Ontdek de mooiste bezienswaardigheden in de omgeving van Vollenhove
september 10, 2025
De omgeving van Surhuizum en Surhuisterveen biedt een rijke historische, culturele en natuurlijke erfenis. Deze streek in de Friese natuur en agrarische ruimte is niet alleen geschiedenisrijk, maar ook ideaal voor wie rust zoekt in het landschap of geïnteresseerd is in boerenwoningen, veenkolonies en regionale bezienswaardigheden. Dankzij een combinatie van natuurlijke en mensgemaakte elementen is dit gebied een prachtige bestemming voor toeristen die de rust van het platteland willen ervaren, maar ook in staat zijn om historische en culturele aspecten te ontdekken.
In dit artikel worden de belangrijkste bezienswaardigheden en activiteiten in en rond Surhuizum en Surhuisterveen beschreven. De informatie is gebaseerd op betrouwbare bronnen, zoals toeristische websites, historische publicaties en reisroutes. Zoals uit de bronnen blijkt, is het dorp Surhuizum oorspronkelijk een middeleeuws agrarisch dorp dat zich uitstrekte tot ver buiten de huidige gemeentegrenzen. Surhuisterveen, daarentegen, is een veenkoloniedorp dat in de 17e eeuw is ontstaan en sindsdien een belangrijk centrum is geworden voor de omgeving.
Deze regio is ook bekend om haar rijke natuur, zoals de Noardlike Fryske Walden, waar wandelaars en fietsers kunnen genieten van de drassige gronden, molenparken en boerenwegen. Verder zijn er ook interessante historische gebouwen en verhalen, zoals die rondom de toren van Surhuizum, de kerk van Surhuisterveen en de dorpstoren van De Kolk. Deze locaties zijn niet alleen architectonisch bijzonder, maar ook rijk aan sages en historische achtergronden.
De toren van Surhuizum
Een van de meest opvallende bezienswaardigheden in Surhuizum is de toren van de Antoniuskerk. Deze toren is geheel van steen gebouwd en staat los van de kerk zelf, iets dat zeldzaam is in het Friese landschap. Volgens een populairste sprook is de toren zo ver van de kerk verwijderd gekomen, omdat een reus tegen haar geleund heeft, waardoor de toren is verschoven. Hoewel dit een verhaal uit het volksmond is, benadrukt het wel de unieke architectonische en historische waarde van deze toren.
De toren is een symbool van de middeleeuwse herkomst van het dorp. Surhuizum had vroeger het grootste dorpsgebied van de grietenij en was zelfs de thuislocatie van Kortwoude, een zelfstandig dorp dat in 1441 besloot zich bij Surhuizum aan te sluiten. Deze historische achtergronden maken het dorp interessant voor historici en toeristen die de middeleeuwse Friese cultuur willen ontdekken.
Surhuisterveen: een veenkoloniedorp
Surhuisterveen is een veenkoloniedorp dat zich rond de 1600 begon te vormen. Het dorp groeide rond de Veenstervaart en werd in de 17e eeuw een aparte gemeenschap door het bouwen van een eigen kerk in 1685. Deze kerk is een zaalkerk met een eenvoudige architectuur die past bij de bescheiden herkomst van de kolonisten. De kerk is gelegen op een pleinachtig kruispunt dat een belangrijke knooppunt vormde in de verdere ontwikkeling van het dorp.
Een van de belangrijkste gebeurtenissen in de geschiedenis van Surhuisterveen was de gedempte vaart in de jaren 1930. Door de gedempte vaart werd de Groningerstraat aangelegd, wat leidde tot een uitbreiding van het dorp in zuidoostelijke richting. Deze verandering had een grote impact op het landschap en de structuur van het dorp. Het dorp heeft zich sindsdien verder ontwikkeld tot een belangrijk winkel- en leefgebied voor de omgeving.
De dorpstoren van De Kolk
In de winkelstraat De Kolk staat een bijzondere dorpstoren, gebouwd in 1934 door het lokale initiatief ‘Plaatselijk Belang’. De toren is van gemêleerde rode baksteen gemaakt en heeft aan alle vier zijden uurwerken. De toren is een vrijstaand bouwwerk en is ontworpen met een piramidedak, expressief gemetselde trappen en bloembakken. Deze toren is een voorbeeld van het lokale inzetten op identiteit en gemeenschapsgevoel, en is een belangrijk historisch monument in het dorp.
