Willemstad: Een Kleurrijke Ontdekkingstocht door Geschiedenis en Cultuur
september 4, 2025
De regio rond Nijmegen, met gemeenten als Heumen, Groesbeek en Wijchen, biedt een diversiteit aan bezienswaardigheden en natuurgebieden die een bezoek waard zijn. Van historische verdedigingswerken tot uitgestrekte bossen en rustgevende natuurreservaten, er is voor ieder wat wils. Dit artikel geeft een overzicht van de belangrijkste attracties en natuurgebieden in deze regio, gebaseerd op beschikbare informatie.
Historische Vestigingswerken
De regio is rijk aan historische verdedigingswerken die getuigen van een bewogen verleden. Zo bevinden zich in de gemeente Heumen de Heumense Schans en de Mookerschans.
Heumense Schans
De Heumense Schans, ook wel bekend als de Sterreschans, is een vestingwerk nabij Molenhoek. De schans heeft een opmerkelijke vijfpuntige stervorm, wat ongebruikelijk is aangezien men doorgaans de voorkeur gaf aan vier-, zes- of achthoekige schansen vanwege praktische overwegingen. De schans werd vermoedelijk in de tweede helft van de zeventiende eeuw opgeworpen, mogelijk door Staatse troepen onder leiding van stadhouder Willem III. De doorsnede van de schans bedraagt ruim 50 meter.
Mookerschans
De Mookerschans, gelegen nabij Mook, is eveneens een verdedigingswerk uit de zeventiende eeuw. In tegenstelling tot de Heumense Schans heeft de Mookerschans een vierkante vorm (circa 70 x 70 meter) met bastions aan de noordzijde en halve bastions aan de zuidzijde. De vormgeving suggereert dat de schans eveneens in de tweede helft van de zeventiende eeuw werd aangelegd, mogelijk door Staatse troepen tijdens het bewind van Willem III.
Natuurgebieden
De gemeenten Heumen, Groesbeek en Wijchen beschikken over diverse natuurgebieden die een oase van rust en schoonheid bieden.
Reichswald
Aan de oostgrens van Groesbeek, tegen de Duitse grens, bevindt zich het Reichswald. Dit uitgestrekte bosgebied is bekend om de slag van het Reichswald, die plaatsvond tijdens de Tweede Wereldoorlog, ook wel bekend als Operatie Veritable. De slag begon op 8 februari 1945 en had als doel de verovering van het Rijnland, inclusief steden als Keulen, Wesel en Harminkel. Het Reichswald is een waardevol gebied voor wandelaars en natuurliefhebbers.
Natuurreservaat ‘De Bruuk’
Het natuurreservaat ‘De Bruuk’ is een schitterend stuk natuur gelegen in de kern ‘De Breedeweg’ ten zuiden van Groesbeek, nabij het Reichswald. Dit gebied biedt een oase van rust en is zeker de moeite waard om te bezoeken.
Bergharen en Horssen
De rivierduinen in Bergharen en Horssen zijn begroeid met eikenhakhout, grove den en Corsicaanse den. Kenmerkend is de aanwezigheid van gewone eikvaren op steile hellingen. Daarnaast zijn er heischrale begroeiingen met struikheide en brem. Deze gebieden vormen een belangrijk leefgebied voor dassen, hoewel hun positie bedreigd wordt. Vroeger bevond zich bij Bergharen een van de grootste dassenburchten van West-Europa, die bekend stond als de ‘dassenhoofdstad’, totdat er een internationaal motorcrossterrein werd aangelegd. Dit crossterrein is inmiddels opgeheven en er is een project gestart om de omgeving weer optimaal geschikt te maken voor de das. Wegens de grote rust is de Horssen een rustplaats voor veel watervogels en andere vogels, zoals groene specht, bosuil en nachtegaal.
Dorpen en Kernen
De regio kent een aantal pittoreske dorpen en kernen met elk hun eigen karakter en bezienswaardigheden.
