Lapad: Het zonnestadje van Dubrovnik – Bezienswaardigheden en tips voor een onvergetelijke verblijf
september 5, 2025
Oegstgeest is een bijzondere gemeente in de provincie Zuid-Holland die rijk is aan geschiedenis, natuur en culturele erfgoed. Binnen de gemeente liggen meerdere landgoederen die niet alleen historisch belangrijk zijn, maar ook uitstekende locaties bieden voor wandelingen, bezoeken en ontdekkingen. Landgoederen zoals Oud-Poelgeest, Endegeest en Rhijngeest vormen samen een rijke historische en natuurlijke context die toeristen en inwoners in staat stelt om de rijke geschiedenis van deze regio te ontdekken. Deze landgoederen zijn vaak vrij toegankelijk en bieden ook georganiseerde wandelingen, waardoor bezoekers een dieper inzicht krijgen in de geschiedenis en de natuur van deze regio.
In deze tekst wordt ingegaan op de belangrijkste landgoederen in Oegstgeest, hun historische achtergronden, toegangsmogelijkheden, en de wandelingen die op deze locaties worden aangeboden. Naast het historische aspect is er ook aandacht voor de natuurlijke omgeving en de toegankelijkheid voor toeristen.
Landgoed Oud-Poelgeest: Een stuk erfgoed van de Duin- en Bollenstreek
Landgoed Oud-Poelgeest is een van de meest opvallende landgoederen in Oegstgeest en ligt aan de Poelgeesterweg. Het landgoed dateert uit de 17e eeuw en is gelegen op een oude strandwal, wat een van de historische zandruggen is die parallel lopen aan de kustlijn. Deze ligging maakt het landgoed een ideale locatie voor rustige wandelingen en het bestuderen van de rijke flora en fauna. Het landgoed is vrij toegankelijk en biedt bovendien georganiseerde wandelingen, zowel met gids als vrij, waardoor het toegankelijk is voor zowel toeristen als inwoners.
Historische context
Oud-Poelgeest bestaat uit een parkbos van circa 10 hectare met meerdere rijksmonumenten. Het kasteel van Oud-Poelgeest is daterend uit 1668 en is een van de belangrijkste bezienswaardigheden op het landgoed. Naast het kasteel zijn er ook andere historische gebouwen aanwezig, zoals een tuinmanswoning, een neogotische kapel, een boogbrug, een monumentale toegangspoort en een waterput uit 1550. Het koetshuis, dat een aparte functie heeft, huisvest sinds 2018 een restaurant annex hotel, dat toegang biedt tot de natuur en rust die het landgoed te bieden heeft.
Wandelingen
Een van de voornaamste aantrekkingskrachten van Oud-Poelgeest is het feit dat het landgoed regelmatig wandelingen aanbiedt. Een van de georganiseerde wandelingen is de zondagwandeling, die op bepaalde data wordt aangeboden door natuurgidsen van IVN Leiden. Tijdens deze wandelingen wordt aandacht besteed aan de flora en fauna van het landgoed, inclusief bloeiende stinzen zoals bosanemonen, voorjaarshelmbloemen, daslook, boshyacinten en aronskelken. Ook worden de aanwezige vogelsoorten genoemd, zoals de tjiftjaf, boomklever en winterkoninkje.
Daarnaast is er ook een vrij wandelroute van 2 kilometer beschikbaar, de zogenaamde ‘Rhijngeestroute’. Deze route is te downloaden via de website van Zuid-Hollands Landschap en leidt bezoekers langs belangrijke punten van het landgoed. Deze route is ideaal voor wandelaars die graag hun eigen tempo kiezen.
Toegang en praktische informatie
Het landgoed Oud-Poelgeest is vrij toegankelijk. Voor de georganiseerde wandelingen met gids is een e-mailmelding vereist via [email protected], met een maximum van 15 deelnemers. De startlocatie van deze wandelingen is de Rhijngeesterstraatweg 13 in Oegstgeest. Voor de zondagwandeling op 7 april 2024 was de start bij de ingang van de Poelgeesterweg, aan de Laan van Oud Poelgeest.
Landgoed Endegeest: Een middeleeuwse basis met klassieke restauratie
Naast Oud-Poelgeest is Endegeest een ander historisch landgoed in Oegstgeest. Het kasteel Endegeest ligt aan de Endegeesterstraatweg en is het oudst vermelde kasteel in de regio, alhoewel de oudste vermelding uit 1307 dateert. Het kasteel is waarschijnlijk oorspronkelijk een rechthoekig middeleeuws kasteel geweest. Tijdens een restauratie zijn 13de-eeuwse kloostermoppen gevonden, wat wijst op een langere bewoning en aanpassing van het gebouw.
Na de Tachtigjarige Oorlog werd het kasteel herbouwd in de stijl van het Hollands classicisme. De twee markante hoektorens en de aangepaste raampartijen zijn toekomstige kenmerken die het kasteel een aparte uitstraling geven. In het interieur zijn er nog restanten uit de 17e en 19e eeuw, zoals een balkonplafond, een cassettenplafond en papieren behangsels met mythologische jachtscènes.