De rol van doopsgezinden in de vorming van Surhuisterveen
Een van de interessantere historische aspecten van Surhuisterveen is de rol van doopsgezinden in de vorming van het dorp. Deze religieuze groepen speelden een prominente rol in de 16e en 17e eeuw en hadden een grote invloed op de kolonisatie van de veengebieden. In de 18e eeuw woonden zelfs tijdelijk doopsgezinden uit Würtemberg in het dorp, wat een unieke culturele mengeling opleverde.
Tot op de huidige dag heeft Surhuisterveen nog een doopsgezinde gemeente met een historische kerk uit 1801. Deze kerk is een belangrijk cultureel erfdeel en duidt op de religieuze geschiedenis van het dorp. De kerk en haar gemeenschap zijn een levendig getuigenis van de invloed van deze groepen op de Friese maatschappij.
Boerenpad in de Noardlike Fryske Walden
Een andere aanbevolen bezienswaardigheid in de omgeving is het Boerenpad in de Noardlike Fryske Walden. Deze wandelroute biedt toeristen een indrukwekkende ervaring van het natuurlijke landschap, inclusief molens, mieden, coulissen en drassige gronden. De route leidt door dorpen en buurtschappen zoals Ophuis, een buurtschap die ook wel bekend staat als De Poes of Poes. Deze buurtschap is een voorbeeld van de typische boerencultuur in Fryslân.
Het Boerenpad is ontworpen om te laten zien hoe de natuur en het boerenbedrijf samenwerken om het Friese landschap in stand te houden. Het pad is gemarkeerd en kan met Google Maps worden gevolgd. Het is een ideale activiteit voor wandelaars die de rust van het platteland willen ervaren en tegelijkertijd de historische en natuurlijke aspecten van de regio willen ontdekken.
Minicamping de Weidewagen
Voor toeristen die een overnachting in de regio zoeken, is Minicamping de Weidewagen een uitstekende optie. Deze camping ligt in het buitengebied van Surhuizum en biedt een idyllische omgeving waar toeristen kunnen genieten van rust en ruimte. De camping is dicht bij bezienswaardigheden en activiteiten, zoals het dorp Surhuisterveen, dat op fietsafstand ligt. Ook zijn er dichtbij eetgelegenheden zoals Pannenkoekenhuis Landzicht en Snackbar Big Snack.
Deze camping is ideaal voor toeristen die de Friese natuur willen verkennen en tegelijkertijd comfort en rust willen combineren. De locatie maakt het gemakkelijk om de omgeving te verkennen, of om rust te zoeken in de open lucht.
Surhuisterveen: een moerasgebied in het hart van Friesland
Een van de meest bijzondere natuurlijke kenmerken van Surhuisterveen is het feit dat het ligt in het grootste moerasgebied van Friesland. Dit gebied is een uniek ecosysteem dat een rijke biodiversiteit ondersteunt. Toeristen kunnen door dit moerasgebied dwalen of varen, wat een indrukwekkende ervaring oplevert. Het gebied is ook een belangrijke locatie voor de eindfase van de Elfstedentocht, een iconische schaatswedstrijd in Fryslân.
Hoewel de Elfstedentocht een sportieve wedstrijd is, is het ook een culturele en historische traditie die belangrijk is voor de Friese identiteit. Het laatste deel van de tocht dat door Surhuisterveen loopt, is een spannend en historisch moment voor inwoners en toeristen.
Het belang van de dorpskerken
Zowel in Surhuizum als in Surhuisterveen zijn de dorpskerken centrale bezienswaardigheden. Deze kerken zijn niet alleen religieuze locaties, maar ook historische monumenten die de ontwikkeling van de dorpen weerspiegelen. De kerk in Surhuizum is bijvoorbeeld een middeleeuws bouwwerk, terwijl de kerk in Surhuisterveen een zaalkerk uit de 18e eeuw is.
