Uitspraken van de Rechtbank Zwolle: Transparantie en Jurisprudentie in de Nederlandse Rechtspraak
september 22, 2025
De treinverbindingen tussen Leeuwarden en Zwolle zijn in de afgelopen jaren op verschillende vlakken voorzien van verbeteringen. Deze ontwikkelingen zijn onderdeel van bredere plannen om het noorden van Nederland en de Randstad beter met elkaar te verbinden. Aan de hand van recente ontwikkelingen, plannen en verbeteringen, wordt duidelijk wat deze wijzigingen betekenen voor reizigers, zowel in de dagelijkse commutering als voor toeristen die in de regio verblijven of toekomstige reizen plannen.
Deze artikelen bieden een overzicht van de huidige en toekomstige dienstregelingen, de rol van ProRail en NS in de uitbreiding van het spoorplan, en mogelijke veranderingen in de organisatie van de treinritten in het kader van de toekomstige open-toegangslijnen.
Huidige dienstregeling tussen Leeuwarden en Zwolle
De huidige Sprinterverbinding van Leeuwarden naar Zwolle heeft al een aanzienlijke verbetering ondergaan. Vanaf 6 september is het mogelijk om van maandag t/m vrijdag twee keer per uur rechtstreeks van Leeuwarden naar Zwolle te reizen. Deze verbetering betekent dat reizigers niet langer in Meppel hoeven over te stappen, wat de reistijd met 1 minuut verkort. In de avonduren en op weekends rijdt de Sprinter drie keer per uur, terwijl in de resterende dagen van de week de frequentie op twee treinen per uur ligt.
Deze wijziging is mogelijk gemaakt door investeringen van onder andere de provincie Fryslân en de voortvarende aanleg van nieuwe infrastructuur rond Zwolle door ProRail. Voor reizigers die vanuit Wolvega, Akkrum of Grou-Jirnsum naar Zwolle reizen, betekent deze verbetering een tijdwinst van ongeveer 10 minuten.
Toekomstige ontwikkelingen en uitbreidingen
De verbetering van de dienstregeling is slechts één onderdeel van de bredere plannen om de treinverbindingen in het noorden van Nederland te optimaliseren. ProRail heeft onlangs het startsein gegeven voor een spoorverdubbeling tussen Zwolle en Herfte, een cruciaal onderdeel van het "Spoorplan Noord-Nederland". Dit project is gericht op het creëren van snellere en robuustere verbindingen tussen het noorden en de Randstad.
Deze spoorverdubbeling maakt het mogelijk om extra treinen te rijden tussen Zwolle en Leeuwarden, waardoor de reistijd verder kan worden verkort. Bovendien zullen de overstaptijden in Zwolle verbeteren, doordat treinen richting Enschede en Deventer tegelijk met de treinen naar Leeuwarden en Groningen kunnen vertrekken. Hierdoor wordt de reistijd tussen Zwolle en Leeuwarden / Groningen verder verkort, en krijgt de reiziger twee keer per uur aansluiting op de regionale treinen in Leeuwarden / Groningen.
Het project is gefinancierd door het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en de noordelijke provincies Groningen, Friesland, Drenthe en Overijssel. De bouwactiviteiten zijn vanaf 2018 begonnen en zullen zich tot en met 2021 uitstrekken. Deze investeringen zijn onderdeel van het grotere doel om het noorden van Nederland met elkaar en met de rest van het land beter te verbinden.
Wijzigingen in de dienstregeling voor 2024
De NS heeft voor 2024 plannen gemaakt om de huidige dienstregeling verder te verbeteren. Tussen Leeuwarden en Zwolle is het plan om een nieuwe Sprinter in te voeren die niet meer in Meppel omkeert, maar rechtstreeks naar Lelystad rijdt. Hierdoor verdwijnt de overstap van 25 minuten in Zwolle tussen Leeuwarden en Dronten / Kampen Zuid. De reistijd van Meppel naar Dronten wordt daardoor met 22 minuten verkort, van 59 minuten naar 37 minuten.