Het kasteel is historisch van betekenis, maar helaas is het niet openbaar toegankelijk voor bezoekers. Het is echter mogelijk om het te ontdekken via de wandelroute van de landgoederen in Oegstgeest, waarbij het landgoed is opgenomen als een van de vier buitenplaatsen langs de route. De route leidt deels over de strandwal en biedt bezoekers een glimp van de rijke geschiedenis van deze regio.
Landgoed Rhijngeest: Een historisch kliniekcomplex
Landgoed Rhijngeest is een ander historisch landgoed dat een bijzondere rol heeft gespeeld in de geschiedenis van Oegstgeest. Het landgoed is verderop gelegen en was ooit het zetel van de Jelgersmakliniek, een instelling voor psychiatrische zorg. Deze geschiedenis is een belangrijk onderdeel van de wandelingen die worden aangeboden op het landgoed.
Een van de georganiseerde wandelingen op Rhijngeest is de Rhijngeest-wandeling, verzorgd door Carla de Glopper. Deze wandeling vertelt over de geschiedenis van het landgoed, van zijn oorsprong als buitenverblijf tot de tijd dat het een kliniek was. Tijdens deze wandeling wordt ook ingegaan op de toegang tot historische gebouwen en het gebruik van het landgoed in de 19de en 20e eeuw.
De startlocatie van deze wandeling is bij het huidige gemeentehuis van Oegstgeest, dat vroeger de Jelgersmakliniek was. Bezoekers kunnen tijdens deze wandeling ook langs het naastgelegen landgoed Endegeest lopen, wat een interessante historische context biedt, aangezien beide landgoederen ooit eigendom waren van dezelfde familie en beide tegen het einde van de 19de eeuw aan de gemeente Leiden werden verkocht.
De wandeling is gratis, maar inschrijving is wel verplicht. Er zijn maximaal 15 deelnemers toegestaan, wat betekent dat het noodzakelijk is om vroegtijdig te reserveren.
De wandelroute Oegstgeest: Een geïntegreerde route door vier landgoederen
De wandelroute Oegstgeest is een geïntegreerde route die vier landgoederen langsloopt en toegang biedt tot de rijke geschiedenis en natuur van deze regio. De route leidt deels over de strandwal, een van de historische zandruggen die parallel lopen aan de kustlijn. Deze strandwal was ooit de basis voor dorpen zoals Oegstgeest en Warmond en is sinds de 17e eeuw een belangrijke locatie voor buitenverblijven.
De route is 8 kilometer lang en biedt bezoekers een indruk van de geschiedenis van de Duin- en Bollenstreek. Tijdens de wandeling passeren bezoekers vier landgoederen: Oud-Poelgeest, Endegeest, Rhijngeest en het Bos van Wijckerslooth. In het stadsdeel Leidse Hout is er ook een stadspark, wat een rustige afsluiter biedt voor de wandeling.
De route is ontworpen om zowel historisch als ecologisch interessant te zijn. Het landschap is beïnvloed door de bollenteelt en de aanwezigheid van bollenvilla’s en bollenschuren. Deze architectuur vormt een karakteristiek onderdeel van het landschap in de Duin- en Bollenstreek.
Toegang en toegankelijkheid
Alle landgoederen die zijn genoemd in deze tekst zijn vrij toegankelijk, wat betekent dat bezoekers deze locaties kunnen bezoeken zonder vooraf inschrijving. Voor de georganiseerde wandelingen zijn wel inschrijvingen nodig, vooral voor wandelingen met gids. Deze wandelingen geven bezoekers een dieper inzicht in de geschiedenis en het milieu van de landgoederen.
De toegankelijkheid van deze locaties is goed georganiseerd. Het startpunt van de wandelroute Oegstgeest is duidelijk aangegeven en de route is voorzien van een beschreven wandelroute die beschikbaar is via de website van Zuid-Hollands Landschap. Deze route is ideaal voor wandelaars die graag hun eigen tempo kiezen.
Horeca en accommodatie
Tijdens bezoeken aan deze landgoederen is het mogelijk om gebruik te maken van de horecafaciliteiten die beschikbaar zijn. Het koetshuis van Kasteel Oud-Poelgeest huisvest sinds 2018 een restaurant annex hotel. Dit betekent dat bezoekers na een wandeling op het landgoed ook genieten kunnen van een maaltijd of overnachting in een historische context. Dit is een unieke mogelijkheid die het ervaringsaspect van een bezoek aan Oegstgeest verrijkt.
Conclusie
Oegstgeest is een rijke gemeente in Zuid-Holland die een uitgebreid aanbod heeft van historische landgoederen, wandelingen en toegankelijke locaties. Landgoederen zoals Oud-Poelgeest, Endegeest en Rhijngeest vormen samen een belangrijk onderdeel van het erfgoed van deze regio en bieden bezoekers de mogelijkheid om de geschiedenis en natuur van de Duin- en Bollenstreek te ontdekken. De georganiseerde wandelingen en de vrij toegankelijke landgoederen maken het mogelijk om deze locaties te bezoeken met weinig voorafgaande plannen. Voor toeristen en inwoners is dit een unieke kans om de rijke geschiedenis en de natuur van Oegstgeest te ervaren.