Ontdek de meest fascinerende bezienswaardigheden in en om Amersfoort
september 9, 2025
De Noorderkempen vormen een bijzonder geografisch en cultureel gevarieerd gebied dat zich uitstrekt over Vlaanderen en het aangrenzende België. Deze regio biedt niet alleen prachtige landschappen en wandelingen door het Kempens Plateau, maar ook een rijke historische en culturele context die bezoekers genieten. In dit artikel geven we een overzicht van de meest interessante bezienswaardigheden in de Noorderkempen, waaronder natuurreserves, historische gebouwen, kunstprojecten en unieke museumtentoonstellingen. Alles wat wordt beschreven is gebaseerd op betrouwbare bronnen en informatie uit de regio, zoals aangeleverd in de contextdocumenten.
Introductie
De Noorderkempen zijn een leefgebied waarbij natuur en cultuur elkaar op een harmonieuze manier ontmoeten. Deze regio is een vermakelijke bestemming voor toeristen die zowel rustige wandelingen in het Kempens landschap willen genieten als een duik willen nemen in de rijke historie en culturele schatgracht van de regio. De Kempen, die zich uitstrekken vanaf het Limburgse Hoge Kempen tot het Antwerpse en de Kempen van Noord-Brabant, bieden een uniek mix van landschap en maatschappelijke activiteiten. De bezienswaardigheden in deze regio spiegelen de diversiteit van het gebied: van historische dorpsmusea tot moderne kunstprojecten en van prachtige natuurreserves tot historische kermissen en markten.
Natuurlijke bezienswaardigheden
1. Nationaal Park Hoge Kempen
Het Nationaal Park Hoge Kempen ligt in het Limburgse deel van de Kempen en is een van de zes nationale parken van België. Het Kempens Plateau, ook bekend als "Hoge Kempen", is een unieke afzetting uit de IJstijd en vormt een aanzienlijk hoogteverschil met de Maasvallei. In sommige delen, zoals tussen Opoeteren en Gellik, zijn deze hoogteverschillen gemiddeld 45 meter. Dit maakt het park een bijzondere plek voor wandelingen en natuurontdekkingen.
2. Molse Meren
In de buurt van Mol bevinden zich de Molse Meren, een prachtig natuurgebied dat bekend staat om zijn variatie in landschappen. Vanuit het Ecocentrum de Goren vertrekken diverse wandelroutes. Een van de populairste wandelingen is de route Molse Meren – Schansheide, die 9,5 km lang is en langs meerdere meren en kanalen loopt. Deze route is gemarkeerd met rood-witte borden en biedt prachtige uitzichten over het landschap.
Het Zilvermeer, een van de highlights van dit gebied, is een fantastisch zwemmeer met een strand. Het is een ideale plek voor recreatie en rust.
3. Natuur bij Lier
Lier is een stad die verborgen schatten bevat. Het stadje is verrassend mooi, gezellig en groen. De Zimmertoren is het bekende monument van de stad, maar ook het Gotische Belfort is een bezienswaardigheid die waard is om bezocht te worden. De straatgevels van Lier zijn middeleeuws en het Begijnhof is een rustige plek om de sfeer van het stadje te proeven.
Een tip voor wandelaars is de route langs de Nete, waarbij je in de voetsporen van de fictieve figuur Pallieter kunt lopen. Deze wandeling is een prachtige manier om de natuur langs de rivier te ervaren. Daarnaast is de Kesselse Heide, gelegen op ongeveer 8 km vanaf Lier, een prachtige plek voor wandelingen in een gevarieerd landschap van heide, bossen en vennen.
4. De Grote Nete
De Grote Nete is een natuurresort die goed beschermd is met het oog op biodiversiteit. Hier zijn dieren zoals de zwarte ooievaar en de bever weer teruggekeerd. Een aanbevolen wandeling is de route van Kwacht naar Keyfheide (12,5 km), die vertrekt bij het bezoekerscentrum. Deze wandeling is bewegwijzerd en biedt verschillende uitdagingen, zoals een modderachtig pad en een boomstambrug, die vooral kinderen zullen aanspreken.
Cultuurhistorische bezienswaardigheden
1. Kruiermuseum
Het Kruiermuseum in Balen is gevestigd in het oude gemeentehuis van de stad. Het museum geeft een indrukwekkend beeld van het dagelijks leven in een Kempens dorp. Hier vind je onder meer een ingericht schooltje, een winkeltje en een ziekenzaaltje. Het is een levendig plaatje van het leven in het verleden en biedt bezoekers een unieke blik op het leven van Kempenaars in het verleden.
2. Commando Museum
Het Commando Museum in Flawinne is gewijd aan de geschiedenis van de Belgische Commando’s. Het museum begint met de oprichting van deze militaire eenheid in Groot-Brittannië in 1942 en volgt hun geschiedenis tot heden. Het is een interessante bezienswaardigheid voor geschiedenisminnaars en iedereen die wil weten hoe deze elitegroep zich ontwikkelde en haar rol speelde in verschillende conflicten.