Daarnaast plaatst NS de doorgaande Sprinter in de avonduren en op weekends van twee naar drie rechtstreekse treinen per uur. Tussen Zwolle en Lelystad wordt in het weekend overdag de doorgaande Sprinter één keer per uur aangevuld, zodat er twee Sprinters per uur blijven rijden.
Op zondagochtend is het plan om op diverse trajecten, zoals tussen Zutphen en Zwolle en van Enschede naar Deventer, de treindienst eerder op te starten. Dit betekent voor reizigers in regio’s zoals Hoogeveen een aanzienlijke verbetering in de toegankelijkheid en het reiscomfort.
Rol van Arriva en de open-toegangslijnen
De toekomstige ontwikkelingen van de treinverbindingen tussen Leeuwarden en Zwolle zijn niet alleen bepaald door NS, maar ook door Arriva. Arriva heeft kans gemaakt om de stoptreinen tussen Zwolle en het noorden van Nederland over te nemen van NS. De lijnen naar Groningen en Leeuwarden vallen nu nog onder de hoofdrailnetconcessie, het exclusieve contract dat NS met de overheid heeft. Echter, dit contract lijkt onder druk te staan, en Arriva heeft een uitspraak gekregen van het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb) dat het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat opnieuw in gesprek moet treden met Arriva.
De spoorlijn Zwolle - Groningen is intussen door de ACM toegewezen als een 'open-toegang' traject. Dit betekent dat er tussen de treinen van NS door kan worden gereden. Het zou gaan om 24 treinritten per week, iets minder dan wat de vervoerder oorspronkelijk beoogde.
Deze ontwikkeling kan leiden tot veranderingen in de huidige dienstregeling en biedt mogelijk meer keuzes en flexibiliteit voor reizigers. Het is echter nog onduidelijk hoe het definitieve beeld eruit zal zien, aangezien er onzekerheid is over beschikbare personeel, capaciteit op het spoor en de vraag naar reizen.
Wat betekent dit voor toeristen?
Voor toeristen die in het noorden van Nederland verblijven of plannen om toekomstige reizen in de regio te maken, zijn deze verbeteringen van groot belang. De snellere en betrouwbaardere treinverbindingen tussen Leeuwarden en Zwolle maken het gemakkelijker en efficiënter om de verschillende steden en dorpen in de regio te verkennen. Voor reizigers die vanuit het noordwesten van het land reizen, betekent het ook dat er meer aansluiting is op treinen naar de Randstad en andere grote steden in het land.
Daarnaast maakt de toekomstige inzet van Arriva op de open-toegangslijnen het mogelijk dat er meer alternatieve opties beschikbaar komen voor reizigers. Dit kan vooral van belang zijn voor toeristen die gevoelig staan voor prijs of die flexibiliteit in hun reisplanning willen.
Conclusie
De treinverbindingen tussen Leeuwarden en Zwolle zijn onderdeel van een breder plan om het noorden van Nederland en de Randstad beter met elkaar te verbinden. De huidige verbeteringen van NS, zoals het doorrijden van de Sprinter van Leeuwarden naar Zwolle, hebben al leiding gegeven tot snellere reistijden en een betere reiservaring voor reizigers. De plannen voor 2024 en de toekomstige open-toegangslijnen zullen dit beeld verder uitbreiden.
De investeringen van ProRail, de samenwerking tussen NS en de noordelijke provincies, en de mogelijke rol van Arriva in de toekomstige dienstregelingen zijn allemaal onderdelen van een groter plan om het reizen in het noorden van Nederland efficiënter en toegankelijker te maken. Voor toeristen betekent dit dat er steeds meer mogelijkheden zijn om het land te verkennen, met minder reistijd en meer flexibiliteit.