Bezienswaardigheden in Midden-Sulawesi: Ontdek de Culturele en Natuurlijke Rijkdommen van het Eiland
september 7, 2025
Merksplas is een prachtig, rustgevend gebied in de Kempen die zich uitstrekt over de grens van Nederland en België. In deze regio liggen restanten van de Kempense Kolonies van Weldadigheid, unieke historische en culturele getuigenissen uit het begin van de twintigste eeuw. Deze kolonies, die vroeger dienstbaar waren voor de bestrijding van landlopers, vormen nu een belangrijk deel van het landschap en het toeristische aanbod. In dit artikel worden de bezienswaardigheden en activiteiten in Merksplas besproken, met een focus op historische locaties, wandel- en fietsroutes, en lokale restaurants en accommodaties.
Bezoekerscentrum Landlopers Kolonie
Een van de centrale bezienswaardigheden in Merksplas is het Bezoekerscentrum Landlopers Kolonie, gelegen aan de Kapelstraat 10. Het centrum is ondergebracht in het voormalige varkensverblijf van de Merksplas-Kolonie en is gratis toegankelijk, inclusief toegang voor personen met een rolstoel. In dit centrum vind je informatieve films over de geschiedenis van de Koloniën van Weldadigheid, specifiek over Merksplas.
De Koloniën van Weldadigheid waren in de jaren 1900 en 1910 bedoeld om landlopers, ofwel personen die zich buitengesloten voelden van de maatschappij, te helpen door hen aan te sluiten bij de landbouw. De verblijven waren echter meer een vorm van tucht dan van hulp. De leefomstandigheden in Merksplas-Kolonie waren erg zwaar; de bewoners woonden in cellenachtige kamers en moesten gedwongen arbeid verrichten.
Portretten van degenen die hier verbleven, worden tentoongezeld in het centrum. Achter elk portret staat informatie over wie de persoon was en wat hij of zij op zijn kerfstok had. Dit geeft een persoonlijke en humanistische dimensie aan de historie van deze kolonie.
Het bezoekerscentrum is ook de startplaats voor wandelingen in de omgeving van Merksplas. Er is een grote, gratis parkeerplaats beschikbaar, wat het een uitstekende basis maakt voor een actief weekendje in de Kempen.
Fietsroutes door de Kolonies
Merksplas is niet alleen rijk aan historische locaties, maar ook aan uitgezette fietsroutes die toeristen helpen de regio te ontdekken. Een van de belangrijkste fietsroutes is de Landlopersroute (57 km). Deze route begint bij het Merksplas-Kolonie en voert je langs belangrijke bezienswaardigheden, waaronder Hoogstraten, Wortel-Kolonie, en via Turnhout weer terug naar het startpunt. De route is af te leggen in volle lengte, maar kan ook ingekort worden tot 41 of zelfs 16 kilometer, afhankelijk van je energieniveau en tijd.
Een tweede route is de Kleidabbersroute (59 km), die gericht is op de geschiedenis van de klei-ontginning in de Kempen. Deze route start ook bij Merksplas-Kolonie en is verkortbaar tot 45 kilometer. Langs de route vind je informatie over de economische geschiedenis van de regio, die in het begin van de twintigste eeuw sterk afhankelijk was van de kleiwinning.
Een derde route is de Dodendraadroute (38 km), die start bij Wortel-Kolonie en langs interessante punten uit de Eerste Wereldoorlog voert. Deze route is uitgerust met 4 reconstructies, 15 informatieborden en 11 ingesproken verhalen. De verhalen zijn via QR-codes toegankelijk, maar het wordt aangeraden ze van tevoren te downloaden vanwege eventuele beperkte internetverbinding in de regio.
Wandelingen in de omgeving van Merksplas
Naast fietsroutes zijn er ook diverse wandelroutes beschikbaar voor bezoekers die liever lopen. De Drempelsvrij lus (6 km) is een toegankelijke wandelroute die ideaal is voor iedereen, inclusief personen met beperkingen. Deze lus is goed aangedaan en biedt een rustige manier om de directe omgeving van Merksplas te verkennen.
Een andere populaire wandelroute is Flirten met de grens in de vallei van het Merkske (11 km). Deze route brengt je langs de grens met Nederland en voert je door bos, heide, vennen en langs het riviertje Merkske. Het grootste deel van de route is over onverhard terrein, en delen zijn gemarkeerd als Laarzenpad. Hoewel het terrein soms vochtig kan zijn, zijn er vlonderpaden en bruggetjes beschikbaar om het wandelen veilig en aangenaam te maken.
