Winkelen in Zwolle op zondag: tips, openingstijden en sfeer
september 22, 2025
Zwolle is een stad met een rijke historie en tradities, waarin lichtjesroutes en herdenkingsactiviteiten tijdens de kerstmaanden een belangrijke rol spelen. Deze evenementen combineren sfeer, historie en gemeenschapszin. In dit artikel geven we een overzicht van de belangrijkste kerstactiviteiten in Zwolle in het kader van lichtjesroutes, herdenkingsrituelen en lichtfestivaltradities, gebaseerd op recente bronnen.
Traditionele Lichtjeswandeling in het Engelse Werk
Een van de bekendste kerstactiviteiten in Zwolle is de jaarlijkse Lichtjeswandeling in het Engelse Werk. Deze wandeling vindt traditioneel op de derde kerstdag plaats en is sinds 2024 weer een vaste traditie. De organisatie ligt in handen van Carlijn Hartlief, die het evenement organiseert in een sfeervolle, toegankelijke setting.
De route start bij uitspanning 't Engelse Werk en loopt door het verlichte park. Bezoekers kunnen tussen 18.00 en 21.00 uur beginnen aan de wandeling, die ongeveer 2,5 kilometer lang is en 45 tot 60 minuten duurt. De wandeling is toegankelijk voor mensen met een beperking, met kinderwagens en buggies. In geval van ondoordringbare obstakels zijn alternatieve routes aangegeven. Medewerkers van de organisatie zijn aanwezig om hulp te bieden.
De route is verlicht met lichtjes, die bezoekers zelf kunnen kopen. De inkomsten dienen om de kosten van het evenement te dekken, zoals verlichting, verkeersregelaars en EHBO. Ook worden vrije giften geaccepteerd. Aan het startpunt worden kleine warme versnaperingen verkocht, terwijl het horecagebouw 'De Uitspanning' op dat moment gesloten is. Bezoekers worden uitgenodigd om te fietsen of openbaar vervoer te gebruiken.
Honden zijn welkom, mits aangelijnd en voorzien van een eigen lampje. Het gebruik van fakkels of open vuur is niet toegestaan.
Herdenking van oorlogsgraven op Kerstavond
Op Kerstavond worden in Zwolle ook traditiegetrouw lichtjes aangestoken bij oorlogsgraven. Deze herdenking is een initiatief van Stefan Meekers, die al jaren het lichtfestival bij oorlogsgraven organiseert. De activiteit is bedoeld om te herdenken de jonge mannen die ver van huis begraven liggen en voor wie er geen familie is die het graf kan bezoeken. Velen van hen zijn jong gestorven of gefusilleerd voor de vrijheid.
Er zijn drie locaties waar lichtjes worden ontstoken: Bergklooster, Kranenburg en Voorst. Deze locaties bevatten oorlogsgraven van Nederlandse, Engelse en Canadese soldaten. Tijdens Kerstavond wordt het lichtfestival vanaf de middag tot in de avond georganiseerd. Bezoekers zijn welkom om langs te komen en de herdenking bij te wonen.
De traditie begon in 2015, toen Dick Jansen uit Burgum op de idee kwam om oorlogsgraven in zijn woonplaats te verlichten, grotendeels geïnspireerd door de Canadese traditie op de begraafplaats in Holten. Zijn doel was om 15 tot 20 mensen te motiveren, maar in de eerste jaren ontstoken er al kaarsen op meer dan 140 locaties in Nederland. Sindsdien is dit een nationale traditie geworden.
In 2023 werden lichtjes op bijna 500 locaties aangestoken, ondanks regen en wind. Deze herdenking is een krachtige manier om de oorlogshelden te eren en hun verhaal levend te houden.
Kerstlichtjestocht in Zandhovebos
Een andere kerstactiviteit in Zwolle-Zuid is de kerstlichtjestocht in Zandhovebos. Deze tocht, die na twee jaar afwezigheid weer doorging in 2024, trok ongeveer drieduizend bezoekers. Het evenement vindt plaats in het Zandhovebos en wordt georganiseerd door vrijwilligers uit de Koningskerk en Zuiderhof.
De wandeling bestond uit een route van drieduizend kaarsjes in glazen potjes, die het bos sfeervol verlichtten. Tijdens de tocht werd het kerstverhaal vertolkt door vrijwilligers die figuren uit de Bijbel uitleefden, zoals Romeinse soldaten, herders en de drie wijzen. Ook minder bekende figuren als de engel Gabriël en koning Herodes namen deel aan de reproductie.
De activiteit begon om half vijf met een wandeling door het bos, waarbij vijftig bewoners van Zandhove meegingen. Daarna was het evenement voor iedereen open. Het doel van de tocht was om de sfeer van het kerstverhaal te creëren, waarbij de kerstgeboorte in Bethlehem centraal stond. Wim Eikelboom, betrokken bij de organisatie, omschreef de tocht als een "kadootje van de kerken in Zwolle-Zuid aan de inwoners van de wijk".
