Examen en theoriecursus in Zwolle: alles wat je moet weten voor je CBR-examen
september 21, 2025
PI Zwolle is een van de meest gevarieerde en moderne penitentiaire inrichtingen in Nederland. Gevestigd in Zwolle, een stad in de provincie Overijssel, huisvest deze inrichting gedetineerden, patiënten met psychische aandoeningen en stelselmatige daders. Het is een centrum dat zowel therapeutisch als beveiligend gericht is, en sinds zijn oprichting in de jaren negentig heeft het een cruciale rol gespeeld in de Nederlandse gevangenisstructuur. In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de geschiedenis, structuur, capaciteit, functies en recente ontwikkelingen van de penitentiaire inrichting Zwolle, met name op basis van recente informatie en activiteiten.
Historische achtergrond en ontwikkeling
De penitentiaire inrichting Zwolle bestaat al sinds 1993, hoewel de officiële opening pas in 1995 plaatsvond. De eerste gedetineerden die in de inrichting werden ondergebracht, waren vrouwen, die aanvankelijk in noodunits woonden met beveiligingspersoneel in houten hokjes. Sindsdien is PI Zwolle uitgegroeid tot een geavanceerde inrichting met diverse regimes, waaronder gevangenis, huis van bewaring, inrichting voor stelselmatige daders (ISD), penitentiair psychiatrisch centrum (PPC) en een afdeling voor terroristen (TA). In 2018 viert de inrichting haar 25-jarig bestaan, een mijlpaal die de evolutie en de rol van PI Zwolle benadrukt in het Nederlandse justitieel stelsel.
Structuur en regimes
PI Zwolle bestaat uit twee locaties, zuid 1 en zuid 2, en biedt in totaal 408 onderzoeksplaatsen, inclusief 50 in stand te houden capaciteit. De inrichting is gericht op zowel mannen als vrouwen en biedt een breed spectrum aan regimes, die specifiek zijn afgestemd op de behoefte van gedetineerden aan beveiliging, re-integratie en zorg. De volgende regimes zijn beschikbaar:
- Huis van Bewaring: 35 plaatsen voor mannelijke gedetineerden, 18 voor vrouwelijke en 10 voor de Terroristenafdeling (TA).
- Gevangenisregime: 98 plaatsen voor mannen, waarvan 13 binnen de Extra Zorgvoorziening (EZV), en 39 voor vrouwen, waarvan 14 binnen de EZV en 22 binnen de ISD.
- Penitentiair Psychiatrisch Centrum (PPC): 132 patiënten, verdeeld over 6 afdelingen voor mannen, 3 voor vrouwen en 2 gemengde afdelingen.
- Leefafdeling GHB somatiek: 4 plaatsen die zowel door mannen als vrouwen bezet kunnen worden.
Een van de bijzondere kenmerken van PI Zwolle is de aanwezigheid van een penitentiair psychiatrisch centrum (PPC). Deze afdeling is gericht op gedetineerden met ernstige psychische aandoeningen en biedt zowel medische zorg als therapeutische programma’s. Daarnaast is PI Zwolle één van de vier inrichtingen in Nederland met een afdeling voor stelselmatige daders (ISD), wat betekent dat het specifieke programma’s heeft voor personen met een geschiedenis van herhaald crimineel gedrag.
Terroristenafdeling
De Terroristenafdeling (TA) is een apart regime binnen PI Zwolle dat specifiek is ingericht voor gedetineerden die betrokken zijn geweest bij terrorisme. Momenteel zijn er 10 plaatsen voor de TA, en deze afdeling bevindt zich binnen een inrichting met een normaal beveiligingsniveau. Er is slechts één TA voor vrouwen in het hele land, en die is gevestigd in PI Zwolle.
Bezoek en toegang
Hoewel PI Zwolle een belangrijke functie vervult in het Nederlandse justitieel systeem, is het niet mogelijk voor het publiek om rondleidingen te maken. Dit is een maatregel om de beveiliging en privacy van gedetineerden en personeel te waarborgen. Voor wie interesse heeft in de inrichting of een carrière bij PI Zwolle, organiseren ze wel wervingsdagen. Tijdens deze dagen kunnen belangstellenden een voorproefje nemen van het werkgeving en de sfeer in de inrichting, voordat ze solliciteren.
