Winkelen in Zwolle op zondag: tips, openingstijden en sfeer
september 22, 2025
Zwolle is een stad die zich in de afgelopen jaren intensief heeft geconcentreerd op het verbeteren van haar fietsinfrastructuur en het beheersen van fietsgerelateerde problemen. In dit kader speelt de Algemene Fiets Afhandel Centrale (AFAC) een centrale rol. AFAC is een initiatief van de gemeente Zwolle in samenwerking met de Politie IJsselland en de Stadswacht. Het doel van AFAC is om fietsenoverlast in de stationsomgeving aan te pakken, voornamelijk door het opruimen van fietswrakken en foutief gestalde fietsen. Dit artikel biedt een overzicht van de werking, de activiteiten en de betekenis van AFAC voor Zwolle, op basis van relevante informatie uit diverse bronnen.
Fietsopruimacties en Fietswrakken
De AFAC is actief in het opruimen van fietswrakken, die een bron van ergernis en gevaar vormen voor inwoners en gebruikers van de binnenstad. Fietswrakken belemmeren de schoonmaakacties van ROVA en verhinderen het efficiënt opruimen van zwerfvuil. In april 2025 werd een actie ondernomen waarbij fietswrakken in de binnenstad werden gestickerd om de eigenaars op de hoogte te brengen. Deze actie was de start van een structurele aanpak van fietswrakken in Zwolle.
AFAC werkt samen met de stadswacht, WEZO en de politie bij het opruimen van fietswrakken. De opruiming is geregeld in de APV art. 5.1.11 lid 3, die stelt dat het verboden is om fietsen of bromfietsen in onvoldoende staat van onderhoud of in een verwaarloosde toestand op de weg te laten staan. Fietswrakken die door AFAC zijn opgeruimd, worden gedurende twee weken bewaard. Na deze periode worden ze verwijderd.
De AFAC-medewerkers plannen vanaf 21 april samen met de stadswacht fietswrakken te stickeren om de eigenaars in staat te stellen hun fiets op te halen. Alleen gestickerde fietswrakken worden echter daadwerkelijk opgeruimd, na fotodocumentatie.
Fietsenbeleid en Fietsdiefstal
AFAC speelt ook een rol bij het teruggeven van fietsen die aan de rechtmatige eigenaar zijn teruggegeven. Deze fietsen zijn voorzien van een uniek AFAC-nummer bestaande uit twee letters en zeven cijfers. Dit nummer kan gebruikt worden bij vermissing of diefstal om de fiets bij AFAC op te zoeken. De eigenaar kan zijn fiets nu nog gratis ophalen bij de centrale. Echter, binnenkort zal de terugafgifte tegen betaling plaatsvinden.
Bij het ophalen van een fiets moet de eigenaar een geldig legitimatiebewijs tonen en een reservesleutel of een aankoopbewijs meenemen. Teruggevonden gestolen fietsen worden binnen de gemeente Zwolle gratis thuisbezorgd. De fietsen worden gedurende drie maanden bewaard.
AFAC biedt ook de mogelijkheid om fietsen gratis te laten graveren. Deze dienst helpt bij het voorkomen van fietsdiefstal. AFAC is geopend van maandag tot vrijdag van 9.00 tot 16.00 uur en op zaterdag van 10.00 tot 12.00 uur. Meer informatie is te vinden op www.afac-zwolle.nl.
Fietsparkeerproblematiek en Fietsstallingen
Hoewel AFAC een actieve rol speelt in het beheersen van fietsenoverlast, blijft er een probleem bestaan met het ontbreken van voldoende fietsparkeerplaatsen bij het Zwolse station. Volgens eigen tellingen van de SP zijn de tekorten opgelopen tot 842, terwijl AFAC spreekt van ruim 1000 plaatsen. De SP merkt op dat de handhaving tekortschiet. Een foutparkeerde testfiets bleef bijvoorbeeld een maand lang onaangeroerd.
