Het wonder van Winsum: een prachtig dorp dat Nederland veroverde

Het Groningse dorp Winsum heeft in 2020 de titel ‘mooiste dorp van Nederland’ gekregen, een erkenning die het dorp met trots en blijheid heeft ontvangen. De titel is niet alleen een eer, maar ook een beloning voor het werk dat de inwoners en gemeente al die jaren in de weg gezet hebben om het dorp levendig en mooi te houden. Deze onderscheiding is een symbolisch en realistisch bewijs van het succes van het gemeenschappelijke denken en de samenwerking tussen bewoners, ondernemers en de gemeentepolitiek. In dit artikel wordt nader ingegaan op de redenen waarom Winsum tot het mooiste dorp van Nederland is uitgeroepen, de historische en culturele kenmerken die het dorp zo bijzonder maken, en de uitdagingen waarvoor het dorp staat. Daarnaast wordt aandacht besteed aan de impact van de titel op de lokale economie en het toerisme.

Winsum: een dorp met een rijke geschiedenis

Winsum is een dorp dat zich in het noorden van de provincie Groningen bevindt en bijna 7.500 inwoners telt. Het dorp is sinds 2019 onderdeel van de gemeente Het Hogeland, die uitgestrekt is en bestaat uit vijftig dorpen. Winsum is het tweede grootste dorp in deze gemeente, na Bedum. De geschiedenis van Winsum is vol met interessante feiten, waaronder het feit dat het dorp ooit uit twee delen bestond: Obergum en Winsum. Deze twee dorpsdelen zijn verbonden door de Boogbrug en de Jeneverbrug. De Jeneverbrug draagt haar naam waarschijnlijk aan de borrelcultuur uit het verleden, waarbij inwoners van het ene dorp naar het andere gingen voor een glaasje jenever. Deze brug is tegenwoordig een symbool van de vereniging en gemeenschapszin van de twee delen van Winsum.

De architectuur van het dorp is ook een belangrijk kenmerk. De inwoners van Winsum kunnen genieten van een breed scala aan bouwstijlen, waaronder herenboerderijen uit de zeventiende en achttiende eeuw, stenen huizen in de stijl van de Amsterdamse School uit het begin van de negentiende eeuw, en moderne naoorlogse bungalows. Deze variatie in bouwstijlen maakt het dorp uniek en bezienswaardig. De historische kern van Winsum is daarom ook een belangrijk aandachtspunt voor bezoekers en toeristen.

De titel ‘mooiste dorp van Nederland’ en het juryoordeel

De titel ‘mooiste dorp van Nederland’ is in 2020 voor het eerst uitgereikt door de ANWB. Het dorp werd gekozen op basis van stemmen van ruim 30.000 Nederlanders, die hun keuze konden vallen op een van de 50 genoemde dorpen. De jury bestond uit diverse experts, waaronder Marieke Haafkens van de ANWB, cabaretier Wim Daniëls en Jaap Evert Abrahamse van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. De jury beoordeelde de dorpen op basis van verschillende criteria, waaronder het gemoedelijke centrum, de beeldbepalende gebouwen, het dorpsleven met goede kroegen en het volwaardige winkelaanbod.

Winsum kreeg veel lof van de jury, met name vanwege het Winsumerdiep, een blauwe ader door de bebouwing, en het feit dat het dorp zowel levendig als historisch is. De jury oordeelde dat het dorp een ‘prachtdorp’ is, met een combinatie van natuur, historie en een levendig dorpsleven. De burgemeester van Winsum, Henk Jan Bolding, was blij met de erkenning en noemde de titel ‘prachtig’ en ‘terecht’. Hij benadrukte dat het dorp een reis door de tijd is, met de ontwikkeling van twee dorpen die verbonden zijn door twee bruggen, de Boogbrug en de Jeneverbrug.

Toerisme en economische impact

De titel ‘mooiste dorp van Nederland’ heeft ook een positieve impact op het toerisme en de lokale economie gehad. Direct na de aankondiging van de winnaar trok het dorp veel bezoekers, waardoor er op sommige dagen rijen stonden bij terrasjes. De lokale ondernemers, waaronder de chocolaterie en Blokker, profiteerden van de toename in bezoekers. Het dorp is echter niet alleen een toeristisch aantrekkelijke bestemming, maar ook een plek waar de inwoners met trots omgaan met hun geschiedenis en culturele erfenis.

De titel heeft ook geleid tot een groter bewustzijn van de waarden van het dorp. In het kader van het VNG Jaarcongres in 2023, hielden de raadsleden Roelf Torringa en Han Hefting een excursie door Winsum, waarbij ze onderzochten hoe het dorp zijn schoonheid en levendigheid in stand houdt. Ze benadrukten dat het dorp niet alleen door de titel is veranderd, maar ook dat de inwoners en ondernemers een rol spelen in het behouden van het dorp als mooi en levendig.

Uitdagingen voor Winsum

Hoewel Winsum veel lof heeft gekregen, staat het dorp ook voor een aantal uitdagingen. De gemeente Het Hogeland heeft te maken met vergrijzing, gaswinning en aardbevingsschade. Deze factoren kunnen leiden tot een afname van de bevolking en het verlies van voorzieningen. De gemeente heeft daarom maatregelen genomen om het dorp zo lang mogelijk mooi en functioneel te houden. Zo is er een pas voor het openbaar vervoer beschikbaar gesteld voor de minima, wat het reizen voor inwoners en bezoekers eenvoudiger maakt.

De gemeente heeft ook besloten om zich te richten op één bestuurslocatie, wat het contact tussen overheid en samenleving kan beïnvloeden. Torringa benadrukte dat het belangrijk is dat de gemeente niet alleen voor de belangen van de dorpen werkt, maar ook het algemeen belang in de gaten houdt. De inwoners van Winsum hebben hierdoor ook last van de verlaging van voorzieningen, waaronder de afwezigheid van een Rabobankfiliaal.

Conclusie

Winsum is in 2020 uitgeroepen tot het mooiste dorp van Nederland, een erkenning die het dorp met trots en blijheid heeft ontvangen. De titel is een beloning voor het werk dat de inwoners en gemeente al die jaren in de weg gezet hebben om het dorp levendig en mooi te houden. De titel heeft ook geleid tot een groter bewustzijn van de waarden van het dorp en heeft de lokale economie gesteund. Hoewel Winsum veel lof heeft gekregen, staat het dorp ook voor een aantal uitdagingen, waaronder vergrijzing, gaswinning en aardbevingsschade. De gemeente heeft maatregelen genomen om het dorp zo lang mogelijk mooi en functioneel te houden, en de inwoners en ondernemers spelen een belangrijke rol in het behouden van het dorp als mooi en levendig.

Bronnen

1. Het Groningse Winsum mag zich het mooiste dorp van Nederland noemen
2. 2020 Elsloo grijpt naast titel "allermooiste dorp van Nederland"
3. Winsum uitgeroepen tot 'mooiste dorp van Nederland'
4. Rick Owens interview Temple of Love Palais Galliera exhibition
5. Deze dag: Het wonder van Winsum, mooiste dorp van Nederland
6. Winsum allermooiste dorp van Nederland
7. Het wonder van Winsum, mooiste dorp van Nederland
8. Winsum: het mooiste dorp van Nederland
9. Oisterwijk, eén van de allermooiste dorpen van Nederland!
10. Rick Owens