De mooiste bezienswaardigheden rond Deventer: een reis door historie, cultuur en natuur
augustus 11, 2025
In Nederland is fietsen een van de meest gebruikte vervoermiddelen, en de impact van fietsen op het milieu, de gezondheid en de maatschappelijke ontwikkeling is aanzienlijk. De bronnen die beschikbaar zijn, geven een overzicht van het aantal fietsers, het gebruik van de fiets, de invloed van fietsinfrastructuur en de maatschappelijke voordelen van fietsen. In dit artikel worden deze aspecten uitgebreid besproken, met aandacht voor trends, cijfers en maatregelen om fietsen te stimuleren.
Fietsgebruik in Nederland
Nederlanders fietsen veel. Het aantal afgelegde fietskilometers is sinds 2000 met 23% toegenomen[1]. In 2021 was de fiets de tweede meest gebruikte vervoermiddelen na de auto. Per jaar fietsen Nederlanders ongeveer 15 miljard kilometer, wat overeenkomt met 880 kilometer per persoon per jaar, verdeeld over ongeveer 250 tot 300 fietsritten. Dit betekent dat de fiets bijna een kwart van alle verplaatsingen in Nederland uitmaakt.
De meeste fietsritjes zijn korter dan 3,7 kilometer. Het vaakst fietsen Nederlanders om boodschappen te doen, te winkelen, te sporten, te wandelen of om te uitgaan. In 2021 fietste 70% van de Nederlanders minstens één keer per week. Jongeren fietsen het vaakst, met een gemiddelde dagelijkse afstand van 5,2 kilometer. Fietsen gebeurt in het algemeen meer in stedelijke gebieden dan in minder stedelijke gebieden.
Fietsinfrastructuur en Aantrekkelijkheid
Fietsen in Nederland wordt beïnvloed door de kwaliteit van de fietsinfrastructuur. Nederland heeft 37.000 kilometer fietspad, wat veel meer is dan vroeger. De meest gebruikte fietspaden zijn in stedelijke gebieden, zoals in Utrecht, Amsterdam en Groningen. De drukste fietspaden zijn bijvoorbeeld Smakkelaarsveld, Vredenburg, Jaarbeursplein, De Ruiterkade, Weesperzijde, Grote Markt en Van Diemerbroeckstraat.
De kwaliteit van de fietspaden speelt een rol bij het stimuleren van fietsen. Veiligheid is hierbij belangrijk. In wijken met een lage sociaaleconomische status is er vaak angst voor fietsdiefstal, zorgen over het fietsen in het donker en het gedrag van andere weggebruikers. Ook de breedte van het fietspad en de kwaliteit van het wegdek beïnvloeden het gebruik van de fiets. In grote steden wordt langzamer gefietst dan in de buitenlanden, vooral in Amsterdam en Utrecht. De gemiddelde snelheid van fietsers in de Nationale Fiets Telweek lag in 2016 op 15,8 kilometer per uur.
Invloed van Fietsen op de Maatschappelijke Ontwikkeling
Fietsen heeft veel voordelen voor de maatschappelijke ontwikkeling. Het stimuleert de gezondheid, vermindert CO2-uitstoot en verlaagt de mobiliteitskosten. In Amsterdam fietsen 30.000 mensen per dag. De Bikenomics-studie schat dat deze fietsers jaarlijks zorgen voor: - 50.000 minder ziektedagen, met een besparing van €15,3 miljoen - 120 extra levensjaren, met een waarde van €8,3 miljoen - Besparing van €21,6 miljoen op gezondheidskosten - Besparing van €87,6 miljoen op mobiliteitskosten - Toegevoegde waarde van de kwaliteit van leven ter waarde van €13,7 miljoen - Besparing van 40.000 ton CO2, de positieve effecten van een betere luchtkwaliteit heeft een waarde van €9,2 miljoen
In België is ook een Bikenomics-studie gedaan. Als 20% van de woon-werkverplaatsingen van 10 km of minder met de fiets wordt gedaan, zou dit 55 vroegtijdige overlijdens per jaar voorkomen. Ook zou dit leiden tot een jaarlijkse afname van 6.531 ton CO2-uitstoot. In totaal komt dit uit op een maatschappelijke besparing van €360 miljoen per jaar.
Belemmeringen bij het Fietsen
Hoewel fietsen veel voordelen heeft, zijn er ook belemmeringen. Veiligheid is een belangrijk punt. In wijken met een lage sociaaleconomische status is er angst voor fietsdiefstal, zorgen over het fietsen in het donker en het gedrag van andere weggebruikers. Ook is de afstand en de reistijd een belemmering voor mensen die niet wekelijks fietsen. Gezinnen die moeten leven van een bijstandsuitkering hebben niet altijd geld om steeds een nieuwe fiets te kopen voor een groeiend kind. En kinderen van ouders met een migratieachtergrond hebben fietsen vaak niet meegekregen in hun cultuur.
Fietsen Stimuleren
Om fietsen te stimuleren, zijn er verschillende maatregelen. Fietsinfrastructuur is belangrijk. Snelfietsroutes of fietsbruggen zijn infrastructuurprojecten om de reistijd van fietsers te verkorten en fietsen comfortabeler te maken. Het project Meer kinderen op de fiets in Noord-Brabant is opgezet naar aanleiding van de start van de Vuelta in Nederland. Leerlingen die nog geen fiets hebben krijgen in samenwerking met de Stichting Leergeld een fiets gesponsord. Daarnaast krijgen 1000 kinderen lessen en clinics over fietsen om hun fietsvaardigheden en kennis te verbeteren.
Conclusie
Fietsen in Nederland is een belangrijk onderdeel van het vervoer en heeft een grote impact op het milieu, de gezondheid en de maatschappelijke ontwikkeling. De fiets is de meest gebruikte vervoermiddelen na de auto. De kwaliteit van de fietsinfrastructuur beïnvloedt het gebruik van de fiets. Fietsen stimuleert de gezondheid, vermindert CO2-uitstoot en verlaagt de mobiliteitskosten. Er zijn echter ook belemmeringen, zoals veiligheid, afstand en geld. Om fietsen te stimuleren, zijn er verschillende maatregelen, waaronder betere infrastructuur en fietsstimuleringsprojecten.