Een nachtje weg in Nederland: een overzicht van luxe, rust en avontuur
juli 8, 2025
In Nederland zijn er verschillende manieren om woonplaatsen te classificeren, waaronder steden, dorpen, gehuchten en buurtschappen. Deze indeling is echter geen officiële wetgeving, maar is ontstaan door historische en culturele ontwikkelingen. In dit artikel wordt het aantal dorpen en steden in Nederland beschreven aan de hand van de beschikbare gegevens, met aandacht voor de dynamiek van gemeentelijke herindelingen en de verdeling per provincie.
Uit de bronnen blijkt dat Nederland over een groot aantal woonplaatsen beschikt. Volgens informatie uit meerdere bronnen, waaronder het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), telt Nederland op dit moment ongeveer 3.000 dorpen en steden. Daarnaast zijn er meer dan 4.000 buurtschappen, wat de rijkdom aan verschillende soorten woonplaatsen benadrukt. Het landelijk gemiddelde van 1,6 buurtschappen per stad of dorp laat zien dat de verdeling van woonplaatsen in Nederland relatief gelijkmatig is.
De term "stad" wordt vaak gebruikt voor grotere woonplaatsen, maar er is geen officiële grens die aangeeft wanneer een woonplaats een stad wordt genoemd. In plaats daarvan wordt de indeling bepaald door de gemeente, en zijn er verschillende criteria die kunnen worden gebruikt, zoals het aantal inwoners, de infrastructuur en de historische betekenis van de plaats.
De structuur van gemeenten in Nederland is in de loop van de jaren veranderd. Op 1 januari 2022 telt Nederland 345 gemeenten, een afname van 7 gemeenten ten opzichte van het aantal in 2021. De gemeentelijke herindelingen hebben geleid tot het samenvoegen van enkele kleinere gemeenten, zoals de gemeente Weesp die onderdeel werd van Amsterdam. Deze veranderingen hebben ook invloed gehad op het aantal steden en dorpen in Nederland.
In 2019 telden de gemeenten nog 355, en in 2020 bleef het aantal gelijk. In 2021 daalde het aantal gemeenten naar 347, en in 2022 naar 340. De dynamiek van gemeentelijke herindelingen blijft dus actueel en heeft invloed op het aantal steden en dorpen in Nederland.
De verdeling van steden en dorpen in Nederland is niet gelijk over de verschillende provincies. Zo telt Zuid-Holland 52 gemeenten, waaronder steden zoals Den Haag, Delft en Alphen aan den Rijn. De provincie Limburg telt 31 gemeenten, waaronder steden zoals Venlo, Weert en Roermond. In Noord-Brabant zijn er 20 gemeenten, waaronder steden als ’s-Hertogenbosch, Breda en Eindhoven.
De provincie Noord-Holland telt 20 gemeenten, waaronder steden als Haarlem, Alkmaar en Hoorn. In Gelderland zijn er 15 gemeenten, waaronder Arnhem, Nijmegen en Deventer. De provincie Drenthe telt 8 gemeenten, waaronder Assen en Hoogeveen. In Friesland zijn er 13 gemeenten, waaronder Leeuwarden en Leeuwarderadeel.
De verdeling per provincie laat zien dat sommige regio’s meer steden en dorpen bevatten dan andere, en dat de indeling van woonplaatsen sterk varieert per regio.
In Nederland zijn er verschillende bekende steden en dorpen die bekend staan om hun historische, culturele of natuurlijke schoonheid. De stad Amsterdam is de grootste stad van Nederland met ongeveer 873.338 inwoners. Den Haag is de hoofdstad van Zuid-Holland en heeft een hoge bevolkingsdichtheid. Rotterdam is de tweede grootste stad van Nederland en heeft een unieke architectuur en een levendig uitgaansleven.
Buiten de grote steden zijn er ook tal van dorpjes die hun eigen karakter en charme hebben. Zo is Staverden het kleinste stadje van Nederland met ongeveer 60 inwoners. Het dorp Winsum is het allermooiste dorp van Nederland, zoals gebleken is uit de ANWB-verkiezing. In het zuiden van het land ligt het dorp Ede, dat vaak in discussie staat of het nu een stad of dorp is. Emmeloord daarentegen telt meer dan 26.000 inwoners en wordt daarom als stad beschouwd.
Op 1 januari 2024 zijn er in Nederland 2501 woonplaatsen in 342 gemeenten. Dit getal is gebaseerd op de woonplaatsindeling van de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG), die continu aan verandering onderhevig is. Het aantal woonplaatsen kan dus variëren per jaar, afhankelijk van de gemeentelijke herindelingen.
Deze woonplaatsen omvatten zowel steden en dorpen als gehuchten en buurtschappen. De verdeling van woonplaatsen in Nederland is dus zeer divers en laat zien dat er veel verschillende soorten woonplaatsen zijn.
De bevolking van de verschillende steden in Nederland varieert sterk. De grootste stad is Amsterdam met ruim 873.000 inwoners. Daarna volgen Den Haag, Rotterdam en Utrecht. De stad Nijmegen is de oudste stad van Nederland en heeft een historische betekenis. De stad Utrecht is de vierde grootste stad en heeft een unieke culturele en historische erfenis.
De bevolkingsdichtheid is een ander belangrijk aspect. In Den Haag wonen per vierkante kilometer ruim 6.344 mensen, waardoor de stad de hoogste bevolkingsdichtheid van Nederland heeft. Daarna volgen Leiden, Haarlem en Amsterdam, die ook een hoge bevolkingsdichtheid hebben.
De hoeveelheid dorpen in Nederland is lastig vast te stellen, aangezien de indeling van woonplaatsen niet officieel is. Volgens sommige bronnen zijn er meer dan 3.000 dorpen in Nederland, maar het kan ook variëren per bron. De verdeling tussen dorpen en steden is dus niet duidelijk en varieert per regio.
In Nederland zijn er ongeveer 3.000 dorpen en steden, en ongeveel 4.000 buurtschappen. Het aantal gemeenten in Nederland is in de loop van de jaren gedaald, van 355 in 2019 naar 345 in 2022. De verdeling van woonplaatsen per provincie is verschillend, met meer steden en dorpen in sommige regio’s dan in andere. De grootste stad is Amsterdam, gevolgd door Den Haag, Rotterdam en Utrecht. De bevolkingsdichtheid is een belangrijk aspect, waarbij Den Haag de hoogste heeft. De verdeling tussen dorpen en steden is niet officieel, maar er zijn verschillende criteria die kunnen worden gebruikt om een woonplaats te classificeren.