In het eerste halfjaar van 2007 waren er 2394 fietsen die in het AFAC belandden, waarvan 450 uit het stationsgebied en 1530 van elders. Slechts 158 fietsen werden opgehaald. Van het restant gingen 946 fietsen naar werkgelegenheidsprojecten en 442 fietsen werden verkocht aan handelaren.
Een andere opmerkelijke constatering is dat mensen in de binnenstad moeite hebben met de stalling bij het Maagjesbolwerk. Uit een enquête onder fietsparkeerders bleek dat 61% van de ondervraagde mensen niet wist dat er onder een gratis bewaakte fietsenstalling is. Van de mensen die de stalling wel kenden, gaf 23% aan deze niet te gebruiken vanwege de steile hellingbaan. Er werden klachten geuit over de slechte zichtbaarheid van de borden die de stalling aanduiden en over blokkades van fietsen en scooters in de toegangsroute.
AFAC als Fietsbeheersmodel
Het oprichten van een AFAC vereist meerdere stappen. Vaak moet de APV (Algemene Planvoorschriften) aangepast worden en moet er een zorgvuldig communicatiebeleid ontwikkeld worden richting burgers. De AFAC-methodiek is niet zelf financierend en vereist aangevulde middelen, vooral in de beginfase waarin alles moet worden aangeschaft en opgezet.
Er zijn verschillende geldstromen mogelijk, zoals uit Openbare Orde en Veiligheid, met de nadruk op fietsdiefstal, of uit Stadsbeheer, met de nadruk op weesfietsenproblematiek. Ook Sociale Zaken en Werkgelegenheid kan bijdragen, met de nadruk op re-integratie.
Verhuizing van AFAC
AFAC bevindt zich momenteel in een verouderd bedrijfsgebouw tussen het station en het centrum van Zwolle, op de locatie van Venestraat 20a/Derk Buismanstraat 23. Dit gebouw is in gebruik als fietsencentrale van de gemeente Zwolle, maar AFAC heeft aangegeven dat het uit zijn jasje groeit op deze locatie en wil verhuizen naar een andere locatie.
De beoogde ontwikkeling op deze locatie bestaat uit de volledige sloop van de huidige bebouwing en de realisatie van zes grondgebonden woningen. Daarnaast worden er bijbehorende voorzieningen gerealiseerd, zoals parkeerplaatsen en bergingen. De bestemming moet worden omgezet van 'Maatschappelijk' naar 'Wonen'.
Het perceel staat kadastraal bekend als gemeente Zwolle, sectie G en nummer 9679. Het oppervlak van het perceel bedraagt circa 557 m². Deze ontwikkeling is in lijn met de NOVI (Nationale Ruimtelijke Ontwikkelingsvisie), die in de regio Zwolle gericht is op het combineren van wonen en werken met de klimaatopgave en het watersysteem. Tot 2040 moeten er in de regio Zwolle 49.000 woningen en 20.000 arbeidsplaatsen gerealiseerd worden. De grootste uitdaging is het "klimaatadaptief verstedelijken" vanwege de kwetsbaarheid van de regio door haar ligging in de delta van de IJssel en de Vecht.
Conclusie
AFAC speelt een essentiële rol in het fietsbeleid van Zwolle. Het centrum is verantwoordelijk voor het opruimen van fietswrakken, het beheersen van fietsenoverlast en het teruggeven van fietsen aan hun eigenaars. In de toekomst zal de AFAC-methode mogelijk veranderen, met een toename in kosten bij het terugafgeven van fietsen. De tekortkomingen in fietsparkeerplaatsen en het beheersen van fietsstallingen blijven echter bestaan.
De huidige locatie van AFAC is voorbestemd voor verhuizing, wat maakt dat de fietsencentrale op een nieuwe locatie wordt opgezet. Deze verhuizing is onderdeel van een groter plan voor de verstedeliking van Zwolle, die gericht is op het creëren van woningen en arbeidsplaatsen in combinatie met klimaatadaptieve maatregelen. De rol van AFAC is niet alleen gericht op fietsbeheersing, maar ook op de integratie van fietsinfrastructuur in de ruimtelijke ontwikkeling van de stad.