3. Mola – Provinciaal Molencentrum
Mola in Wachtebeke is een museum en kenniscentrum gewijd aan wind- en watermolens. De tentoonstelling toont hoe deze molens de voorloper waren van moderne machines en hoe ze water en wind als energiebronnen gebruikten. Het is een educatief en informatief museum dat het belang van duurzame energie in de historie laat zien.
4. Bosmuseum Jan van Ruusbroec
In Hoeilaart is het Bosmuseum Jan van Ruusbroec gevestigd. Het museum is gewijd aan de geschiedenis en geologie van het Zoniënwoud. Hier wordt ook aandacht besteed aan de fauna en flora van het bos, evenals aan het thema bosbouw. Het is een educatieve bezienswaardigheid die vooral aansluit bij naturen- en bosliefhebbers.
5. Mode & Kant Museum
Het Mode & Kant Museum in Brussel is gevestigd in vier historische huizen en een opslagplaats uit de 17e en 18e eeuw. Het museum toont een rijke collectie kant, soms zelfs van vorsten, en een collectie kostuums, accessoires en modeprenten. Het is een prachtige combinatie van modegeschiedenis en cultureel erfgoed.
Kunst en creatieve projecten
1. PAK – Platform voor Actuele Kunst
In Gistel is het PAK – platform voor actuele kunst gevestigd. Dit centrum biedt hedendaagse kunstenaars de mogelijkheid om hun werk tentoon te stellen in een binnen- en buitendecor. Zowel jonge, aanstormende talenten als gerenommeerde kunstenaars kunnen hier hun werk tonen. Het is een culturele hotspot in de regio en een aanrader voor kunstliefhebbers.
2. Musée de la vie tihangeoise
In Tihange is het Musée de la vie tihangeoise gevestigd in het voormalige gemeentehuis. Het museum bestaat uit zes kamers waarin lokale kunst wordt tentoonge-steld. Het toont ook een overzicht van het dagelijks leven in Tihange in het verleden. Het is een klein, maar interessant museum dat de lokale sfeer goed weergeeft.
3. Kruiermuseum
Het Kruiermuseum in Balen is een uniek museum dat het leven in een Kempens dorp in het verleden toont. Hier vind je een ingericht schooltje, een winkeltje en een ziekenzaaltje. Het is een levendig plaatje van het leven in het verleden en biedt bezoekers een unieke blik op het leven van Kempenaars in het verleden.
Evenementen en activiteiten
1. Rommelmarkt in Heist
In Heist vindt elke zondagochtend een grote rommelmarkt plaats. Naast oude spulletjes en tweedehandswaren zijn er ook diverse eetkraampjes. Dit is een populaire activiteit voor inwoners en bezoekers die iets lichters willen doen dan wandelen of fietsen.
2. Kermis in Hazeldonk/Meer
In Hazeldonk/Meer is er een kermis die regelmatig aangeboden wordt. Hoewel de exacte data niet vermeld zijn in de bronnen, is het een populaire activiteit in het dorp en een aanrader voor wie iets gezelligers zoekt dan een wandeling.
Praktische tips voor bezoekers
1. Beste tijd om te bezoeken
De meeste wandelroutes en activiteiten zijn het hele jaar door mogelijk, afhankelijk van de weersomstandigheden. De zomermaanden (juni tot augustus) zijn ideaal voor bezoeken aan zwemmeren en natuurgebieden. De herfst (september tot november) is een mooie tijd voor wandelingen in het bos, omdat het landschap mooi kleurt.
2. Toegankelijkheid
De meeste bezienswaardigheden zijn toegankelijk met een auto of fiets. Voor wandelingen is het aan te raden om goed schoenen te hebben en een kaart of wandelroute mee te nemen. Sommige routes zijn bewegwijzerd, maar het is verstandig om een routeplanner te gebruiken.
3. Openingstijden en toegang
De meeste musea en bezienswaardigheden hebben geregeld openingstijden, doorgaans van woensdag tot zondag. Het is verstandig om dit vooraf te checken op de website van het museum of via een toeristische dienst. Sommige musea zijn gratis toegankelijk, zoals het Kruiermuseum in Balen.
Conclusie
De Noorderkempen zijn een rijke en gevarieerde regio die zowel natuurminnaars als culturele toeristen aanspreekt. Van het Nationaal Park Hoge Kempen tot het Kruiermuseum in Balen, van de Molse Meren tot het PAK in Gistel, zijn er genoeg bezienswaardigheden om een interessante en gevarieerde reis te maken. Deze regio biedt niet alleen een prachtige natuur, maar ook een diepe historische en culturele context. Of je nu wandelt langs de Nete, bezoekt een museum of geniet van een rommelmarkt in Heist, de Noorderkempen zijn zeker een aanrader voor iedereen die Vlaanderen en het aangrenzende België wil verkennen.