De Gekste Plek van Nederland: Een Reisgids met Unieke Interieur- en Ruimtelijke Inspiratie
juli 8, 2025
In Nederland zijn er meerdere dorpen en gebieden die sinds jaren leegstaan of onbewoond zijn gebleven. Deze plekken vormen een uniek deel van het landschap, met een rijke geschiedenis en vaak een mysterieuze sfeer. De bronnen geven een overzicht van enkele van de bekendste leegstaande dorpen en gebieden, waaronder Marnehuizen, een militair oefenterrein, en andere verlaten plekken in het land. Deze locaties zijn zowel van historisch als cultureel belang, maar ook vanwege hun toeristische potentie.
Marnehuizen: het grootste militaire oefendorp van Europa
Eén van de meest unieke en merkwaardige leegstaande dorpen in Nederland is Marnehuizen. Dit dorp ligt in het oosten van het land en is sinds de jaren zestig van de twintigste eeuw volledig onbewoond gebleven. Het dorp is geheel gewijd aan militaire oefeningen en wordt gebruikt als oefenterrein voor het leger. Het is zelfs het grootste militaire oefendorp van Europa, waar jaarlijks gemiddeld zevenduizend militairen voor oefeningen worden voorbereid.
Marnehuizen is geen gewoon dorp, maar een compleet ontworpen oefenterrein met huizen, winkels, een spoorwegovergang, en zelfs een treinstation. Er zijn zelfs straatnamen zoals Blaak, Hofplein en Haringvliet, die een herinnering zijn aan de bombardementen van de Tweede Wereldoorlog. De gebouwen zijn echter niet bedoeld voor bewoning, en er is geen traditionele kerk aanwezig. Ook is er geen elektriciteit in de huizen, en de straatnamen en afvalcontainers zijn slechts decoratief van aard.
De militaire zone heeft een oppervlakte van zestienhonderd hectare en is een belangrijk oefenterrein voor het leger. Het terrein heeft een unieke combinatie van land, water en ruimte voor luchtverkeer, waardoor het geschikt is voor moderne oefeningen met helikopters en andere militaire apparatuur. Marnehuizen is dus geen gewoon dorp, maar een strategisch belangrijk oefenterrein dat sinds de jaren zestig onbewoond is gebleven.
Leegstand en de toekomst van dorpen in Nederland
Hoewel Marnehuizen een unieke plek is, zijn er in Nederland ook andere dorpen en gebieden die sinds jaren leegstaan of onbewoond zijn gebleven. Volgens de landelijke monitor leegstand 2015-2023 is er sprake van administratieve leegstand van verblijfsobjecten wanneer er op 1 januari geen bewoning is volgens het BRP, er geen bedrijvigheid is volgens het ABR, en er geen (fiscaal) gebruik is volgens de WOZ. Dit betekent dat er meerdere dorpen in Nederland zijn die op papier leegstaan, maar niet per se permanent onbewoond zijn.
Een voorbeeld van een dorp dat in de afgelopen jaren zijn inwoneraantal is blijven behouden, is Megchelen. Dit dorp ligt in het oosten van Nederland en is een van de weinige dorpen die hun inwoneraantal in de afgelopen jaren stabiel hebben gehouden. De inwoners van Megchelen hebben actief deelgenomen aan het behouden van hun dorp door een eigen dorpswinkel in te richten, het uitbreiden van B&B’s, en zelfs het bouwen van hun eigen huizen. Dit zijn slimme initiatieven die ervoor zorgen dat inwoners niet massaal vertrekken.
Verlaten gebouwen en plekken in Nederland
Naast leegstaande dorpen zijn er ook tal van verlaten gebouwen en plekken in Nederland die interessant zijn voor urbex-liefhebbers. Deze plekken zijn vaak niet toegankelijk zonder toestemming, maar sommige zijn wel toegankelijk voor fotografen of bezoekers. Een van de bekendste is Radio Kootwijk, een voormalig zendstation op de Veluwe. Dit gebouw is sinds de jaren tachtig gesloten, maar is nog steeds een populaire plek voor bezoekers en fotografen.
Andere bekende verlaten plekken zijn het Land van Ooit, een gesloten sprookjespark in Heusden, en het Fort bij Abcoude, een oude militaire verdedigingswerken die sinds de Tweede Wereldoorlog leegstaat. Deze plekken bieden een unieke combinatie van geschiedenis en verlatenheid, en zijn daarom een waar avontuur voor liefhebbers van urban exploration.
Spookdorp Doel: een Belgisch voorbeeld
Hoewel Doel officieel in België ligt, is het dorp dichtbij de Nederlandse grens en is het een populaire bestemming voor urbex-liefhebbers. Het dorp werd grotendeels verlaten vanwege de uitbreiding van de Antwerpse haven, wat het tot een fascinerende locatie maakte. Wat je hier vindt zijn vervallen huizen, met graffiti bedekte muren en een beklemmende stilte die de plek een authentieke spookstadssfeer geeft.
Deze locatie is een voorbeeld van hoe verlaten gebouwen en dorpen in Europa kunnen worden opgeleverd als toeristische attracties. In Nederland zijn er echter weinig dergelijke plekken die open staan voor bezoekers. De meeste verlaten gebouwen zijn privébezit of gevaarlijk om te betreden. Daarom is het belangrijk om altijd op je veiligheid te letten en te voldoen aan de regels.
Conclusie
Leegstaande dorpen en verlaten gebouwen vormen een belangrijk deel van het landschap van Nederland. Ze hebben een rijke geschiedenis en kunnen vaak een unieke sfeer oproepen. Marnehuizen is een voorbeeld van een militair oefenterrein dat sinds de jaren zestig onbewoond is gebleven. Andere dorpen, zoals Megchelen, tonen hoe actieve initiatieven kunnen bijdragen aan het behouden van een dorp. De meeste verlaten gebouwen zijn echter niet toegankelijk en vragen om respect voor de locatie en veiligheid.