La Plaine-sur-Mer: een verborgen schat aan de Atlantische kust
september 5, 2025
Kubaard is een klein, karakteristiek dorp in de Nederlandse provincie Friesland. Het dorp staat bekend om zijn historische sfeer, de compacte dorpskern en de toegang via kronkeldijkjes. In dit artikel worden de bezienswaardigheden, historische aspecten en activiteiten in Kubaard besproken, met aandacht voor de culturele en ecologische ontwikkelingen in het dorp.
Historisch en architectonisch erfgoed
Het dorp Kubaard is een typisch voorbeeld van een terpdorp, waarvan de toegang via kronkeldijkjes is aangelegd. Deze aanleg suggereert dat reizen en transport in het dorp historisch gezien een belangrijke rol speelden. In de kerk van Kubaard is sinds het begin van de 16de eeuw een afbeelding van Sint-Christoffel te zien, de beschermheilige van reizigers en het transport.
De dorpskern van Kubaard is compact en verspreid over dijkjes en vaarten. De bebouwing is bescheiden en past zich goed aan het landschap aan. Nieuwbouw is vooral aan de zuidzijde van het dorp te vinden. Een van de opvallende historische gebouwen is de kerk, gelegen op een ruim kerkhof en omringd door hoge linden in de kerkbuurt. Tegenover de toren staat het dorpshuis, vroeger het dorpscafé, en schuin daartegenover een burgerhuis dat in het verleden de school huisvestte.
Aan de oostzijde van de dorpskern is het voormalige kaaspakhuis gevestigd. Dit gebouw functioneerde slechts kort, omdat de zuivelhandel zich in die tijd steeds meer concentreerde in grotere dorpen. Het voormalige doleantiekerkje is een van de kleinste in de provincie Friesland en vormt een interessante bezienswaardigheid voor historisch geïnteresseerde bezoekers.
De straat richting de Swarte Beyen, gelegen aan de oude, monumentale Slachtedyk, is aan één zijde bebouwd met karakteristieke vrijstaande dorpswoningen uit de periode rond 1900. Deze woningen zijn een leidend voorbeeld van de typische bouwstijl uit die tijd en vormen een waardevolle historische en culturele troef voor Kubaard.
Onderwijs en cultuur
In Kubaard stond vroeger een basisschool, De Reinbôge, die in 2016 moest sluiten wegens te weinig leerlingen. Ook de peuterspeelplaats Pjuttewille werd in hetzelfde jaar gesloten. Deze ontwikkelingen markeren een wisseling in de demografie en de rol van het dorp als woon- en opleidingscentrum.
Hoewel het onderwijs in Kubaard momenteel is verlaten, zijn er nog andere culturele activiteiten die het dorp levend houden. Zo werd in het kader van de 50-jarige reünie van het Dorpsbelang in 2008 een fototentoonstelling georganiseerd. Deze tentoonstelling toonde circa 200 foto’s die het dorp en haar inwoners belichaamden. Het evenement was een groot succes, met een grote opkomst en een uitgebreid programma dat zowel historische als recreatieve elementen bevatte.
Duurzame energie en milieubeleid
Duurzame energie is een belangrijk thema in Kubaard. In 1993 werd de Kubaarder Stichting WIEK opgericht, en deze stichting stelt elk jaar een kwart van haar winst beschikbaar voor het dorpsbelang. De stichting bezit één Bonus windturbine en participeert voor 25% in twee Vestas windturbines. In 2008 produceerden deze windmolens drie keer het totale stroomverbruik van het dorp.
Alle windmolens rond Kubaard produceerden in dat jaar twintig keer het dorpsverbruik. Daarnaast draaide basisschool De Reinbôge voor 70% op groene energie via zonnepanelen. In 2009 won Stichting WIEK de Fryske Natuer- en Miljeuprijs, uitgereikt door de Fryske Nasjonale Partij. Deze prijs benadrukt de inspanningen van het dorp om milieuvriendelijk en duurzaam te blijven.
Bezienswaardigheden en activiteiten
Kerk en kerkhof
De kerk van Kubaard is een centraal punt in het dorp en een belangrijk historisch gebouw. Het kerkhof is ruim en omringd door hoge linden, wat het een rustige en sfeervolle locatie geeft. De kerk is een leidend voorbeeld van de bouwstijl uit de 16de eeuw en is een must-see voor historisch geïnteresseerde bezoekers.