Deze kerken zijn opgenomen in de Friese cultuur en zijn vaak het centrum van lokale tradities, zoals kerstmarkten en dorpsfestiviteiten. Ze zijn ook belangrijk voor de architectonische geschiedenis van de regio en zijn vaak onderdeel van wandel- of fietsroutes.
De rol van de boerenwoningen
Een ander interessant aspect van de regio is de rol van de boerenwoningen. In zowel Surhuizum als Surhuisterveen staan monumentale boerderijen die een waardevolle bijdrage leveren aan het Friese landschap. Deze boerderijen zijn meestal gelegen aan weerszijden van dorpswegen en vormen een karakteristieke structuur van de dorpen.
In Surhuizum zijn de boerderijen een belangrijk onderdeel van de structuur van het dorp. In Surhuisterveen zijn de boerderijen een overblijfsel van de veenkolonisatie en geven ze een indruk van de levenswijze van de vroegere inwoners. Deze boerderijen zijn soms nog bewoond, maar andere zijn omgevormd tot boerderijhotels of agritouristische faciliteiten.
De uitbreiding van Surhuisterveen
De groei van Surhuisterveen is een interessant historisch fenomeen. Het dorp is na de Tweede Wereldoorlog aanzienlijk uitgebreid, vooral in zuidoostelijke richting. De woningbouw werd voortgezet, en de industriële groei had een positieve impact op de woningbouwontwikkeling. De dorpstoren van De Kolk is een voorbeeld van de lokale inzet op architectonische kwaliteit en gemeenschapsidentiteit.
De uitbreidingen in de jaren zestig en zeventig gaven het dorp een moderne uitstraling, maar de historische kern is nog steeds zichtbaar. De dorpskerk, de dorpstoren en de karakteristieke boerderijen vormen samen een uniek beeld van Surhuisterveen.
De rol van de vereniging Plaatselijk Belang
De vereniging Plaatselijk Belang speelt een belangrijke rol in de ontwikkeling en onderhoud van de historische en culturele aspecten van Surhuisterveen. In 1934 bouwde deze vereniging de dorpstoren van De Kolk, wat een symbolisch moment was in de geschiedenis van het dorp. Deze toren is niet alleen een architectonische schat, maar ook een bewijs van de inzet van lokale inwoners voor het behoud van hun gemeenschap.
De vereniging is een voorbeeld van het lokale inzetten op identiteit en historie. Haar activiteiten en initiatieven draagen bij aan het behoud van het culturele erfdeel van het dorp.
De toekomst van de regio
De regio Surhuizum en Surhuisterveen is in constante ontwikkeling. De combinatie van historische erfdeel, natuurlijke schoonheid en moderne woningbouw maakt het een unieke plek in Fryslân. Toeristen die deze regio bezoeken, kunnen genieten van de rust van het platteland, maar ook actief meedoen aan historische en culturele activiteiten.
De toekomst van deze regio hangt af van de inzet van zowel lokale inwoners als toeristen. Het behoud van het historische erfdeel, de verwezenlijking van duurzame toerismepraktijken en de integratie van de natuur in het toeristische aanbod zijn cruciale factoren voor de toekomstige ontwikkeling van de regio.
Conclusie
De omgeving van Surhuizum en Surhuisterveen biedt een rijke mix van historische, culturele en natuurlijke bezienswaardigheden. Van de toren van Surhuizum en de dorpskerken tot de veenkolonie en de wandelroutes in de Noardlike Fryske Walden, is deze regio een prachtige bestemming voor toeristen die rust en historie willen combineren. De unieke geschiedenis van de dorpen, de rol van doopsgezinden en boerenwoningen en de toekomstige ontwikkelingen maken de regio tot een waardevolle plek in Fryslân.
Voor toeristen die willen ervaren hoe het Friese platteland werkelijk is, is Surhuizum en Surhuisterveen een ideale bestemming. Het dorp biedt niet alleen een indrukwekkende geschiedenis, maar ook een warm welkom en een uitgebreid aanbod van activiteiten en accommodaties. Of je nu wandelt, fietst of een overnachting zoekt, deze regio heeft iets te bieden voor iedereen.