Bezienswaardigheden en activiteiten in de omgeving van Schijndel
september 10, 2025
De Oudegracht in Utrecht is meer dan alleen een gracht. Het is een levendige, historische ader van de stad, waar je niet alleen het verleden kunt ontdekken, maar ook genieten van een unieke sfeer. Tijdens een wandeling langs deze gracht kom je langs een reeks interessante bezienswaardigheden, die elk hun eigen verhaal vertellen. Van historische werfkelders en monumentale gebouwen tot culturele instellingen en rustige binnentuinen, de Oudegracht biedt een rijke mix van architectuur, geschiedenis en horeca. Deze artikel biedt een overzicht van de belangrijkste bezienswaardigheden in de omgeving van de Oudegracht, met aandacht voor historische context, toegankelijkheid en wat je er kunt ervaren.
De Oudegracht en het werfkeldersysteem
De Oudegracht is een van de centrale grachten in Utrecht en loopt van noord naar zuid door het stadscentrum. Het grachtenstelsel, waarvan de Oudegracht een onderdeel uitmaakt, werd in de tiende eeuw aangelegd om de vaarroute over de Rijn te vervangen. In de loop van de tijd werd het waterpeil hoger gebracht om overstromingen te voorkomen. Daarbij ontstond een ingenieus systeem van tunnels en werfkelders, die de kooplieden gebruikten om hun goederen veilig te bewaren en te verhandelen. Deze kelders zijn nu vaak verbouwd tot horecagelegenheden en bieden een unieke sfeer, vooral in de wintermaanden.
De cafés en restaurants die in deze werfkelders gevestigd zijn, bieden een sfeervolle plek om een hapje te nemen of iets te drinken. De zomermaanden zijn ideaal voor een diner aan de waterkant, terwijl de wintermaanden een sfeervolle, intieme ervaring bieden. Het grachtenstelsel is dus niet alleen een historisch fenomeen, maar ook een leefbaar centrum van activiteit in Utrecht.
De Winkel van Sinkel: het allereerste warenhuis van Nederland
Een van de meest opvallende gebouwen langs de Oudegracht is de Winkel van Sinkel. Deze winkel, gelegen aan de Oudegracht 158, is het allereerste warenhuis van Nederland en dateert uit 1839. Het neoclassicistische bouwwerk werd ontworpen door Anton Sinkel, die het oprichtte op de locatie van het voormalige Gasthuisgebouw. Het meest opvallende kenmerk van het gebouw zijn de zuilen, die in de vorm van gietijzeren vrouwbeelden zijn vervaardigd.
Een grappig detail is dat één van deze vrouwbeelden ooit uit het water is gevist. Toen een stadskraan het niet meer aan kon, brak het gevaarte en landde de dame in de gracht. Hoewel ze nu weer op haar plek staat alsof er niets gebeurd is, betekende dit het einde van de eeuwenoude kraan. De plek waar deze kraan ooit heeft gestaan, is nog steeds zichtbaar. Bij een bezoek aan de Winkel van Sinkel is het dus interessant om over de railing te kijken.
Tegenwoordig is de Winkel van Sinkel een grand café, een uitgaansgelegenheid en een locatie voor culturele activiteiten. Het is een unieke plek die zowel geschiedenis als hedendaagse sfeer combineert.
Brouwerij de Boog: een monumentale brouwerij
Aan de zuidkant van de Oudegracht, ter hoogte van de Vollersbrug, ligt Brouwerij de Boog. Deze voormalige stoombrouwerij was tot aan het eind van de 19e eeuw een van de belangrijkste bierbrouwerijen in Utrecht. De ligging aan de gracht was ideaal voor het transport van grondstoffen en eindproducten. Het water uit de gracht werd zelfs gebruikt als grondstof voor het bier, waardoor het bier van dat tijdperk ook bekend stond als "slootwater".
Hoewel het brouwhuis niet van binnen te bezoeken is – het is tegenwoordig bewoond – is het een interessante plek om vanaf de brug te bekijken. De straatnamen in de buurt, zoals Moutstraat en Brouwerstraat, herinneren nog aan de historische betekenis van de brouwerij. Een wandeling door deze steegjes levert een glimp van Utrechts industriële verleden.
Pandhof van de Dom: een rustige oase in het centrum
Op het Domplein, tussen de Domkerk en het academiegebouw van de Universiteit Utrecht, ligt het Pandhof van de Dom. Deze binnentuin is een van de mooiste in Nederland en bovendien gratis toegankelijk. Het is een perfecte plek om even weg te treden van de drukte van het stadscentrum en te genieten van rust en groen.
Naast het Pandhof zijn er in het centrum van Utrecht nog veel meer hofjes, zoals het Bruntenhof, het Abraham Dolehof en de Mieropskameren. Deze hofjes zijn restanten van stadskastelen, kloosters of voormalige 'Godskameren' – woningen die rijke Utrechters lieten bouwen voor hun armere stadgenoten. Deze oases zijn ideaal voor een rustig moment en waard om tijdens een wandeling langs de Oudegracht te ontdekken.
Postkantoor aan de Neude: een centrale plek in het stadscentrum
Een ander belangrijk punt langs de Oudegracht is het postkantoor aan de Neude. Hoewel de Neude vooral bekend staat als een drukke marktplein, is het postkantoor hier zelf een historisch gebouw. Het is een centrale plek in het stadscentrum en biedt een rustige plek in het hart van de drukke stad.