Afschaffing lichtjesherdenking op Kranenburg
In tegenstelling tot andere kerstactiviteiten, heeft de lichtjesherdenking op begraafplaats Kranenburg dit jaar niet plaatsgevonden. De organisatie besloot om de tocht niet door te laten gaan vanwege het gevoel van onvoldoende steun van de gemeente Zwolle. In 230 gemeenten in Nederland wordt jaarlijks op Kerstavond een route gelopen met kaarsen en fakkels langs oorlogsgraven. In Zwolle was dit traditioneel op Kranenburg het geval.
De vrijwilligers voelden zich in de steek gelaten door de gemeente en hebben besloten om de tocht te annuleren. Ze menen dat er wel voldoende belangstelling was en dat de steun van de gemeente in de afgelopen jaren al mager was. Hoewel de tocht niet doorging, werden er nog kaarsjes aangestoken en was er één minuut stilte.
Lichtjesroute langs boerderijen in Mastenbroek
Een andere lichtjesroute, iets verder uit het centrum van Zwolle, is de lichtroutelocatie in Mastenbroek, gecombineerd met een initiatief van IJsseldelta Boert Bewust. Tijdens de donkere dagen voor Kerst is er een lichtroute langs boerderijen en andere objecten in de regio. Deze route is onderdeel van een bredere inspanning van IJsseldelta Boert Bewust, die in het kader van hun activiteiten ook herfst- en zomerevenementen organiseert, zoals koeienmelken, kalfjes voeren en activiteiten voor kinderen en volwassenen.
Hoewel het niet direct gerelateerd is aan Zwolle zelf, is dit een interessante aanvulling op de kerstactiviteiten in de regio, waarbij licht en herdenking samenkomen in een landelijke setting.
Overige lichtfestivalen in Nederland
Hoewel de focus van deze analyse ligt op Zwolle, zijn er ook andere lichtfestivalen in Nederland die van betekenis zijn voor toeristen en inwoners. Hieronder volgt een korte weergave van enkele bekende lichtfestivalen, gebaseerd op de informatie in de bronnen:
- Alkmaar Light Festival (10 oktober t/m 1 november 2025): Een licht- en kunstfestival in de historische binnenstad van Alkmaar.
- Lumineuze Nachten in Kasteel de Haar: Een magisch lichtfestival in een kasteelpark, met kinderattracties en horecagelegenheden.
- China Light Festival in Ouwehands Dierentuin (Rhenen): Een lichtfestival met dieren in typische patronen uit hun leefgebieden.
- Lichtfestival Glow in Eindhoven: Een gratis lichtkunstfestival dat al meer dan 15 jaar plaatsvindt en honderdduizenden bezoekers trekt.
- Fjoertoer in Egmond aan Zee: Een licht- en vuurfestival met sprookjesachtige wandelingen langs de duinen.
- Gouda bij Kaarslicht: Een traditioneel lichtfestival in Gouda dat als startsignaal voor de kerstfeesten fungeert.
Hoewel deze evenementen niet specifiek in Zwolle plaatsvinden, zijn ze wel relevant voor toeristen die reizen door Nederland en op zoek zijn naar kerstactiviteiten.
Toegankelijkheid en praktische tips
Voor toeristen die aan deze lichtjesroutes willen deelnemen, is het belangrijk om rekening te houden met de volgende praktische tips:
- Toegang en openingstijden: De meeste kerstlichtjesroutes zijn gratis en open voor iedereen. De meest actuele openingstijden zijn vaak beschikbaar op de websites van de organisaties.
- Toegankelijkheid: Veel van deze routes zijn toegankelijk voor mensen met beperkingen. Echter, in sommige gevallen zijn er alternatieve routes aangegeven.
- Transport: Het is aan te raden om met fiets of OV te reizen, aangezien sommige evenementen in buitenwijken of buiten het centrum plaatsvinden.
- Dresscode: De activiteiten vinden meestal op koele tijdstippen plaats. Het is verstandig om warme kleding en lichtjes mee te nemen.
- Voorbereiding: Het is verstandig om vooraf online te checken of het evenement doorgaat, aangezien er, zoals bij de lichtjesherdenking op Kranenburg, wijzigingen kunnen zijn.
Conclusie
Zwolle biedt tijdens de kerstmaanden een breed spectrum aan lichtjesroutes en herdenkingsactiviteiten. Deze evenementen variëren van sfeervolle wandelingen in het Engelse Werk tot herdenkingen van oorlogsgraven op Kerstavond. De stad combineert sfeer, traditie en historische herinnering in evenementen die zowel inwoners als toeristen aanspreken. Tijdens de kerstmaanden is Zwolle een prachtige en betekenisvolle bestemming, waar de kerstgeest op levendige en memorabele manieren wordt geëerd.