Mijn Loket Zwolle: Informatie en Diensten voor Bewoners en Bezoekers van Regio Zwolle
september 21, 2025
De Wijthmenerplas in Zwolle is een veelzijdige recreatieplek die zowel sportieve als lichte activiteiten biedt aan bezoekers. Gelegen in een bosrijke omgeving, is de plas ontstaan als gevolg van zandwinning en is nu een populaire bestemming voor zwemmers, vissers, duikers, wandelaars en recreanten. Het terrein is gratis toegankelijk, met een vrij omlopende toegang tot 22:00 uur. In deze tekst worden de geschiedenis, toegang, faciliteiten, activiteiten en het belang van de Wijthmenerplas als recreatieoord in detail beschreven.
Geschiedenis en aanleg van de Wijthmenerplas
De Wijthmenerplas ontstond in de jaren 1970 door zandwinning voor de bouw van wegen en dijken. De aanleg werd uitgevoerd in fasen en voltooid in oktober 1991. De plas werd in 1979 aangekocht door de gemeente Zwolle, die verder samenwerkte met Plaatselijk Belang Wijthmen en andere betrokken partijen om het recreatieoord geschikt te maken voor recreatie. De plas is ontstaan in het gebied dat vroeger onder de naam 'Salne' bekend was, zoals blijkt uit historische kaarten zoals de Hottingeratlas uit omstreeks 1785.
In de jaren 1960 en 1970 was zandwinning een essentieel onderdeil van de plasvorming. Het zand werd gebruikt voor de aanleg van wegen rondom Zwolle en voor het ophogen van wijken zoals de Aalanden. In 1974 werd de miljoenste kubieke meter zand afgevoerd, waarbij het bedrijf behoorlijk gemoderniseerd was. In de eindjaren jaren zeventig was de diepte van de plas bereikt, en de zandwinning werd verplaatst naar Haarst. De plas werd in de loop der jaren een belangrijk recreatieoord, wat leidde tot verder uitbreiding en investeringen in sportfaciliteiten.
Toegang, openingstijden en faciliteiten
De Wijthmenerplas is vrij toegankelijk voor bezoekers. Het recreatieoord is dagelijks geopend en toegankelijk tot 22:00 uur. Voor voertuigen is de toegang beperkt: na 22:00 uur is het parkeren van voertuigen niet toegestaan. Motorboten zijn verboden op de plas, en paarden worden niet toegelaten. Buiten het zwemseizoen zijn honden welkom.
De plas beschikt over een aantal faciliteiten die de bezoekerservicen verbeteren. Gedurende de zomermaanden is er een EHBO-post ingericht bij het beheerdersgebouw, evenals een kiosk waar bezoekers kleine versnaperingen kunnen kopen, zoals patat, frisdrank en ijs. Op het terrein zijn toiletten, douches en afvalbakken aanwezig. Er is een parkeerterrein beschikbaar voor voertuigen, maar dit is afhankelijk van het tijdstip en de omstandigheden.
Activiteiten bij de Wijthmenerplas
De Wijthmenerplas is een veelzijdige recreatieplek waar diverse activiteiten mogelijk zijn. Bezoekers kunnen onder andere zwemmen, zonnen, duiken, vissen, wandelen, picknicken, barbecuen en hardlopen. Op het strand zijn een aantal speelattributen aanwezig voor jonge kinderen. In de zomer worden netten gespannen om te spelen met beachvolleybal.
Een apart gedeelte van de plas, van ongeveer 0,5 hectare, is gereserveerd voor naaktrecreatie. Dit gebied is aangegeven met borden. De toegang tot deze sectie is vrij, maar er is geen aparte toezichtspersoneel aanwezig.
Voor duikers is de plas een interessante locatie, aangezien de bodem van een diep deel van de plas is voorzien van afgedankt sanitair zoals toiletpotten en badkuipen, alsook twee auto's, een scheepswrak en een oefenplatform. Deze objecten vormen een aantrekkelijke onderwateromgeving voor duikers.
