
|---|---|---|
| Appartement | 2.060 kWh | 690 m³ |
| Tussenwoning | 2.270 kWh | 970 m³ |
| Hoekwoning | 2.660 kWh | 1.190 m³ |
| Twee-onder-één-kap woning | 3.090 kWh | 1.290 m³ |
| Vrijstaande woning | 3.700 kWh | 1.730 m³ |
| Koopwoning | 2.580 kWh | 1.110 m³ |
| Huurwoning | 2.110 kWh | 740 m³ |
Deze data geven een duidelijk beeld van het energieverbruik per woningtype en kunnen gebruikt worden voor duurzaamheidsplannen of energiebesparinginitiatieven in de wijk.
Wijkbeeld en woonaantrekkelijkheid
De wijk Wipstrik wordt door inwoners beschreven als "gezellig en warm", "mijn huisje" en "jaren 30 buurt dichtbij centrum en buitengebied". De wijk heeft een positieve score in termen van veiligheid, bereikbaarheid en huisvesting. De wijkbeoordeling door inwoners is 8.3 van 10, wat aangeeft dat de wijk als een aantrekkelijke woonlocatie wordt gezien. De wijk heeft echter iets lagere scores in termen van hygiëne en onderwijs.
De wijk is in de jaren 30 ontwikkeld en heeft sindsdien geleid aan een mix van oude en nieuwe woningen. De Wipstrikkerallee is het centrum van de wijk en biedt een mix van woningen met een hoge woningwaarde. De wijk is goed te combineren met het stadscentrum en biedt een rustige woonomgeving met toegang tot faciliteiten en openbare ruimtes.
Beoordeling en wijkontwikkeling
De wijk Wipstrik is een historisch en functioneel onderdeel van Zwolle. De wijk heeft een rijke geschiedenis, een divers woonbestand en een levendig wijkleven. De beoordeling van de wijk is over het algemeen positief, met goede scores in termen van veiligheid, bereikbaarheid en huisvesting. De wijk is goed bereikbaar vanuit het stadscentrum en biedt voldoende faciliteiten voor de dagelijkse wijkbehoeften. De wijk is ook goed te combineren met de bredere stedelijke infrastructuur van Zwolle.
Hoewel de wijk enkele beperkingen heeft, zoals een beperkt winkelapparaat en iets lagere scores in onderwijs en hygiëne, is de wijk over het algemeen een woonplek met een sterk wijkgevoel en een levendig wijkleven. De wijkontwikkeling is gericht op het behouden van het huidige wijkbeeld en het voldoen aan regionale behoeften.
Conclusie
Wipstrik is een historisch en functioneel wijkje in Zwolle dat een mix van woningtypes, een rijke geschiedenis en een levendig wijkleven biedt. De wijk is goed bereikbaar vanuit het stadscentrum en heeft voldoende faciliteiten voor de dagelijkse wijkbehoeften. De beoordeling van de wijk is over het algemeen positief, met goede scores in termen van veiligheid, bereikbaarheid en huisvesting. De wijk is een aantrekkelijke woonlocatie met een sterk wijkgevoel en een rustige woonomgeving. Voor toeristen en bezoekers is Wipstrik een interessant en historisch deel van Zwolle dat de stad een rijke en diverse wijkstructuur geeft.