De Gekste Plek van Nederland: Een Reisgids met Unieke Interieur- en Ruimtelijke Inspiratie
juli 8, 2025
In de loop van de jaren twintig en dertig van de twintigste eeuw was Nederland op het gebied van interieurontwerp en kunstnijverheid in beweging. De art deco-esthetiek, een stijl die zich ontpopte als een van de meest iconische stromingen van die tijd, had in Nederland een eigen, unieke vorm gekregen. Een van de belangrijkste figuren in deze ontwikkeling was Jaap Gidding (1887–1955), een kunstenaar en ontwerper die zich gespecialiseerd had in decoratieve kunst, glas, keramiek en textiel. Zijn werk is een weerspiegeling van de artistieke en technische innovatie van die tijd, en blijft tot op de dag van vandaag van groot belang voor het begrip van de art deco in Nederland.
De stijl en het werk van Jaap Gidding
Jaap Gidding is vooral bekend geworden als een van de belangrijkste figuren in de art deco-beweging in Nederland. Zijn werk wordt vaak gekoppeld aan de Haagse Stijl, een stijl die zich ontwikkelde in de jaren twintig en dertig van de twintigste eeuw, met als kenmerkende eigenschappen een geometrische vormgeving, krachtige kleuren en decoratieve elementen. Gidding's werk is een combinatie van deze stijl en het artistieke denken van de art deco, wat hem een unieke positie geeft in de Nederlandse kunstgeschiedenis.
Een van Gidding’s meest iconische werken is de Pauwenzaal van het Theater Tuschinski in Amsterdam, een indrukwekkende ontvangsthal die volledig gedecoreerd is met schilderingen en tapijten. Deze ruimte is een van de belangrijkste overblijfselen van de art deco-esthetiek in Nederland. Daarnaast werkte Gidding ook aan het ontwerp van verschillende interieurs, waaronder de inrichting van bioscopen, winkels, theaters en woonhuizen. Zijn ontwerpen omvatten onder andere glas-in-loodramen, mozaïeken, textiel, keramiek en glas. Hij werkte ook samen met verschillende fabrieken, waaronder de Glasfabriek Leerdam, waar hij emailbeschilderingen voor diverse objecten ontwierp.
In de jaren twintig was Gidding actief als gastontwerper bij de Glasfabriek Leerdam, waar hij onder meer vazen, karaffen en glazen ontwierp. Zijn werk was gekenmerkt door krachtige, decoratieve patronen en gebruik van felle kleuren. Hierbij was hij sterk beïnvloed door de Duitse expressie van de jaren twintig, maar hij liet ook invloeden van de Chinese kunst en het expressionisme horen.
De invloed van de Haagse Stijl
De Haagse Stijl, die zich in de jaren twintig ontwikkelde, is een stijl die sterk beïnvloed is door het moderne denken in Europa. De stijl is gekenmerkt door geometrische vormen, krachtige lijnen en een sterke nadruk op decoratie. De stijl werd vooral in Den Haag ontwikkeld en werd onder meer gekoppeld aan de firma Pander, een meubelfabriek die in die tijd een van de belangrijkste partijen was in de Nederlandse kunstnijverheid.
Timo de Rijk, auteur van het boek Haagse Stijl. Art deco in Nederland, benadrukt dat de art deco een verzamelnaam is voor tal van onderstromen, waarbij een van de belangrijkste aspecten is dat de art deco niet past in een klassieke stijlgeschiedenis, maar juist een eigen, unieke vorm heeft gekregen. De Haagse Stijl wordt vaak gezien als een van de belangrijkste vertegenwoordigers van deze stijl in Nederland, en Gidding is hierin een van de belangrijkste figuren.
De Haagse Stijl had ook invloed op andere kunstenaars en ontwerpers, waaronder K.P.C. de Bazel, die zijn werk uitsluitend richtte op interieurontwerp. Zijn werk wordt vaak vergeleken met dat van Gidding, hoewel de stijl van de Bazel minder decoratief is en meer gericht op een functionele, moderne benadering.
De betekenis van de art deco in Nederland
De art deco was in de jaren twintig en dertig van de twintigste eeuw een van de meest invloedrijke stromingen op het gebied van kunstnijverheid, architectuur en interieurontwerp. In Nederland was de stijl echter niet onvermijdelijk een onafhankelijke stroming, maar eerder een onderdeel van de bredere Europese ontwikkeling. De wereldtentoonstelling van Parijs in 1925, de Exposition des Arts Décoratifs et Industriels Modernes, was een van de belangrijkste gelegenheden waarop de art deco stijl werd geïntroduceerd. Deze tentoonstelling was geheel gewijd aan de toegepaste kunsten en liet zien dat de stijl zich al in veel Europese landen had ontwikkeld.
In Nederland speelde de art deco een belangrijke rol in de ontwikkeling van de interieurontwerp- en kunstnijverheid. Jaap Gidding was hierin een van de belangrijkste figuren, en zijn werk is een weerspiegeling van de artistieke en technische innovatie van die tijd. Zijn werk wordt vaak gezien als een van de belangrijkste vertegenwoordigers van de art deco in Nederland.
De betekenis van de overzichtstentoonstelling in het Museum Boijmans
In 2006 vond er in het Museum Boijmans Van Beuningen in Rotterdam een overzichtstentoonstelling plaats van het werk van Jaap Gidding. Deze tentoonstelling was een belangrijke gelegenheid om zijn werk te laten zien en te laten zien hoe hij zich ontwikkelde in de loop van zijn carrière. Het werk van Gidding wordt hierin geïsoleerd gezien, maar ook in relatie tot de stijlontwikkelingen van de jaren twintig en dertig.
De tentoonstelling toonde onder andere verschillende decoratieve ontwerpen, waaronder schilderingen, tapijten, glas-in-loodramen en mozaïeken. Het werk van Gidding is hierin gekenmerkt door krachtige patronen, felle kleuren en een sterke nadruk op decoratie. Zijn werk is een weerspiegeling van de artistieke en technische innovatie van die tijd, en blijft tot op de dag van vandaag van groot belang voor het begrip van de art deco in Nederland.
De invloed van Gidding op de kunstnijverheid
Jaap Gidding had een sterke invloed op de kunstnijverheid in Nederland, vooral in de jaren twintig en dertig van de twintigste eeuw. Zijn werk was gekenmerkt door krachtige patronen, felle kleuren en een sterke nadruk op decoratie. Hij werkte ook samen met verschillende fabrieken, waaronder de Glasfabriek Leerdam, waar hij onder meer vazen, karaffen en glazen ontwierp.
Zijn werk was niet alleen van belang voor de kunstnijverheid, maar ook voor de architectuur en interieurontwerp. Zijn decoraties werden gebruikt in verschillende gebouwen, waaronder bioscopen, winkels en theaters. Zijn werk is een weerspiegeling van de artistieke en technische innovatie van die tijd, en blijft tot op de dag van vandaag van groot belang voor het begrip van de art deco in Nederland.
Conclusie
Jaap Gidding is een van de belangrijkste figuren in de Nederlandse kunstgeschiedenis, met name op het gebied van de art deco. Zijn werk is een weerspiegeling van de artistieke en technische innovatie van de jaren twintig en dertig van de twintigste eeuw. Hij werkte samen met verschillende fabrieken en ontwierp onder andere schilderingen, tapijten, glas-in-loodramen en mozaïeken. Zijn werk is een van de belangrijkste vertegenwoordigers van de art deco in Nederland, en blijft tot op de dag van vandaag van groot belang voor het begrip van deze stijl.