Nederasselt
Het landelijke dorpje Nederasselt is een van de kleinere kernen in de gemeente Heumen. Het dorp grenst aan Overasselt en aan de vestingstad Grave. Vlakbij Nederasselt staat de Maasmolen, een standerdkorenmolen uit ongeveer 1700. De molen werd in 1740 verwoest door een dijkdoorbraak van de Maas, maar werd in 1741 meer landinwaarts herbouwd door David ten Horen. De molen werd in 1972 verplaatst en gerestaureerd. In de zeventiende eeuw werd voor de verdediging van Grave het kroonwerk Maasmolen Nederasselt Coehoorn in de Nederasseltse uiterwaarden aangelegd, vernoemd naar Menno van Coehoorn. Van dit kroonwerk is heden ten dage niets meer over, maar de contouren zijn zichtbaar door struiken die op de oude locatie zijn geplant. Het restaurant in het dorp is eveneens vernoemd naar Menno van Coehoorn.
Batenburg
Batenburg dateert uit de Romeinse tijd. Volgens de overlevering zou een Keltische prins, genaamd Bato, de stad hebben gesticht. De Romeinen veroverden Batenburg later en bouwden er een tempel. Op de fundamenten van deze tempel zou in 327 het eerste kasteel zijn gebouwd.
Wijchen
Wijchen beschikt over een groot aanbod aan winkels en een goed bereikbaar centrum met de stoptrein of bus. Er zijn plannen voor de aanleg van parkeerkelders met acht verdiepingen. Wijchen heeft ook een winkelcentrum in de wijk Wijchen-Zuid en kleinere winkelcentra in Wijchen-Noord, Homberg en de Vogeltjesbuurt. De gemeente Wijchen kent een aantal oude kerken, waaronder de Antonius Abt. Er zijn verschillende parochies actief, waaronder de Parochie de Hoeksteen. Wijchen is ook de hoofdplaats van de Protestantse Streekgemeente Maas en Waal-zuid.
Goffertpark
Het Goffertpark in Nijmegen is vernoemd naar de Goffertboerderij, die nog steeds aan de rand van het park staat. De aanleg van het park begon in 1935 als een werkverschaffingsproject tijdens de crisisjaren. Er mochten geen machines gebruikt worden en al het werk moest met de hand worden gedaan. Het park was in 1939 gereed, vlak voor de Tweede Wereldoorlog. Het Goffertpark heeft een oppervlakte van 83 hectare. De naam Goffert is mogelijk afgeleid van een bijnaam van een voormalige bewoner van de Goffertboerderij, die nogal grof gebouwd was. Het park beschikt over een grote speelweide die gebruikt wordt voor evenementen zoals circussen, popconcerten en muziekfestivals. Verder zijn er een kinderboerderij, rosarium, openluchttheater, een bos en verschillende vijvers. Aan de rand van het Goffertpark bevinden zich het Goffertbad (een openluchtzwembad) en het NEC-stadion, De Goffert.
Valkhofpark
Over het Valkhofpark is geen verdere informatie beschikbaar in de verstrekte bronnen.
Gemeente Groesbeek
De gemeente Groesbeek wordt omschreven als een van de mooiste gemeenten in de regio Nijmegen, gekenmerkt door bossen, heuvels en natuurgebieden. Dit maakt Groesbeek tot een aantrekkelijke verblijfplaats met interessante bezienswaardigheden.
Conclusie
De regio rond Nijmegen, met gemeenten als Heumen, Groesbeek en Wijchen, biedt een aantrekkelijke combinatie van historische bezienswaardigheden en prachtige natuurgebieden. Van de historische vestingwerken zoals de Heumense Schans en de Mookerschans tot de uitgestrekte bossen van het Reichswald en de rustgevende natuurreservaten zoals ‘De Bruuk’, er is voor ieder wat wils. De pittoreske dorpen en kernen, zoals Nederasselt en Batenburg, dragen bij aan de charme van de regio. Het Goffertpark biedt ruimte voor recreatie en evenementen, terwijl de gemeente Groesbeek bekend staat om haar natuurlijke schoonheid.