De gezondste stad van Nederland: een overzicht van de resultaten van de Gezonde Stad Index

De Gezonde Stad Index, opgesteld door het ingenieurs- en adviesbureau Arcadis, biedt jaarlijks inzicht in de gezondheid van Nederlandse steden. In 2024 stond Apeldoorn weer bovenaan de ranglijst, gevolgd door Maastricht, Groningen, Nijmegen en Arnhem. De onderzoekers bekeken verschillende factoren om te bepalen wat een stad gezond maakt, waaronder het milieu, de mobiliteit, de buitenruimte, de gebouwde omgeving en de gemeenschap. Deze analyse geeft een overzicht van de belangrijkste resultaten en de mogelijke invloed op de kwaliteit van het wonen in Nederland.

De belangrijkste criteria voor een gezonde stad

De Gezonde Stad Index beoordeelt steden op basis van vijf belangrijke criteria:

1. Gezond milieu: Dit omvat de luchtkwaliteit, geluidsoverlast en hitte stress. Luchtvervuiling is een groot probleem in veel grote steden, zoals Rotterdam, dat op de laagste plek staat.
2. Gezonde gemeenschap: Dit betreft de veiligheid, sociale interactie en het gevoel van samenhalen. Apeldoorn scoorde hierin het beste, met een laag aantal misdrijven en een hoge sociale cohesie.
3. Gezonde gebouwde omgeving: Dit houdt verband met de toegankelijkheid van voorzieningen, woningen en openbare ruimtes. Steden met veel groen en ruimte voor sociale activiteiten scoren hier vaak goed.
4. Gezonde mobiliteit: Dit omvat fiets- en voetgangersvriendelijkheid, de kwaliteit van openbaar vervoer en de verkeersveiligheid. Steden die goed zijn aangelegd voor fietsers en voetgangers scoren hier vaak hoog.
5. Gezonde buitenruimte: Dit houdt verband met de hoeveelheid groen, parken en recreatieplekken. Steden met veel groen, zoals Apeldoorn, scoren hier vaak goed.

De top 10 gezondste steden van Nederland

Volgens de Gezonde Stad Index 2024 zijn de tien gezondste steden van Nederland:

1. Apeldoorn
2. Maastricht
3. Groningen
4. Nijmegen
5. Arnhem
6. Amersfoort
7. Almere
8. Emmen / Leeuwarden
9. Zwolle / Den Bosch
10. Leiden

Deze steden scoren goed op de verschillende criteria, met name op het gebied van gezonde gemeenschap, gebouwde omgeving en buitenruimte. Apeldoorn heeft zich in de afgelopen jaren sterk ontwikkeld en is nu de gezondste stad van Nederland.

De ongezondste steden en hun problemen

Aan de onderkant van de lijst bevinden zich de grootste steden, zoals Rotterdam, Den Haag en Amsterdam, die vooral moeite hebben met luchtkwaliteit, verkeersveiligheid en geluidsoverlast. Volgens de Gezonde Stad Index 2024 zijn deze steden de ongezondste in Nederland.

De onderzoekers van Arcadis stellen vast dat het probleem van de luchtkwaliteit in Nederland groter is dan vroeger, vooral in industriële gebieden en op plekken met veel verkeer. De luchtkwaliteit in Rotterdam is bijvoorbeeld het slechtst, met een hoge mate van vervuiling door industrie en verkeer.

De rol van groen in een gezonde stad

Een van de belangrijkste factoren die bijdragen aan de gezondheid van een stad, is de hoeveelheid groen. Steden met veel parken, groene ruimtes en openbare gebieden scoren vaak hoger op de Gezonde Stad Index. Apeldoorn, bijvoorbeeld, heeft veel groen en is daarom een van de gezondste steden van Nederland.

De onderzoekers van Arcadis stellen vast dat de kwaliteit van het groen in een stad belangrijk is voor de gezondheid van de bewoners. Een stad met veel groen en openbare ruimtes biedt meer ruimte voor beweging, ontspanning en sociale interactie. Dit draagt bij aan een gezondere leefstijl en een betere gezondheid.

De invloed van verkeer en mobiliteit

De mobiliteit van een stad speelt ook een belangrijke rol bij de gezondheid. Steden die goed zijn aangelegd voor fietsers en voetgangers, scoren vaak hoger op de Gezonde Stad Index. Apeldoorn en Maastricht zijn bijvoorbeeld goed aangelegd voor fietsers en hebben een goed openbaar vervoersysteem.

In grote steden zoals Rotterdam en Amsterdam is het verkeer echter vaak overbelast, wat leidt tot meer geluidsoverlast en luchtkwaliteitsproblemen. Dit heeft negatieve gevolgen voor de gezondheid van de bewoners.

De invloed van veiligheid en sociale interactie

Een gezonde stad moet ook veilig zijn en ruimte bieden voor sociale interactie. Apeldoorn is hierin sterk, met een laag aantal misdrijven en een hoge sociale cohesie. Dit draagt bij aan een gezonde leefomgeving en een betere gezondheid van de bewoners.

De onderzoekers van Arcadis stellen vast dat steden met een hoge sociale cohesie en veiligheid, vaak betere resultaten behalen op de Gezonde Stad Index. Dit is belangrijk voor de gezondheid van de bewoners, omdat een gezonde gemeenschap helpt bij het verminderen van stress en angst.

Samenvatting

De Gezonde Stad Index 2024 geeft een overzicht van de gezondheid van Nederlandse steden. Apeldoorn is de gezondste stad van Nederland, gevolgd door Maastricht, Groningen, Nijmegen en Arnhem. De onderzoekers beoordelen steden op basis van vijf criteria: gezond milieu, gezonde gemeenschap, gezonde gebouwde omgeving, gezonde mobiliteit en gezonde buitenruimte. De belangrijkste factoren die bijdragen aan de gezondheid van een stad zijn het groen, de mobiliteit en de veiligheid. De grootste steden, zoals Rotterdam, Amsterdam en Den Haag, scoren minder goed op de index, vooral door problemen met luchtkwaliteit en geluidsoverlast.

Conclusie

De Gezonde Stad Index 2024 toont aan dat Apeldoorn de gezondste stad van Nederland is. De stad scoort goed op de verschillende criteria, met name op het gebied van gezonde gemeenschap, gebouwde omgeving en buitenruimte. De onderzoekers van Arcadis stellen vast dat de kwaliteit van het groen, de mobiliteit en de veiligheid van een stad belangrijk zijn voor de gezondheid van de bewoners. De grootste steden, zoals Rotterdam, Amsterdam en Den Haag, scoren minder goed op de index, vooral door problemen met luchtkwaliteit en geluidsoverlast.

Bronnen

1. Groningen gezondste stad van Nederland, Rotterdam onderaan
2. De gezondste en ongezondste woonplaatsen van Nederland
3. Apeldoorn haalt Groningen in als gezondste stad van Nederland
4. Wat is de gezondste stad van Nederland?
5. De gezondste stad van Nederland
6. Apeldoorn gezondste stad van Nederland, Rotterdam scoort het laagst
7. In deze tien Nederlandse steden is de lucht het ongezondst
8. Deze steden zijn de gezondste van Nederland
9. Dit zijn de 5 gezondste steden van Nederland
10. De meest gezonde stad van Nederland
11. De gezondste gemeenten van Nederland
12. Apeldoorn gezondste stad van Nederland, Rotterdam scoort het laagst