Tijdens deze wandeling kun je genieten van de natuurlijke rijkdommen van de Kempen: libellen, vlinders, Koniks, runderen en zelfs roofvogels zijn vaak te zien. De route is een uitstekende keuze voor iedereen die wil genieten van de rustige, natuurlijke omgeving van de Kempen.
Bezienswaardigheden in Turnhout
Een verplichte stop op een bezoek aan Merksplas is Turnhout, een stadje dat zich slechts enkele kilometers verwijderd bevindt. Turnhout noemt zichzelf de "hoofdstad van de Kempen" en telt ongeveer 45.000 inwoners. Hoewel het stadje klein is, bevat het een rijke historische en culturele erfgood.
Een van de eerste bezienswaardigheden is Bierbrouwerij het Nest, gelegen in Oud-Turnhout. Hier kun je een rondleiding volgen om meer te weten te komen over de lokale bierbrouwerijtraditie. Na deze introductie is er nog genoeg te ontdekken in Turnhout, met historische gebouwen, marktpleinen en sfeervolle straatjes.
Eet- en drinkplekken in Merksplas
Naast historische en natuurlijke bezienswaardigheden is er ook een aantrekkelijk culinair aanbod in Merksplas. Een van de meest opvallende eetgelegenheden is Brasserie de Bosduif, gelegen aan de Steenweg op Turnhout 191. Deze brasserie is moderningericht en heeft een sterke focus op lokaal voedsel. Veel ingrediënten worden zelf gekweekt of afkomstig uit de directe omgeving, zoals tomaten, kersen, aardbeien, geitenkaas en vlees.
Het menu is een echte aanrader en wordt geserveerd met veel aandacht voor presentatie en smaak. Een bezoek aan de brasserie is een feest voor de zintuigen, met kleurrijke gerechten en een uitstekende smaak. Chef Leander en zijn team zorgen ervoor dat bezoekers zich op hun gemak voelen en genieten van een uitgebreid maaltijd.
Naast de brasserie is er ook B&B de Colonie 7, gelegen in de voormalige stal van de Merksplas-Kolonie. Hier kun je overnachten in een luxe omgeving, met zowel standaard- als luxe kamers beschikbaar. De kamers zijn uitgerust met moderne faciliteiten, waaronder stortdouche, bad, zitmeubels en een bureautje. De B&B heeft plannen om uit te breiden met nog eens 40 hotelkamers en een tweede restaurant.
Gevangenismuseum Merksplas
Het Gevangenismuseum Merksplas is een populaire bezienswaardigheid in de regio. Hoewel de exacte locatie niet expliciet is vermeld in de bronnen, is duidelijk dat het museum een centrale rol speelt in de toeristische aanbod van Merksplas. Het museum biedt inzicht in de geschiedenis van de voormalige gevangenis en de detentie van illegalen in de regio. Het is een unieke kans om te leren over de rol van Merksplas in de vroege jaren van de twintigste eeuw en de transformatie van de kolonie naar een moderne, toeristische attractie.
Accommodatie in Merksplas
Naast B&B de Colonie 7 zijn er andere mogelijkheden voor accommodatie in de regio, vooral in de omgeving van Merksplas. Omdat het een rustige, groene regio is, is het ideaal voor toeristen die op zoek zijn naar een sfeervolle en rustige verblijf. Buiten de B&B is er ook een uitgebreid aanbod van hotels in de buurt van Merksplas, met aanbevolen boekingen die gemakkelijk te vinden zijn via reisplatformen. De beschikbaarheid en prijzen kunnen variëren, maar de regio biedt een brede keuze voor iedereen die een verblijf wil maken in de Kempen.
Conclusie
Merksplas is een bijzondere toeristische bestemming in de Kempen, met een rijke geschiedenis, rustige natuur en een warme, lokaal georiënteerde culinair aanbod. De voormalige kolonie is nu een openbare ruimte waar toeristen kunnen leren over de geschiedenis van de Koloniën van Weldadigheid en het leven in deze regio. De combinatie van historische bezienswaardigheden, uitgezette wandel- en fietsroutes en sfeervolle restaurants maakt Merksplas tot een must-visit bestemming voor toeristen in de Kempen. Of je nu een historisch mineraal bent, een natureliefhebber of een culinair expert, Merksplas heeft iets te bieden voor iedereen.