Botanische tuinen en De Oude Hortus
Vlakbij de universiteit vind je de Botanische tuinen, een kleurrijke plek waar je onder andere tropische tuinen en rotstuinen kunt bezichtigen. Hier vind je unieke planten, bomen en bloemen en worden regelmatig activiteiten georganiseerd. Voor wie liever in het centrum blijft, is er ook De Oude Hortus. Deze oase van rust is goed verstopt, maar een echte schat in het hart van Utrecht. Het is perfect als je tijdens je bezoek even wilt ontdoen van de drukte.
Museum Speelklok: een museum vol muzikale wonderen
Een van de bekendste bezienswaardigheden in Utrecht is Museum Speelklok. Dit museum is gewijd aan zelfspelende muziekinstrumenten en bevat zowel eeuwenoude speeldoosjes als moderne straatorgels en carillons. Het museum is gelegen in het hart van de stad en biedt een educatieve en ontspannende ervaring. Regelmatig worden rondleidingen gegeven, wat ideaal is voor bezoekers die meer willen weten over de geschiedenis en techniek achter deze instrumenten.
Utrecht Lumen: lichtkunst langs de gracht
Een moderne bezienswaardigheid die in de wintermaanden extra sfeer creëert, is Utrecht Lumen. Na zonsondergang komen de lichtkunstwerken tot leven, die symbolisch staan voor de geschiedenis en bewoners van de stad of een bijzonder licht werpen op bezienswaardigheden. Tijdens een wandeling langs de gracht kun je deze kunstwerken bewonderen. In de wintermaanden is het mogelijk om een gidsde wandeling met een gids te maken, wat extra toegankelijk maakt voor toeristen.
Street art in Utrecht: een kleurrijke sfeer
Utrecht is ook een stad met veel street art. Langs de Oudegracht en in het stadscentrum kun je interessante muren en murenwerken ontdekken. Deze kunstwerken vormen een kleurrijke contrast met het historische karakter van de gracht en maken de stad levendig en contemporair.
DOMunder: onder de Dom, 2000 jaar geschiedenis
Een bijzondere plek die niet ver van de Oudegracht ligt, is DOMunder. Hier kun je met een zaklamp afdaalen onder het Domplein en een reis maken door 2000 jaar geschiedenis. Je ontdekt archeologische vondsten en leert over de geschiedenis van Utrecht, van de Romeinse tijd tot de 17e eeuw. DOMunder is ideaal voor familiebezoeken en geschikt voor alle leeftijden.
Centraal Museum: kunst en mode in vijf thema's
Het Centraal Museum is een andere bekende instelling in Utrecht. Hier vind je zowel oude als moderne kunst, onderverdeeld in vijf thema’s: stadsgeschiedenis, oude kunst, moderne kunst, toegepaste kunst en mode. In de mode-afdeling zijn bijvoorbeeld 8000 kunststukken te zien, variërend van 18e-eeuwse kostuums tot ontwerpen van Victor & Rolf. Ook kun je hier de wereldberoemde stoelen van Rietveld zien. Het atelier van Dick Bruna is een bijzondere aankoop in het museum, waar je een kijkje kunt nemen in het creatieve hol van de beroemde kinderboekenschrijver.
Rietveld Schröderhuis: een meesterwerk van de moderne architectuur
Hoewel het Rietveld Schröderhuis niet direct langs de Oudegracht ligt, is het een belangrijke bezienswaardigheid in de omgeving. Dit gebouw, ontworpen door Gerrit Rietveld, is een meesterwerk van de moderne architectuur en UNESCO-werelderfgood. Het huis is een must-visit voor iedereen die geïnteresseerd is in design, architectuur en modernisme.
Praktische tips voor bezoekers
Tijdens een bezoek aan de Oudegracht is het verstandig om de volgende dingen in overweging te nemen:
- Openingstijden: De meeste cafés, restaurants en musea zijn open van maandag tot zondag, met uitzondering van sommige musea die soms op maandag gesloten zijn.
- Toegangskosten: De meeste openbare plekken, zoals binnentuinen en hofjes, zijn gratis toegankelijk. Musea en instellingen zoals Museum Speelklok en DOMunder vereisen een toegangskaartje.
- Toegankelijkheid: De gracht is toegankelijk voor rolstoelgebruikers, maar sommige werfkelders en musea kunnen beperkt toegankelijk zijn.
- Seizoenen: De zomermaanden zijn ideaal voor wandelingen langs de gracht, terwijl de wintermaanden een sfeervolle sfeer bieden, vooral met Utrecht Lumen.
- Verkeer en parking: Het centrum van Utrecht is druk en parkeren is beperkt. Het is verstandig om met openbaar vervoer of te voet te reizen.
Conclusie
De Oudegracht in Utrecht is meer dan alleen een gracht – het is een levendig centrum van historie, sfeer en culturele activiteiten. Tijdens een wandeling langs deze gracht kun je een reeks bijzondere bezienswaardigheden ontdekken, variërend van historische gebouwen en binnentuinen tot moderne kunstwerken en musea. Of je nu geniet van een drankje in een werfkelder, een wandeling door een binnentuin of een bezoek aan een museum, de Oudegracht biedt voor iedereen iets te doen. Het is een plek waar verleden en heden samen komen en waar je tijdens een bezoek aan Utrecht zeker een indrukwekkende ervaring opdoet.