Dorpsbelang en reünies
Het Dorpsbelang van Kubaard speelt een grote rol in de organisatie van culturele en sociale evenementen. Zo werd in 2008 een grote reünie georganiseerd om het 50-jarig bestaan van het Dorpsbelang te vieren. Deze reünie was een feestelijke gelegenheid waarbij zowel oude inwoners als nieuwkomers de gelegenheid kregen om te genieten van de sfeer van het dorp.
Tijdens deze reünie werd een fototentoonstelling georganiseerd in de NH-kerk, waarbij circa 200 foto’s werden tentoongesteld. Deze foto’s gaven een indrukwekkend overzicht van het dorp en zijn inwoners. Het evenement werd gevolgd door een wandeling, een buffet en andere activiteiten, waardoor het een groot succes werd.
Windmolens en zonnepanelen
De windmolens en zonnepanelen in Kubaard vormen een moderne bezienswaardigheid en tonen aan hoe het dorp zich inzet voor duurzame energie. Bezoekers kunnen deze windmolens en zonnepanelen bewonderen en leren hoe ze werken. Het is een educatieve en inspirerende activiteit voor zowel jonge als oude bezoekers.
Bloemenplukken en markten
Kubaard is ook een dorp waarin activiteiten als bloemenplukken en markten worden georganiseerd. Zo was er in augustus 2025 een bloemenpluk van 10.00 tot 12.00 uur. Deze activiteiten zijn niet alleen een leuke manier om de natuur te ervaren, maar ook om lokale producten en tradities te ontdekken.
Energiecafés en toekomstvisies
In Kubaard worden regelmatig energiecafés georganiseerd, waarbij inwoners en bezoekers worden geïnformeerd over duurzame energie en milieubeleid. Deze cafés zijn een educatieve en informele manier om kennis te maken met de inspanningen van het dorp op het gebied van duurzaamheid.
Bevolking en bekende inwoners
Kubaard is in de loop der jaren een dorp gebleven met een kleine, intieme gemeenschap. Een aantal bekende inwoners heeft zich op verschillende gebieden verdienstelijk gemaakt. Zo was Petronella Moens (1762-1843) een schrijfster en dichteres. Cornelis Ynses Reen (1779-1848) was boer en kortebaanschaatser. Jan Thomas Ferdinand Huguenin (1829-1875) was burgemeester van het dorp.
Hilbrandt Boschma (1869-1954) was een evangelist, schoolmeester, theoloog en schrijver. Theunis Piersma (1952-) is een politicus en heeft een rol gespeeld in de regionale en nationale politiek. Renée van Bezooijen (1952-2025) was een fonetiek-wetenschapster, kenner van het Fries en beeldend kunstenaar.
Toegankelijkheid en toegang
Kubaard is een dorp dat historisch gezien via kronkeldijkjes bereikbaar is. Deze toegang manier benadrukt de sfeer en authenticiteit van het dorp. Bezoekers kunnen het dorp bereiken via deze kronkeldijkjes, wat een unieke ervaring biedt.
Het dorp is te bereiken met de fiets of met het openbaar vervoer. Voor bezoekers die vanuit andere delen van Friesland komen, is het dorp makkelijk toegankelijk via de A12 en A14. De nabijheid van Wommels en andere steden in de regio maakt het ook mogelijk om Kubaard in het kader van een reis door Friesland te bezoeken.
Toekomstplannen en ontwikkelingen
Kubaard blijft een dorp dat zich ontwikkelt in de richting van duurzame energie en milieubeleid. De Kubaarder Stichting WIEK is een leidend voorbeeld van hoe een kleine gemeenschap kan bijdragen aan het milieu. Deze stichting blijft haar inspanningen doen om zowel duurzame energie als milieubescherming te bevorderen.
Daarnaast zijn er plannen om de dorpskern verder te ontwikkelen, met aandacht voor toegankelijkheid, toerisme en culturele activiteiten. Het dorp wil blijven groeien als een leefbaar en duurzaam dorp dat ook voor toeristen een interessante bestemming is.
Conclusie
Kubaard is een dorp dat zich uitsteekt door zijn historische sfeer, architectonische waarde en duurzame inspanningen. Het dorp biedt bezoekers een unieke ervaring, met een compacte dorpskern, karakteristieke gebouwen en een sfeer van intimité en gemeenschap. De organisatie van evenementen zoals fototentoonstellingen en energiecafés benadrukt het culturele en ecologische engagement van het dorp.
Bezoekers kunnen in Kubaard niet alleen historische gebouwen en activiteiten ontdekken, maar ook leren hoe duurzame energie en milieubeleid in een kleine gemeenschap worden ingezet. Het dorp is een waardevolle bestemming voor toeristen die op zoek zijn naar authenticiteit, historie en een duurzame toekomst.