In 2015 is een wakeboard- en waterskibaan geopend genaamd 'Lakeside'. De plas is ook een populaire locatie voor muziekfestivals. In het verleden zijn er bijvoorbeeld evenementen als Kingdance en het Into the Summer Festival gehouden, waarbij bezoekers kunnen genieten van muziek en sfeer in een natuurlijke omgeving. In 2025 is een nieuw evenement gepland genaamd 'Dance4Liberation'.
Toezicht en veiligheid
Tijdens de zomermaanden, van juni tot augustus, is er toezicht van de Reddingsbrigade. Daarnaast is een ondiep gedeelte van de plas met boeien afgezet voor kinderen, wat extra veiligheid biedt. Het zwemwater wordt regelmatig gecontroleerd om ervoor te zorgen dat het geschikt is voor recreatie.
De plas is in 2005 in handen gekomen van de gemeente Zwolle, die al verantwoordelijk was voor het dagelijkse beheer en toezicht. Dit heeft geleid tot verbeteringen in de infrastructuur en het recreatieaanbod.
De rol van de Wijthmenerplas in de regio
De Wijthmenerplas is een van de drie recreatieterreinen binnen de gemeente Zwolle. De andere twee recreatieplekken zijn de Agnietenplas en de Milligerplas. De plas is in de loop der jaren een belangrijk recreatieoord geworden, zowel voor inwoners van Zwolle als voor bezoekers uit de regio en ver daarbuiten. Op zomerse dagen kan het aantal bezoekers oplopen tot duizenden.
De plas is ook een historisch en cultureel belangrijk terrein. Zo werd er in de jaren 1980 en 1990 een golfbaan aangelegd die uiteindelijk uitgebouwd werd tot achttien holes. Vanaf 2005 beschikt de golfclub Zwolle over een fraai clubhuis en een prachtig golfterrein. Bij de entree van de plas tegenover het beheerscentrum is een skeelerbaan aangelegd, die echter in de afgelopen jaren minder populair is geworden.
Bezoekersaantallen en bezoekerprofiel
De Wijthmenerplas trekt jaarlijks circa 200.000 tot 300.000 bezoekers. Van deze bezoekers bestaat circa ¾ uit zwemmers. De plas is een populaire bestemming voor recreatie, vooral in de zomermaanden. De toegang is gratis, wat de plas toegankelijk maakt voor een breed publiek.
De plas is niet alleen een populaire bestemming voor inwoners van Zwolle, maar ook voor bezoekers uit andere delen van Nederland. De locatie is goed bereikbaar vanuit Zwolle en ligt dicht bij de N35, wat het toegankelijk maakt voor dagrecreanten en reizigers.
Beperkingen en toekomst
De Wijthmenerplas heeft in de loop der jaren wel enkele beperkingen ondergaan. Zo is er in de verre toekomst geen verdere uitbreiding mogelijk vanwege de natuurwaarden en het landschap. De zandwinning is al verplaatst naar andere locaties, en de plas is nu volledig gericht op recreatie.
De kwaliteit van het zwemwater is meestal goed, maar tijdens lange warmteperiodes kan het water verontreinigd worden door blauwe algen. Dit is een bekende beperking die al sinds de jaren 1980 optreedt.
Conclusie
De Wijthmenerplas is een veelzijdige recreatieplek die sinds de jaren 1970 een essentieel onderdeel van de recreatiecultuur in Zwolle is geworden. De plas is ontstaan door zandwinning en is nu een populaire bestemming voor zwemmers, vissers, duikers, wandelaars en recreanten. De plas is gratis toegankelijk en beschikt over diverse faciliteiten, waaronder een EHBO-post, een kiosk, toiletten en douches. In de zomermaanden is er toezicht van de Reddingsbrigade en zijn er muziekfestivals gepland. De plas is ook een historisch en cultureel belangrijk terrein dat in de loop der jaren is uitgebreid en modern gemaakt. Het aantal bezoekers is gestegen, en de plas is een populaire bestemming voor zowel inwoners van Zwolle als bezoekers uit de regio en ver daarbuiten.