Wervingsdagen
PI Zwolle houdt wervingsdagen op zaterdag 24 juni en zaterdag 23 september, waarbij 40 vacatures openstaan. De slogan is: "Eerst kennismaken, dan pas solliciteren." Tijdens deze dagen is het voor kandidaten mogelijk om in te zien wat het werk inhoudt, hoe de werkplek eruitziet en wat de sfeer is. Belangstellenden moeten zich aanmelden via de officiële website en aangeven voor welke functie ze interesse hebben. Deze aanpak helpt kandidaten om zich goed voor te bereiden op een eventuele sollicitatie.
Vacatures omvatten onder andere functies als zorg- en behandel-inrichtingswerker en complexbeveiliger. Er zijn bijvoorbeeld 15 vacatures voor zorg- en behandel-inrichtingswerker en eveneens 15 voor complexbeveiliger. Op de website van PI Zwolle zijn informatieve filmpjes beschikbaar die een indruk geven van de functies.
Leven in PI Zwolle
Het leven binnen de muren van PI Zwolle is volgens directeur Joost Walraven niet vergelijkbaar met dat van een hotel, zoals soms wordt gezegd. In werkelijkheid is het "gewoon heel vreselijk om te zitten en niks zelf te bepalen". De inrichting huisvest momenteel ongeveer 350 gedetineerden, waarvan 146 patiënten met psychische aandoeningen. Deze patiënten hebben intensieve zorg nodig die niet kan worden verleend in een reguliere gevangenis.
Een uniek aspect van PI Zwolle is dat er gemengde afdelingen zijn, waar zowel mannen als vrouwen op dezelfde afdeling verblijven. Dit heeft een positief effect op de sfeer en sociale interactie. Volgens Walraven worden zowel mannen als vrouwen rustiger, socialer en helpen elkaar meer. Dit duidt op het therapeutische karakter van de inrichting, waar het doel is om gedetineerden niet alleen te beveiligen, maar ook te ondersteunen in hun re-integratie in de maatschappij.
Samenwerking en overplaatsing
PI Zwolle maakt deel uit van de bredere netwerken van penitentiaire inrichtingen in Nederland. Het is bijvoorbeeld verbonden met inrichtingen zoals JC Vught, JC Zaanstad en CTP Veldzicht. Deze inrichtingen hebben verschillende specialisaties, zoals onderbrenging van patiënten met een migratieachtergrond of andere nationaliteit dan de Nederlandse. De penitentiaire inrichting Zwolle speelt hierbij een cruciale rol in het zorgen voor een adequate onderbrenging van gedetineerden met specifieke behoeften.
Overplaatsing van gedetineerden vindt niet plaats bij een dreigende uitlevering of bij verhoogd maatschappelijk risico bij ontvluchting. De inrichting is opgenomen in het bredere beeld van de Nederlandse gevangenisstructuur, waarin elk regime en elke inrichting een specifieke functie vervult. PI Zwolle is een van de weinige inrichtingen in Nederland die zowel een gevangenis, huis van bewaring, ISD en PPC beheren. Dit maakt het tot een sleutellocatie in het Nederlandse justitieel systeem.
Conclusie
PI Zwolle is een modern, divers en therapeutisch gericht centrum dat een essentiële rol speelt in de Nederlandse gevangenisstructuur. Sinds zijn oprichting in 1993 is de inrichting gegroeid tot een centrum dat zowel gedetineerden als patiënten met psychische aandoeningen kan onderhouden. Het biedt een breed spectrum aan regimes en faciliteiten, waaronder een penitentiair psychiatrisch centrum en een Terroristenafdeling. De inrichting heeft ook wervingsdagen om potentiële medewerkers te informeren over de functies en de werksfeer. Door haar therapeutische benadering, gemengde afdelingen en gerichte zorg, draagt PI Zwolle bij aan de re-integratie van gedetineerden en het beveiligingssysteem in Nederland.