Culemborg: Een Historie en Natuurrijke Ontdekking in Gelderland
september 3, 2025
IJlst, een charmante stad in het zuiden van Friesland, biedt een verrassende combinatie van historische pracht, ambachtelijke tradities en waterrijke omgevingen. Met de toekenning van stadsrechten in 1268 is IJlst een van de oudste steden van Friesland en een waardevolle stop voor reizigers die de elf steden verkennen. Deze gids biedt een overzicht van de belangrijkste bezienswaardigheden en praktische informatie voor een bezoek aan deze pittoreske stad.
Geschiedenis en Algemene Informatie
IJlst, gelegen in het Waterland van Friesland, is een relatief kleine stad met ongeveer 3.000 inwoners. De stad maakt deel uit van de Elfstedentocht route en is gemakkelijk bereikbaar met de auto, fiets, trein en zelfs per boot. De ligging nabij Sneek maakt het een ideale bestemming voor een dagtrip of een langer verblijf, eventueel gecombineerd met andere steden in de regio. IJlst kenmerkt zich door haar historische panden en de sfeer van een authentiek Fries stadje.
De Houtzaagmolen De Rat
Een van de meest opvallende bezienswaardigheden van IJlst is de houtzaagmolen ‘De Rat’. Deze goed bewaarde molen, nog steeds in bedrijf, getuigt van het traditionele ambacht van het zagen van hout. Oorspronkelijk stond de molen in de Zaanstreek, maar werd rond 1829 verplaatst naar IJlst vanwege een gebrek aan houtaanvoer in de Zaanstreek. De molen is een unieke plek waar bezoekers terug in de tijd kunnen stappen en het oude ambacht kunnen ervaren. Naast de molen bevindt zich Houtstad IJlst, waar men meer kan leren over de geschiedenis van de houtbewerking in de regio.
Architectuur en Historische Panden
IJlst staat bekend om haar verscheidenheid aan prachtige historische panden, een direct gevolg van de stadsrechten die de stad in 1268 ontving. Een wandeling door het centrum onthult charmante straatjes en historische huizen die de authentieke sfeer van de stad benadrukken. De lange vorm van het centrum wordt gekenmerkt door markante lindebomen langs de Galamagracht en de Eegracht, die voornamelijk dienen als zonwering.
De Elfstedentocht en Watersport
IJlst ligt aan de route van de Elfstedentocht, waardoor het een populaire bestemming is voor schaatsliefhebbers en fietsers. De nabijgelegen wateren bieden volop mogelijkheden voor watersportactiviteiten, zoals varen en kanoën. De stad is een perfecte overnachtingsplaats voor watersporters, met name motorboten, die graag afmeren aan de kade en de nieuwe passantenhaven achter het centrum.
Culturele Bezienswaardigheden
Voor kunstliefhebbers zijn er diverse galeries en ateliers te ontdekken in IJlst, waar lokale kunstenaars hun creaties tentoonstellen. Daarnaast is er de fontein ‘De onsterfelijke bloemen’, onderdeel van het project 11Fountains, dat de Elfstedentocht een nieuwe impuls geeft. Elke stad heeft een unieke fontein ontworpen, en in IJlst is deze verbonden met de Japanse bloemschikkunst ikebana en de planten en bloemen die in Friesland groeien.
Gastronomie en Overnachtingsmogelijkheden
IJlst biedt een verscheidenheid aan horecagelegenheden om te genieten van lokale gerechten en drankjes. Enkele aanbevolen plekken zijn:
- Het Wapen van IJlst: Met uitzicht op de oude schaatsfabriek.
- De Boer’s Bakkerij: Voor het lekkerste brood.
- De Wilde Boerinne: Een boerderij waar je verse melk kunt tappen.
- Noccio IJs & Koffie: Met een ruim aanbod aan ijs en koffie.
- Eetcafé de Utherne: Een gezellig eetcafé.
Voor overnachtingen zijn er verschillende opties beschikbaar:
- Stadsherberg Het Wapen van IJlst: Gelegen in het centrum.
- Camperplaats IJlst: Voor camperreizigers.
- Werf IJlst: Een werf met overnachtingsmogelijkheden.
- B&B Nooit Gedacht: Een bed & breakfast.
Stadswandeling IJlst
Om het centrum van IJlst echt te leren kennen, is de stadswandeling een aanrader. Deze zestien pagina's dikke wandeling biedt uitleg over de leukste en meest interessante plekjes van de stad, waaronder de oude schoorsteen van de fabriek Nooitgedagt en de houtzaagmolen De Rat. De route is ongeveer drie kilometer lang en verkrijgbaar bij de VVV in IJlst en via de webshop.
Praktische Informatie en Bereikbaarheid
IJlst is goed bereikbaar met verschillende vervoersmiddelen:
- Auto: Er is gratis parkeergelegenheid aan het Sneekerpad.
- Trein: IJlst ligt op de spoorlijn Leeuwarden-Stavoren, waardoor het gemakkelijk te combineren is met andere Elfsteden zoals Sneek, Stavoren, Hindeloopen en Workum.
- Fiets: IJlst is goed bereikbaar per fiets, en het is een ideale manier om de omgeving te verkennen.
- Boot: IJlst is per boot bereikbaar en beschikt over een passantenhaven.
Overzicht Bezienswaardigheden
| Bezienswaardigheid | Beschrijving |
|---|---|
| Houtzaagmolen De Rat | Historische houtzaagmolen, nog steeds in bedrijf. |
| Historische Panden | Charmante straatjes en historische huizen in het centrum. |
| Fontein De Onsterfelijke Bloemen | Onderdeel van het 11Fountains project, verbonden met de Japanse bloemschikkunst ikebana. |
| Houtstad IJlst | Museum over de geschiedenis van de houtbewerking in de regio. |
| Elfstedentocht Route | IJlst ligt aan de route van de Elfstedentocht. |
| Galeries en Ateliers | Diverse kunstgaleries en ateliers met lokale kunst. |
Conclusie
IJlst is een charmante en historische stad in Friesland die een unieke ervaring biedt voor bezoekers. De combinatie van ambachtelijke tradities, waterrijke omgevingen en culturele bezienswaardigheden maakt het een waardevolle bestemming voor een dagtrip of een langer verblijf. De stad is gemakkelijk bereikbaar en biedt diverse mogelijkheden voor overnachting en gastronomie. Of u nu geïnteresseerd bent in geschiedenis, kunst, watersport of gewoon een ontspannen sfeer, IJlst heeft voor ieder wat wils.