De Nederlandse Antillen: een overzicht van historie en cultuur
juli 8, 2025
In een tijd waarin duurzaamheid en milieuvriendelijkheid steeds belangrijker worden, wordt de vraag hoe steden en dorpen kunnen bijdragen aan een betere leefomgeving steeds relevanter. In Nederland, waar de bebouwing dicht is en ruimte tekort komt, is het ontdekken van de groenste steden een uitdaging geworden. Toch blijkt dat er in Nederland ruimte is voor groen, en dat er steden zijn die met vooruitgang en creativiteit groen kunnen integreren in hun stadsmilieus. In dit artikel worden de groenste steden en dorpen van Nederland geanalyseerd, met aandacht voor de kwaliteit en hoeveelheid groen, evenals de potentie van deze steden om groener te worden.
De Groenste Steden van Nederland
De groenste stad van Nederland is Assen, dat opnieuw de titel heeft behaald in de Groene Stad Challenge. Deze uitdaging, opgezet door Sweco, Husqvarna en NL Greenlabel, heeft als doel gemeenten te helpen hun groenambities sneller te realiseren. In de tweede editie van de Groene Stad Challenge werden 123 gemeenten geanalyseerd op basis van de kwaliteit en hoeveelheid groen binnen de bebouwde kom. Assen scoorde hierin met bijna 60% van het oppervlak als groen. Dit maakt Assen tot de groenste stad van Nederland. Daarnaast is de stad ook opgevallen door innovatieve technieken zoals het gebruik van satellietbeelden en luchtfoto’s om groen te analyseren.
Naast Assen zijn er ook andere steden die opvallen in termen van groen. Rijswijk, Delft, Soest, Zeist en Lelystad vallen in de top 10. Deze steden laten zien dat groen niet alleen een kwestie is van oppervlakte, maar ook van kwaliteit. Zo heeft Delft een creatieve aanpak van groen, met voorbeelden zoals de Mondriaan-gevel, een gevel met vlakverdelingen die ook groen kunnen zijn. Deze gevel is zelfs een Instagram-hit geworden, wat aantoont dat groen ook esthetisch kan bijdragen aan een stad.
Groenpotentie in Nederland
Nederland heeft enorm veel groenpotentie, maar er is nog veel ruimte voor verbetering. In de 123 gemeenten die zijn geanalyseerd, zijn er ruim 9,4 miljoen vierkante meter aan zinloze verharding. Dit zijn gebieden die kunnen worden omgevormd tot groene ruimtes. Denk aan brede stoepen en versteende hoeken, die kunnen worden omgevormd tot groene daken of gevels. Deze ingrepen kunnen niet alleen de biodiversiteit versterken, maar ook de luchtkwaliteit verbeteren en het klimaat in de stad aantrekkelijker maken.
De analyse van de Groene Stad Challenge is gebaseerd op openbare databronnen, zoals PDOK, CBS en BGT, luchtfoto’s (2020), en wereldwijd verzamelde data van Husqvarna en het HUGSI-platform. Deze analyse wordt gedaan tot op een detailniveau van 50 cm nauwkeurigheid, wat een betrouwbare basis vormt voor de beoordeling van groen in steden.
De Groenste Dorpen van Nederland
Nebij de groenste steden is ook het groenste dorp van Nederland bekend. Dit is Bloemendaal in Noord-Holland. De stad is al jaren een voorloper in vergroening, met een uitstekende balans tussen groen en bebouwing. Het behoud van oude bomen en ruime groene zones zorgt voor een rustgevende en natuurlijke uitstraling. Deze aanpak van groen maakt niet alleen functie, maar ook een unieke charme toe aan het dorp.
Naast Bloemendaal zijn er ook andere dorpen die in de top tijden. Zo is Huis ter Heide in de tweede positie geplaatst, gevolgd door Barger-Compascuum (gemeente Emmen), Zoelen, Doorn, Oosterbeek, Aerdenhout, Maarn, Gees (gemeente Coevorden) en Ellecom (8). Deze dorpen laten zien dat groen niet alleen in steden belangrijk is, maar ook in dorpen. De combinatie van groen en een hoge levenskwaliteit is hier een duidelijk voorbeeld van.
De Top 10 Groenste Steden en Dorpen van Nederland
De volgende lijst toont de top 10 groenste steden en dorpen van Nederland, gebaseerd op de analyse van de Groene Stad Challenge.
Top 10 Groenste Steden van Nederland
- Assen
- Rijswijk (1)
- Delft (2)
- Bussum
- Soest (3)
- Zeist (4)
- Lelystad
- Nieuwegein (5)
- Apeldoorn (6)
- Doetinchem (7)
Top 10 Groenste Dorpen van Nederland
- Bloemendaal (1)
- Huis ter Heide (2)
- Barger-Compascuum (gemeente Emmen)
- Zoelen (3)
- Doorn (4)
- Oosterbeek (5)
- Aerdenhout (6)
- Maarn (7)
- Gees (gemeente Coevorden)
- Ellecom (8)
Deze ranglijst laat zien dat de groenste steden en dorpen niet alleen op basis van oppervlakte zijn bepaald, maar ook op kwaliteit, verdeling van groen en hoeveelheid groen per persoon. De index HUGSI, die wordt gebruikt om groene steden te beoordelen, ziet er ook naar hoeveelheid groen, gezondheid van de vegetatie, verdeling van groene ruimten, groene ruimte per persoon, aantal bomen per begroeid gebied en de ontwikkeling van het groen.
Groen in de Stad: Creativiteit en Innovatie
In veel steden in Nederland wordt groen niet alleen geïntegreerd in de bebouwing, maar ook op een creatieve manier. Zo is Delft een voorbeeld van hoe groen zowel functioneel als esthetisch kan zijn. De Mondriaan-gevel, een gevel met vlakverdelingen, is een voorbeeld van hoe groen in stedelijke gebieden kan worden geïntegreerd. Deze gevel is zelfs een Instagram-hit geworden, wat aantoont dat groen ook in steden een aantrekkelijke uitstraling kan geven.
Daarnaast is ook Utrecht een voorloper in natuurinclusief bouwen. Groene daken, gevels en bushokjes zijn hier al lang de norm geworden. Iconische projecten zoals het The Nox Hotel laten zien hoe een groene leefomgeving kan worden geïntegreerd middenin een drukke stad. Ook de groene gevel op een gymzaal brengt niet alleen vergroening in een drukke wijk, maar ook gezonde lucht voor de sporters.
Groen als Strategie voor Duurzaamheid
Groen is niet alleen een kwestie van uiterlijk, maar ook een strategische keuze voor duurzaamheid. De Data- en Kennishub Gezond Stedelijk Leven onderzoekt hoe vergroening niet alleen bijdraagt aan duurzaamheid, maar ook aan de gezondheid van bewoners. Deze aanpak maakt steden als Utrecht tot koploper op het gebied van stedelijke vergroening.
Daarnaast is groen ook essentieel voor het verminderen van het effect van hitte, wateroverlast en verdroging. De analyse van de Groene Stad Challenge toont aan dat er ruimte is om groen toe te voegen, bijvoorbeeld door lege dakoppervlakken te benutten met groene daken, of het installeren van groene gevels. Deze maatregelen helpen niet alleen bij het verbeteren van de luchtkwaliteit, maar ook bij het versterken van de biodiversiteit.
Conclusie
In Nederland zijn er steden en dorpen die opvallen door hun groene uitstraling en hun inzet voor duurzaamheid. Assen is de groenste stad van Nederland, terwijl Bloemendaal het groenste dorp is. Deze steden laten zien dat groen niet alleen functioneel is, maar ook een esthetische waarde kan hebben. Daarnaast is er nog veel ruimte voor verdere vergroening, aangezien er talloze mogelijkheden zijn om groen toe te voegen in stedelijke gebieden. De combinatie van innovatie, creativiteit en duurzaamheid is hierbij essentieel.